1. ОРТА ҒАСЫР ХРИСТИАН ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ КЕЗЕҢДЕРІ МЕН БЕЛГІЛЕРІ
Орта ғасыр философиясы V-XV ғғ. арасындағы кезеңді қамтыды. Діни көңіл-күйдің өсуі, діни билік институттарының қалыптасуы – орта ғасырдың өзіндік ерекшелігі. Бұл уақытта пұтқа табынушы көп құдайлықтың (политеизм) орнына нақты бір құдайға (монотеизм) табынған дін – христиандық өмірге келді.
Христиан діні ортағасырлық Еуропада құдайдың өз мәнінде әлем орталығы болатынына назар аударған дүниетанымдық көзқарасты қалыптастырды. Ол екі түрлі негізге: а) христиан философиясының болмыс (онтология) туралы ілімінің негізінде жатқан жарату идеясына; б) осы философияның негізін қалыптастыратын таным туралы ілім – ашылу идеясына сүйенді.
Теоцентристік (грекше theos – құдай деген сөз) – барлық ғаламның бастауы мен себебі Құдайға таңылатын әлем түсінігі. Ол – ғаламның орталығы, оның белсенді, жасампаз негізі. Теоцентризм таным үдерісіне де әсерін тигізді, осыған байланысты ғылымның ең жоғарғы сатысына теология – Құдай туралы «ғылым» көтерілді; одан төмен теологияға қызметші болатын философия; одан да төменіректе әр түрлі жеке қолданбалы ғылымдар орналасты.
Бұл уақыттағы философияның барлық сұрақтары теоцентристік, креационистік және провиденциалистік бағытта шешімдерін тапты.
2. ОРТА ҒАСЫР ХРИСТИАН ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ КЕЗЕҢДЕРІ МЕН БЕЛГІЛЕРІ
КРЕАЦИОНИСТІК (латынша сrеаtіо – жарату деген сөз) – Құдай жоқтан өткінші, ауыспалы, шіріген өлі және тірі табиғатты жаратты дегенге сәйкес келетін діни ұстаным.
ПРОВИДЕНЦИАЛИЗМ(латынша рrоvіdentіа – құдірет, құдіретті күш деген сөз) – барлық оқиға, құбылыстарды соның ішінде тарих пен жеке адамның мінез-құлқын құдіретті күш басқарады дегенге сәйкес келетін ой-пікірлер жиынтығы (құдірет, құдіретті күш –діни түсінік бойынша Құдай, ең жоғарғы Дараның іс-әрекеті).
