Кэкен Аханов грамматика теориясының негіздері ж о га р ы оку оры ндары ны ц филология ф акульт ет т еріне арналган оқу цүралы



Pdf көрінісі
бет83/237
Дата31.12.2021
өлшемі5,78 Mb.
#21265
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   237
Л.,  1960,  стр. 133.
2  Н .А .  Баскаков.  Каракалпакский  язык,  фонетика  и  морфология,  М.,  1952, 
стр.203.
3  Э.В.  Севортян.  К  соотнош ению   грамматики  и  лексики  в  тюркских языках.  Сб. 
«Вопросы  теории  и  истории языка»,  М .,  1952,  стр.  316-317.
4  А.  Ыскаков,  Қазіргі  казак тілі  (морфология),  Алматы,  1964,  120-бет.
74


ішкі  бауындай,  қас  пен  көздің  арасыпда  сияқты  күрделі  сөздерді, 
екінші  жағынан,  асцар  тау,  ну  қарагай,  твмір  жол,  цыпиіа  бел, 
сүмбіл  шаиі,  дені  сау,  есі  дүрыс,  дымы  қүру;  табан  тіреу  тэрізді 
күрделі  сөздерді  алсақ,  бұлар  тіл  білімінде тұрақты  сөз  тіркестері 
деп  немесе  фразеологиялық  түлғалар  (бірлік)  деп  аталатын  кур- 
дел!  сөздердің қатарына ж атады»1.
Әртүрлі  тілдердің  сипаттама  грамматикалары  мен  академия- 
лык  грамматикаларының  «Күрделі  сөздер»  немесе  «Сөз  тудыру» 
деп  аталатын  тарауларында  синтаксисгік  тэсіл  арқылы  жасалған 
күрделі  сөздердің қатарында кейде  фразеологиялық сөз тіркестері 
де  беріледі,  бірақ  ол  грамматикалардың  жеке  сөз  таптарына 
арналған  тарауларында  эр  сөз  табына  тэн  күрделі  сөздердің  бар- 
лык  түрлері  қарастырылып,  олардың  ішінде  фразеологиялық  сөз 
тіркестері  аталмайды ,  м ы салдар  да  келтірілм ейді.  Б ірсы пы ра 
грамм атикаларда  ф разеологиялы қ  сөз  тіркестері 
күрделі 
сөздердің  қатарына  мүлдем  енгізілм ейді.  Олар  ф разеология- 
лы к  бірліктер  ретінде  тіл  б ілім ін ің   ф разеология  саласы н да 
ғана  қарастырылады.
Бұл  айтылғандардың  бэрі  де  фразеологиялық  сөз  тіркес- 
терінің  бірде  күрделі  сөздердің  катарында  қаралып,  бірде 
мулдем  бөлек  топ,  басқа  құбылыс  ретінде  саналып,  күрделі 
сөз  бен  фразеологиялық  сөз  тіркесінің  жігі  ажыратылмай  келе 
жатқандығын  көрсетеді.  Кейбір  лингвистикалық  еңбектерде 
күрделі  сөздер  мен  фразеологиялық  сөз  тіркестерінің  жігі 
ажыратылмай,  бір-бірімен  араласып  кетуі  олардың  бір-бірінен 
айырмашылығы немесе  ара жігі жоқтығынан  емес,  бұлай  болуы, 
біріншіден,  біздің  элі  де  болса  олардың  жігін  ажырататындай 
белгілер  мен  өлшем-межелерді  (критерий)  жете  айқындай 
алмауымыздан,  екіншіден,  күрделі  сөздер  мен  фразеологиялық 
сөз  тіркестерінің  бір-бірімен 
астарласып, 
өзара  ұш тасып 
жататындығынан.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   237




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет