3. Ауру туғызатын факторлар. Адам организміне қолайсыз әсер
етіп, оны түрлі ауруларға душар ететін факторларды қысқаша
мынадай топтарға бөлуге болады: канцерогендер (латынның
cancer – рак деген сөзінен алынған, қатерлі ісік туғызатын заттар)
– қатерлі ісік туғызады. Бүгінде олардың шамамен 500 түрі
белгілі, ең бастылары – бенз(а)пирен, ультракүлгін сәулелер,
ридоактивті изотоптар, эпоксидті шайырлар, нитриттер, асбест
және т.с.с.; мутагендер (латынның mutatio − өзгерту деген сөзінен
шыққан, туқым қуалай – құрылымдарды өзгертетін заттар) –
хромосомалардың саны мен құрылымын кенет өзгертеді. Оларға
рентген сәулесі, гамма сәуле, нейтрондар кейбір вирустар және
т.с.с. жатады; тетрагондар (гректің teras – құбыжық деген сөзінен
шыққан) – жеке дамуда кемістіктерге, кемтарлыққа әкеп
соқтыратын заттар. Бұларға мутагендермен қатар, пестицидтер,
тыңайтқыштар, шу және басқа ластауыштар жатады.
