емес, етіс формаларын тудыратын аффикстер ретінде танылады.
Демек, етіс аффикстерінің негізгі қызметі — іс-әрекеттің субъекті-
ге немесе объектіге қатысын білдіретін етіс формаларын тудыру.
Етіс жұрнақтарының кейде сөз тудыратыны бар. Ондайда ол
жұрнақтар етіс формаларын тудыратын жұрнақтар мағынасында
емес, туынды етістік тудыратын жұрнақтар, яғни сөз тудырушы
жұрнақтар (словообразующие суффиксы), ретінде ұгынылады
(мына мысалдарды салыстырыңыз:
ж аз + ыс
(ортақ етіс) -
бол +
ыс
(туынды етістік),
жаз
+
дыр
(өзгелік етіс) -
кеп + тір
(туынды
етістік) жэне т.б.). Мэселенін осы жағын ескере келіп, акад. В.В.
Виноградов етіс категориясы «грамматика, лексикология жэне
фразеологияның нагыз шектес келетін жерінен орын алады»1,
- дейді.
Сонымен, қимыл-эрекеттің грамматикалык магыналары етіс-
тіктердің жақ, рай, шақ жэне етіс деп аталатын грамматикалык
категорияларынан көріне алады.
§ 102. Жогарыдагы, «Грамматикалык категориялар жэне олар-
дың сөз таптарымен ара қатысы» туралы тараудагы, айтылган-
дарды жинақтай келгенде, мынандай қорытындылар жасауга
болады:
1.
Грамматикалык
категория
жалпылама
сипаты
бар
грамматикалык магына ретінде танылады да, ол грамматикалык
магына сөздердің өзгеріп түрленуі, сөйлемде тіркесуі арқылы
көріне алады, солар арқылы беріледі. Грамматикалык категория
жалпылама
сипатқа
ие
болып,
біртектес,
бір
ыңгайлас
грамматикалык магыналарды білдіретін грамматикалык фор-
малардың жиынтыгынан құралады.
2. Грамматикалык магынадан тыс, грамматикалык формадан
тыс грамматикалык категория деген, әдетте, болмайды. Біртектес,
бір ыңгайлас грамматикалык магыналар грамматикалык фор-
малармен беріліп, грамматикалык категорияның мазмұнына оның
магыналық элементі ретінде енеді.
3. Біртектес, бір ыңгайлас грамматикалык магыналардың эр
кайсысын грамматикалык категория деп есептеу грамматикалык
магына деген ұгым мен грамматикалык категория деген ұгымды
бір-бірімен
араластырып жіберуге соқтырады. Грамматикалык
Достарыңызбен бөлісу: 
