К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы

---

354

172 - сурет. Жұмыртқалыктың құрылысы 
1 - бастама эпителий, 2 - ақ қабық, 3 — фолликулалы аймақ, 4 — тамырлы
аймак, 5 — примордиальды (біріншілік) фолликулдар, 6 — 7 — өсуші фолликулдар, 
8 — көпіршікті фолликулдар, 9 — овуляция, 10 — сары дене, 11 — ыдырама дене, 12 —
кан, лимфа тамырлары, 13 — жүйкелер, 14 — жұмыртқалык шажырқайы. 


Жатыр түгігінің гистологиялық құрылысы. Жұмыртқа жолының
қабырғасы түтікше мүше ретінде: кілегейлі, етті жəне сірлі қабықтардан 
құралған. Оның ішкі кілегейлі қабығында екі кабат ажыратылады. Кілегейлі
қабыктың ішкі бетін астарлайтын біркабатты кірпікшелі эпителийді негіздік 
жарғақта орналасқан екі түрлі эпителиоциттер кұрайды. Олар: кірпікшелі
жəне

кірпікшесіз

эпителиоциттер. 
Призма
тəрізді

кірпікшелі

эпителиоциттердің апикальды бетінде кірпікшелермен катар микробүрлер де 
болады. Эпителиоциттер кірпікшелері жұмыртқа түтігі куысындағы
жұмыртка жасушасының жатырға қарай қозғалуына ықпалын тигізеді. 
Кірпікшесіз жасушалардың пішіні текше тəрізді. Олар секрет бөлетін
жасушалар. Эпителий кабатының астынла борпылдак жəне ретикулалы 
ұлпалардан құрадған өзіндік тақташа орналасады. Бұнда жекеленген
миоциттер кездеседі. Олардың жиырылуы нəтижесінде жатыр түтігінің 
кілегейлі қабығы қатпарланып жатады. Жұмыртқа жолының етті қабығында
бір-бірінен анык бөлінбеген ішкі сақинаша жəне сыртқы ұзынша бірыңғай 
салалы ет ұлпасы миоциттерінің қабаттары ажыратылады. Оның сірлі
қабығы басқа түгікше мүшелердегідей ішкі дəнекер ұлпалық қабаттан жəне 
сыртқы мезотелийден тұрады.

Жатыр (матка) — uterus, s. metra — плацентарлы (ұрықжолдасы толық
жетілген) сүтқоректі жануарларда ұрық толық дамып жетілетін куысты 
түтікше мүше,
Үй жануарларының жатыры құрылысы жағынан қосмүйізді жатыр 
түріне жатады. Жатыр қос жатыр мүйізінен (cornua uteri), тақ жатыр 

жүктеу/скачать 3,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: