Качалова О. В. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың қылмыстық-құқықтық құралдары
Сыбайлас жемқорлық қылмыстары туралы істер бойынша ҚК-нің 65-бабын қолдану мүмкіндігін сақтау қажет пе?
жүктеу/скачать 56 Kb.
|
voprosy k ms kaz
- Бұл бет үшін навигация:
- Еуропалық елдердің ҚК-де нақты көрсетілген сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар тізбесі бар ма
| Сыбайлас жемқорлық қылмыстары туралы істер бойынша ҚК-нің 65-бабын қолдану мүмкіндігін сақтау қажет пе?
Құқық қолдану тәжірибесінің мәселелерін заңды өзгерту жолымен шешу-дұрыс емес және тиімділігі аз жол болып көрінеді. Оның шын өкінуіне байланысты қылмыстық жауаптылықтан босату парақорлық және өзге де сыбайлас жемқорлық қылмыстар туралы хабарлайтын адамдарды ынталандырудың маңызды құралы болып табылады. Бұл құралды алып тастау олармен күресудің тиімділігін төмендетеді. Бұл жағдайда қылмыстық жауапкершіліктен шартты түрде босату нұсқасы ұсынылуы мүмкін. Қылмыстық жауаптылықтан шартты түрде босату Молдовада бар (ҚПК 510-512-баптары). Қылмыстық жауаптылықтан босату шартты түрде, мысалы, мынадай нұсқада жүзеге асырылуы мүмкін: қылмыстық қудалау белгілі бір міндеттерді жүктей отырып, 1 жыл мерзімге (немесе прокурордың шешімімен белгіленген мерзімге) тоқтатылады ( соның ішінде сыбайлас жемқорлық қылмыс және т. б. жасаған адамға қатысты айғақ беру). Егер міндеттемелер орындалса - қылмыстық қудалау 1 жыл өткеннен кейін тоқтатылады, егер жоқ болса-жалпы тәртіпте қалпына келтіріледі. РФ ҚК 65-бабы арқылы сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан жалтару осы баптың қолданға болатын, ал кейде қолдануға болмайтын (келтірілген залалдың мөлшерін, оны өтеуді, өзге адамдарды қылмыстық қудалау үшін тергеу мен сотқа жәрдемдесу мәнін және т. б. ескере отырып) кездегі жағдайда сондай-ақ ҚР Жоғарғы Сотының нормативтік қаулысында түсінік бере алады. Қылмыстық жауаптылықтан босатылған адамның берген айғақтарының нәтижесі оны қылмыстық жауаптылыққа тартудан гөрі неғұрлым маңызды қоғамдық мәнге ие болатын шартты ереже қисынды болып көрінеді. Еуропалық елдердің ҚК-де нақты көрсетілген сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар тізбесі бар ма? ҚК-де сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың нақты көрсетілген тізбесі жоқ. Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының тізбесі тиісті мемлекеттік органдар (Ресей мен Беларусьте – Бас прокуратура) қабылдайтын заңға тәуелді актілермен анықталуы мүмкін. Қылмысты сыбайлас жемқорлық қатарына жатқызуға болатын 4 негізгі өлшем қарастырылады: қылмыстық жазаланатын әрекеттің тиісті субъектілерінің болуы, оларға мемлекеттік және муниципалдық билік, Мемлекеттік басқару органдарының, жергілікті басқару органдарының, құқық қорғау органдарының, сот жүйесінің, Ресей Федерациясы Қарулы Күштерінің лауазымды адамдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мемлекеттік қызметшілері мен қызметкерлері, сондай-ақ заңды тұлғаның және т. б. атынан әрекет ететін коммерциялық немесе өзге де ұйымда басқару функцияларын орындайтын адамдар жатады; әрекеттің субъектінің қызметтік жағдайымен, оның тікелей құқықтары мен міндеттерінен ауытқумен байланысы; субъектіде пайдакүнемдік уәждің міндетті болуы (әрекет өзі үшін немесе үшінші тұлғалар үшін мүліктік құқықтар мен пайда алумен байланысты); Қылмысты тек тікелей ниетпен жасау. Қылмыстық жазаланатын әрекетті сыбайлас жемқорлық бағыттағы қылмыстарға жатқызу кезінде барлық өлшемдер болған жағдайда әрекет қаралып отырған санатқа жататынын ескеру қажет. Жалпы ережеден басқа пара беру сияқты және субъекті кез келген жеке тұлға бола алатын ұқсас қылмыстар, сондай-ақ лауазымды адамның, мемлекеттік қызметшінің және муниципалдық қызметшінің, сондай-ақ коммерциялық немесе өзге де ұйымда басқару функцияларын орындайтын адамның ақша, құндылықтар, өзге де мүлік немесе мүліктік сипаттағы қызметтер, өзге де мүліктік құқықтар түріндегі пайда, не мұндай пайданы заңсыз беру үшін жағдайлар жасауға байланысты қылмыстар да ратификацияланған халықаралық-құқықтық актілерге сәйкес сыбайлас жемқорлыққа қатысты қылмыстар болып табылады. Францияда сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың шамамен 20 құрамы бар. Жалпы әлемдік үрдіс-сыбайлас жемқорлық ұғымын кеңейту және оған құқық бұзушылықтың түрлі құрамдарын қосу (сыбайлас жемқорлық кең мағынада). Сыбайлас жемқорлық әлдеқашан теріс пайдалану мен парақорлықтан тұрмайды, оның құрамына сыбайлас жемқорлық лоббизм, сыбайлас жемқорлық фаворитизм, сыбайлас жемқорлық протекционизм, непотизм, қоғамдық ресурстар мен қорларды заңсыз бөлу және қайта бөлу, қоғамдық ресурстарды жеке мақсатта заңсыз беру, заңсыз жекешелендіру, саяси құрылымдарды заңсыз қолдау және қаржыландыру, жеңілдікті кредиттер мен тапсырыстар беру, қызмет бабын пайдалана отырып алынған ақпаратты жеке мақсатта пайдалану, табыс көздеріне қол жеткізу үшін жеке байланыстарды пайдалану және т. б. кіреді. 2018 жылы 6-7-тамызда Буэнос-Айресте болған Civil 20 саммиті "Үлкен жиырмалықтың" көшбасшыларына сыбайлас жемқорлықтың бір түрі ретінде жыныстық қорқытып алушылықты (sextorition) мойындауды және оны анықтау және жою бойынша шаралар қабылдауды ұсынды. Тиісті ереже саммиттің қорытынды Қарарына енгізілді. жүктеу/скачать 56 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|