Кэкен Аханов грамматика теориясының негіздері ж о га р ы оку оры ндары ны ц филология ф акульт ет т еріне арналган оқу цүралы


§  108.  Осыған  орай,  зерттеушілер  сөз  таптарын  ажыратуда



Pdf көрінісі
бет188/237
Дата31.12.2021
өлшемі5,78 Mb.
#21265
1   ...   184   185   186   187   188   189   190   191   ...   237

§  108.  Осыған  орай,  зерттеушілер  сөз  таптарын  ажыратуда 
агылшын  тілінде  синтаксистік  белгі  шешуші  роль  аткарады  деп 
есептейді:  «Сөз  таптарының  жалпы  грамматикалык  сипаттама- 
сында  олардың  морфологиялык  белгілері  (бір  сөз  табындагы 
сөзді  басқа  сөз  табындагы  сөзден  ажырататын  грамматикалык 
формалардың  белгілі  бір  жүйесі)  мен  синтаксистік  ерекшеліктері 
(белгілі  бір  сөз  табына  қатысты  сөздердің  сөйлемдегі  қызметі 
мен  олардың  синтаксистік  тіркесімі)  бірдей  маңызды  қызметке 
ие  болады.  Бірақ  синтаксистік  белгі  жалпылама  ортак  болып 
саналады  да,  сөздің  грамматикалык  сипаттамасында  бірінші 
орынга  ие  болады.  Мүның  езі  морфология  тұргысынан  сездердің 
барлық  топтары  бір-бірінен  жеткілікті  дәрежеде  айқын  ажыраты- 
ла  бермейтіндігімен  байланысты,  ал  синтаксистік  түргыдан 
олар  әбден  айқын  ажыратылады.  М орфологиялык  жагынан 
түрленбейтін  сөздер,  мысалы,  одағайлар  мен  үстеулер,  сөздердің 
эр  басқа  грамматикалык  сипаттамасы  бар,  эр  басқа  топтары 
ретінде синтаксистік түргыдан гана керінеді»'.  «Агылшын тілінде 
морфологиялық  белгінің  сөз  таптарының  көпшілігін  айқындауда 
көмекші  қызмет  атқаратыны  белгілі.  Демек,  оларды  екі  түрлі 
белгінің  негізінде:  магыналык  (категорияльды  магына)  жэне


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   184   185   186   187   188   189   190   191   ...   237




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет