Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы



Pdf көрінісі
бет122/234
Дата16.12.2023
өлшемі1,82 Mb.
#140228
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   234
Байланысты:
Қазақ жазуының тарихы мен теориясы

<ұ> <о>
Ғалым: “
о
мен 
ұ
екеуіне зор ілтипат керек. Бұлардың жазылуы 
ұқсас болғанмен, айтылуы ұқсас емес. 
Қой (мал)
деген сөзбен 
құй (шай құй)
деген сөздердің мағыналары қандай басқа болса, 
айтылуы һәм сондай басқа. 
Ұ
көмескі айтылса да, қалдырмай 
жазу керек. 
Ұ
тұр, жұрт, құм
деген сөздерде 
т
-ның 
ж
-ның 
қ
-ның соңынан қандай дыбыс естіледі, сол дыбыстың белгісі. 
Бұл дыбыстың қарпін 
о-
дан айыру үшін, үстіне () қоямыз. 
Ұ
-
ны оқығанда һәм оқытқанда сол естілген қалыпта айтарға тиіс” 
деген. 
Бірақ сонда да 
<ұ>
мен 
<у>
-дың арасын айыру қиындығы 
болғанға ұқсайды: “
у – 
азу, қару, жабу
деген сөздерде з-ның 
р
-
дың, 
б
-ның соңында естілетін дыбыстың белгісі. 
У-
сөздің бас 
буынында қысқа һәм көмескі естіледі. 
Құрау, құлақ, құрғақ
де-
ген сөздер ішіндегідей. Сөздің басқа жерінде ұзын, һәм анық 
айтылады. 
У
-дан 
ұ-
ны айыру керек. Қысқасы сөздің басқы буы-
нында
у
ұзын һәм анық естілсе, екі әріппен жазарға 
тұура, 
тұумас, буұн, бұуаз
дегендей. (у)-ды (ұ) дан айыру үшін үстіне 
() қоямыз. Себебі, (у) менен (ұ)-ның жазылуы ұқсас болғанмен, 
айтылуы ұқсас емес” деді. 
Бірақ бұған қарсы пікірлер бірден айтылады. мысалы, 
Ш.Жияшев «Ол

дыбысын орысша 
у
деп қарайды. Жоқ мырза, 

.
еш уақытта 
у 
болмас. Белгі әр заман 
в
орнына тұрып, 
волыс, 
вагон
сықылды сөздерде жазылашақ» десе, а.Жанталин: «


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   234




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет