Келісім министрлігінде тіркелген. Куәлік №2988-ж 2008 жылдың 25 наурызы

 
 
23 
біліміндегі  өзекті  мәселелердің  бірі  болып  табылады.  Жаңа  атаулар-
неологизмдер  тіл  білімінде  лексикология  саласының  зерттеу  нысанына 
жататыны  белгілі.  Алайда  ғылым  мен  техниканың  жедел  дамып  жатқан  қазіргі 
таңда  қазақ  тілінде  жаңа  атаулардың,  яғни  неологизмдердің  пайда  болуы  осы 
мәселемен  тікелей  айналысатын  жаңа  бағыт  –  неология  ғылымының  пайда 
болуына  негіз  болды.  Неология  тілімізде  пайда  болған  жаңа  сөздер  мен  жаңа 
қолданыстарды  зерттейтін  ғылым.  Неологияның  зерттеу  обьектісіне  сонымен 
бірге төмендегідей мәселелерді жатқызуға болады: 
1.көнерген сөздердің жаңа қасиетке ие болуы, яғни сөздің жалпы немесе 
жеке мағыналарының терминденуі 
2.сөзді өзгеріске түсіретін жаңа формалар 
3.жаңа сөз тіркестері 
4.сөздің жаңа лексика-грамматикалық қызметі (1). 
 Тілімізде  жаңа  лексикалық  бірліктерді  сипаттау  барысында  неологизм 
терминін  қолданамыз  және  жаңа  сөздер  мен  жаңа  сөз  қолданыстарын 
неологизмдер деп атаймыз.  
 Тілімізде  лексикалық  жаңаланудың  жолдары  да  әртүрлі.  Сондықтан 
оларды  зерттеу  үшін  алдымен  неологизмдерді  топтастыру  мәселесі  туындайды. 
Тіліміздегі  неологизмдерді  бірнеше  топтарға  бөліп  қарастыруға  болады.  Тілдік 
тұрғыдан неологизмдер неолексемалар, неофразалар және неосемалар болып 
бөлінеді. Біздің сөз еткелі отырғанымыз неосема мәселесі болып табылады. 
Неосемалар  көнерген  сөздер  мен  фразеологизмдердің  уақыт  өте  келе 
жаңа  мағынаға  ие  болуы.  Мысалы,  аламан-шай  атауы,  айқұлақ-информатика 
термині т.с.с. 
Ал  жаңашылдық  дәрежесі  бойынша  неологизмдер  абсолюттік  және 
қатыстық  болып  бөлінеді.  Абсолюттік  неологизмдерге  тілде  бұрын  болмаған 
жаңа  сөздер  жатады.  Қатыстық  неологизмдерді  бірнеше  топтарға  бөліп 
қарастыруға болады: 
1.көнерген сөздердің жаңғыруы арқылы тілімізге қайта оралған сөздер 
2.тілімізге қайта оралған діни атаулары мысалы, қажы, қажылық, пітір 
3.актуалданған  лексика-  бұл  тілімізде  бұрын  болған,  бірақ  қазіргі  таңда 
басқа мағынада қолданылатын сөздер. Мысалы, төраға,мырза  
4.  тілдегі  ішкі  факторлар  әсерінен  пайда  болған  жаңа  сөздер  мен 
фразеологизмдер. 
Бұл 
топтағы 
неологизмдерге 
ауызекі 
сөйлеу 
тілі 
элементтерінің,  жаргондардың  әдеби  тілге  ауысуы  немесе  кәсіби  сөздердің 
терминдік  сипат  алған  түрлері  жатады.  Бұл  құбылыс,  әсіресе,  терминология 
саласында  көп  байқалып  жүрген  құбылыстардың  бірі.  Көнерген  сөздердің 
тілімізге  қайта  оралып,  тілдік  қолданысқа  ие  болуы,  негізінен,  олардың 
терминденуі арқылы жүзеге асуда. 
 Сонымен бірге неологизмдер жасалу тәсіліне қарай үш топқа бөлінеді:  
1) кірме,  
2) сөзжасамдық,  
3) семантикалық.  
Кірме  неологизмдердің  өзі  іштей  сыртқы,  яғни  өзге  тілден  енген  және 
ішкі,  яғни  бір  тілдің  өз  ішіндегі  кірме  неологизмдер  деп  екіге  бөлінеді.  Кірме 
сыртқы  неологизмдерге  тілдің,  тіл  тұтынушысының  қажеттілігінен  өзге  тілден 

 
 
24 
енген  бірліктер  жатса,  ішкі  неологизмдерге  терминжүйеден,  жаргон  мен 
диалектіден әдеби нормаға көшкен сөздер жатқызылады. 
Сөзжасамдық  неологизмдерге  сөзжасам  моделіне  сай  тілде  жаңадан 
пайда  болған  неологизмдер  жатады:  аббревиатура  АБЖ  (автоматтандырылған 
басқару жүйесі), АХАЖ (азаматтардың хал актілерін жазу); күрделі сөздер: шоу-
бизнес, ұялы телефон, жан сақтау орталығы.  
 Семантикалық  неологизмдерге  жаңа  мағынаға  ие  болған  сөздер  мен 
фразеологизмдер жатқызылады.  
Семантикалық  неологизмдер  негізінен  сөздің  ішкі  семантикалық 
деривациясы нәтижесінде пайда болады. Атап айтқанда:  
1)  метафоралану  арқылы,  яғни  ұқсастығы  бойынша  мағына  ауысудан: 
визит  сценарийі,  компьютерлік  пираттар,  валюталық  интервенция,  өндірістік 
вертикаль;  
2)  метонимиялану  арқылы,  яғни  іргелестігі  мен  араластығы  бойынша 
ауысу: картошка «картоп жинау жұмысы» т.б.  
3)  сөз  мағынасының  кеңеюі  мен  тарылуы  нәтижесінде,  яғни  сөз 
мағынасының  тарылуы  қандайда  бір  мағынаны  айырықшалап  арнайы  көрсету 
мақсатынан  туындайды,  мысалы,  қайта  қалпына  келтіру  «жөндеу»,  ақпарат 
«ЭЕМ  үшін  бағдарлама»;  сөз  мағынасының  кеңеюі  кезінде  сөз  мағынасына 
біртектес  құбылыстардың  бірнешеуінің  мағынасы  ортақтасады,  мысалы,  жүк 
тиеуші «жүк тасымалдауға арналған кез келген көлік түрі: автомобиль/ самолет/ 
ғарыш кемесі т.с.с.». 
 Семантика-морфологиялық  тәсілмен  неологизм  жасалғанда,  оған  жаңа 
мағына үстейтін қосымшалар қосылады.  
Агрегаттық тәсілмен жасалған неологизмдерге сөздің бастапқы формасы 
өзгеріссіз  қалып,  бірақ  жаңа  мағынасын  сөздің  семантикалық  дамуымен 
түсіндіруге  келмейтін  сөздер  жатады.  Мысалы,  комок  (комиссиялық  дүкен), 
совок (кеңес адамы).  
Қазақ  тілінде  ұлттық  терминологияны  қалыптастыру  бағытында  жалпы 
қолданыстағы  көптеген  сөздер  терминдік  сипат  алып,  қолданыста  жүр.  Осы 
бағытта  қалыптасқан  терминдер  терминология  саласының  зерттеу  нысаны 
болып  табылғанымен,  олардың  жаңа  мағынаға  ие  болуы,  тілімізде  жаңғырып, 
тілдік  қолданысқа  қайта  оралуы  неология  саласының  зерттеу  нысаны.  Осы 
тұрғыда  аталған  екі  сала  бір  бірімен  байланысты.  Тіліміздегі  неологиздер 
жайында  сөз  болғанда  терминдерге  көңіл  бөлмеу  мүмкін  емес.  Себебі 
қоғамдағы,  тілдегі  жаңалықтардың  барлығы,  яғни  ғылымилығы,  техника  мен 
белгілі  бір  салаға  қатыстығы  жағынан  терминология  саласымен  байланысты 
болса,  жаңалықтың  атауы,  жаңа  сөз  ретінде  неологизм  болып  табылады. 
Сондықтан  термин  мен  неологизм  мәселесі  ажырамас  бір  бөлік  және  бірге 
зерттеуді  қажет  ететін  мәселе.  Оның  ішінде,  әсіресе,  неосема  мәселесі  термин 
мәселесімен  тікелей  байланысты.  Жоғарыда  айтып  кеткеніміздей,  неосема 
дегеніміз  көне  сөздердің  жаңа  мағынасы  болып  табылады.  Қазақ  тілінде  қазіргі 
таңда  терминдік  сипат  алып,  жаңа  мағынаға  ие  болып  жүрген  көнерген  сөздер 
жеткілікті.  Бұл  ойымызды  дәлелдеу  мақсатында  осындай  жаңа  терминдік 
мағынаға  ие  болған  сөздер  жайында  айтқан  Ш.  Құрманбайұлының  пікірін 
келтіре кетейік: «...өнерген сөздерді әлі де ұмыт бола қоймаған өз мағынасында 

 
 
25 
немесе  олардың  мағынасын  жаңғыртып,  сәл  қосымша  мән  үстеп  қажетімізге 
жаратуға  болады»  деп,  кіреуке,  сауыт  сөздерін  мысалға  келтіреді:  «  Ертеректе 
батырлардың  жаугершілікте  жауға  киетін  темір  сауытын  кіреуке  деп  атаған 
болса, қазір медицина ғылымының стоматология саласында кіреуке (эмаль) деп, 
«құрамында  96,5  процент  бейорганикалық  заттар  мен  гидроксиапатит 
кристалдары  бар.  Тіс  сауытын  жаба  отырып,  дентин  мен  ұлпаны  сыртқы 
тітіркенуден  қорғайтын,  беріктігі  жағынан  кварц»  деп  (2,53),  кіреукенің 
эмальға  айналуының  себебін  екі  ұғымның,  яғни  олардың  қорғаныштық 
қызметтерінің  өзара  ұқсастыған  деп  түсіндіреді.  Сонымен  бірге  жаугершілік 
заманда  оқтан,  найзадан  қорғау  үшін  батырлар  киген  сауыт  та  қазіргі  кезде 
жәндіктер  мен  жануарлар  денесін  (тасбақа,шаян)  қорғайтын  бөлігінің  атауы 
ретінде  жаратылыстану  саласының  термині  ретінде  қолданыста  жүр. 
Ақпараттану саласында қолданылып жүрген айқұлақ термині де жаңа мағынаға 
ие болған терминдер қатарында. Олардың арасында терминге айналған көнерген 
сөздер  де  белсенді  кездеседі.  Мысалы,  мемлекет  пен  құқық  саласында 
«бағынышты,  тәуелді»  мағынасын  білдіретін  «бодан»  сөзі  «подданство» 
мағынасында  термин  ретінде  қалыптасқан.  Дәл  сол  сияқты  «кежеуіл-
телехранитель»,  «қарымжы-задаток»,  «бопса-шантаж»,  «болыс-волость», 
«ереуіл-забастовка»,  «сыбаға-паек»,  ақпараттық  технологияда  «ауани  жады-
виртуальная  память»,  «  айқұлақ-знак»,  «нобай-версия»  сияқты  т.с.с.  көптеген 
сөздер тілімізге қайта оралып, термин ретінде қалыптасқан.  
Көріп отырған терминдік жаңа атаулар қолданыстағы белсенділігі төмен 
көне сөздердің қайта қолданысқа жаңа терминдік мән арқалап енуінен жасалып 
тұр.  Байқап  отырғанымыздай,  олардың  жасалуы  мен  іріктелуінде  уәждік 
негіздемелері байқалады. Осы қатардағы өзге көне сөздердің неологизмге, жаңа 
термин  сөзге  айналуында  жеке-жеке  тоқталар  болсақ:  «айқұлақ»  таңбасы  ─ 
лексикалық  архаизм,  сырт  формасының  ұқсастығына  байланысты,  яғни 
метафоралық  жолмен  терминденіп,  синтаксистік-аналитикалық  тәсілмен 
жасалған. Сол  сияқты  «ауани  жады»  көнерген  сөздердің  тіркесуі  арқылы  жаңа 
терминдік  сипатқа  ие  болып  тұр.  «Жад»  сөзінің  көне  «ес,  еске  алу» 
мағынасындағы парсы тілінің элементі  екенін Р.Сыздықова көрсеткен болатын. 
Қазіргі терминдік мағынасы да осы мағынасымен байланысты.. Бұл жөнінде сөз 
тарихын  зерделеген  ғалымдар  сөз  еткен.  Мысалы,  1970  жылдары  Р.  Барлыбаев 
«тіліміздегі  байырғы  сөздер,  атаулар,  туынды,  біріккен  формаларда  терминдік 
жаңа  мағынаға  ие  болып,  бұрынғы  қарапайым  жай  мағынасының  үстіне  жаңа 
ғылыми,  саяси,  философиялық  мағына  жамап,  бұрынғы  мағынасын  кеңейтіп 
отыр» (3,23) десе, Р. Сыздық қазіргі кезеңде  де  сөз мағынасының үнемі өзгеріп 
отыратынын  және  бұл  үнемі  зерттеуді  қажет  ететін  өміршең  мәселелер 
қатарында екенін баса айтады (4,7).  
Қазіргі  таңда  жаңа  мағынада  қолданыста  жүрген  терминдер  мен 
көнерген  сөздердің  мағыналарында  белгілі  бір  байланыстар  (қызметтерінің, 
сырт  тұлғаларының  ұқсастықтарына  байланысты)  бар,  яғни  олар  метафоралық 
жолмен мағыналарына жаңа мағына үстеп, терминдік сипат алып тұр. Көнерген 
сөздердің  жаңа  мағынаға  ие  болу  мәселесі  неосемалар  қатарынан  орын  тепсе, 
олардың 
неологизмденудің бір тәсілі терминжүйеден көрініс табады. Сондықтан 
да біз көне сөздердің неологизмденуін терминденуінен танымақпыз. 
 

 
 
26 
Пайдаланылған әдебиет: 
 
1.  Попова Т.В. Русская неология и неография. – ГОУ ВПО УГТУ-УПИ ─ 2005 
2.  Құрманбайұлы  Ш.  Терминқор:  қалыптастыру  көздері  мен  терминжасам 
тәсілдері. Алматы, 2005 
3.  Барлыбаев Р. Қазақ тілінде сөз мағынасының кеңеюі мен тарылуы. Алматы, 
1968 
4.  Сыздық  Р.  Қазіргі  қазақ  тілі-өміршең  тіл,  оның  бір  белгісі-  сөздік 
қазынасының байлығы Әдеби тіл және қазақ тілінің өміршеңдігі. Алматы, 2009 
 
 
 
Кашкимбаева Б.Б. 
 Байгараева А.Д. 
 
СТИЛИСТИЧЕСКАЯ ФУНКЦИЯ НАЗЫВНЫХ ПРЕДЛОЖЕНИЙ  
В ПОЭЗИИ О. СУЛЕЙМЕНОВА 
  
 
Атаулы  сөйлем  Олжас  Сулейменовтың  поэзиясінде  жұмыстың 
мақсатының болып табыл- айқындау амал стильдік атқаратын қызметімді.  
 
The  aim  is  to  try  to  identify  a  stylistic  feature  of  denominative  proposals 
poetry Olzhas Suleimenov. 
 
Что же такое назывные предложения? 
Назывные  (номинативные)  предложения  –  это  односоставные 
предложения,  в  которых  утверждается  существование,  бытие  предметов  или 
явлений.  Грамматическая  основа  назывных  предложений  состоит  только  из 
одного  главного  члена,  по  форме  сходного  с  подлежащим:  главный  член 
назывных  предложений  выражается  именительным  падежом  существительного 
(одиночным  или  с  зависимыми  словами),  например:  Шум,  хохот,  беготня, 
поклоны, галоп, мазурка, вальс… (А.Пушкин). По мнению одних исследователей, 
главный  член  номинативных  предложений  представляет  собой  подлежащее, 
называющее  предмет  в  его  бытии,  существовании  в  настоящее  время  или  вне 
времени, 
поэтому 
номинативные 
предложения 
являются 
бессказуемо-
подлежащными. По мнению других, главный член номинативного предложения 
служит  выражением  предиката  одночленного  суждения  и  соотносится  не  с 
субъектом суждения, в предложении не выраженным, а с предметом суждения – 
явлением  окружающей  действительности:  Зима.  Данное  предложение  имеет 
значение  «то,  что  вы  видите  вокруг  себя,  есть  зима».  В  этой  трактовке 
номинативные  предложения  являются  бесподлежащно-сказуемыми.  Наконец, 
третьи грамматисты подразделяют номинативные предложения на два разряда: 
1) 
бессказуемо-подлежащные  предложения  (в  них  дано  название 
субъекта  и  опущено  название  предиката).  Кофейные  деревья,  баканы,  ананасы, 

 
 
27 
множество  цветов.  (Гончаров).  Хохот.  Всплески.  Брызги.  Фабричная  гарь. 
(Блок). 
2) 
сказуемо-бесподлежащные  (в  них  дано  название  предиката  и 
опущено название субъекта). Они различаются по функциям главного члена и по 
интонации.  Грубиян,  право  грубиян.  Пугалище.  (Панова).  Полковник  Скалозуб. 
(Грибоедов).  Такие  предложения  используются  при  докладе  о  приходе,  при 
знакомстве. 
 Назывные  предложения  очень  кратки  (лаконичны).  Называя  предметы, 
указывая  место  или  время,  назывные  предложения  сразу  же  вводят  читателя  в 
обстановку действия:  
1) 
Ночь. Тепло. (О.Сулейменов). 
2) 
Лес. Палатка. Песок речной волны. (А.Яшин). 
В  назывных  предложениях  подлежащее  может  распространяться  только 
определением: Желтые экспонаты. Декоративная тишина. (О.Сулейменов). 
Смысл  назывных  предложений  заключается  в  утверждении  бытия, 
существования  явления  в  настоящем  времени.  Поэтому  назывные  предложения 
не  могут  быть  употреблены  ни  в  прошедшем,  ни  в  будущем  времени,  ни  в 
условном,  ни в  повелительном  наклонении.  В  этих  временах  и  наклонениях  им 
соответствуют  двусоставные  предложения  со  сказуемым  «было»  или  «будет»: 
Осень.  (назывное  предложение).  Была  осень.  Будет  осень.  (двусоставные 
предложения). 
Особенности назывных предложений: 
1) 
Экспрессивность,  фрагментарность,  одновременно  большая 
емкость содержания; 
2) 
Создание образной, зримой картины природы, состояния героя; 
3) 
Фиксирование  одного  мгновения,  одного  кадра  в  настоящем 
времени; 
4) 
Предоставление  возможности  читателю  додумать,  представить 
общую картину; 
5) 
Использование  в  начале  предложения  или  главы,  при  записи  в 
личных дневниках, письмах, записных книжках и при создании сценариев. 
Грамматистами выделяются три основные разновидности назывных 
предложений: 
1) 
Бытийные  –  указывают  на  бытовые  явления:  Огромные  дома. 
Дымы  огромные.  Огромный  дуб.  Огромные  шаги.  (О.Сулейменов,  с.128).  Пыль 
водяная и грохот (с.109). 
2) 
Указательные  –  они  включают  указательные  частицы  «вот  и», 
«вон»,  «вон  и».  Вот  и  Африка.  Берег.  Там  такие  прекрасные  прерии.  Там 
колючки, жара и кочки, пыль и кони такие! Прелесть! (с.102). 
3) 
Оценочно-бытийные  –  они  произносятся  с  восклицательной 
интонацией  и  часто  включают  в  себя  восклицательные  частицы  «какой»,  «что 
за»,  «ну  и»:  Осада!  Приступ!  Злые  волны,  как  воры  лезут  в  окна  (А.Пушкин); 
Какая  ночь!  Мороз  трескучий…  (А.Пушкин).  О  Ниагара!  У,  Ниагара! 
(О.Сулейменов, с.109). 
Как мы уже сказали, особенностью назывных предложений является то, 
что  им  свойственна  фрагментарность  и  одновременно  большая  емкость 

 
 
28 
содержания.  В  них  называются  только  отдельные  ситуации,  но  детали  важные, 
выразительные, рассчитанные на воображение слушателя или читателя – такие, 
по  которым  он  может  представить  себе  общую  картину  описываемой 
обстановки или событий. 
Чаще  всего  назывные  предложения  используются  в  описательных 
контекстах  поэтической  и  прозаической  речи,  а  также  в  рамках  драматических 
произведений: 
Отвесный известняк и краснозем. 
 Мосты – мои сутулые дороги 
 Мои стихи. 
 «Мосты», стр.116. 
В 
конце 
назывных  предложений  на  письме 
ставятся 
точка, 
восклицательный, вопросительный знак или многоточие: 
1) В Лондон. Холодно. Удары тока. Рывок петли. (с.106) 
2) О Ниагара! У, Ниагара! (с.109). О атака! (с.108) 
3) Перелески, холмы…(с.135) 
4) Алмазы, рубины, дубины по мегатонне! (с.111) 
Номинативные  предложения  могут  звучать  с  большим  напряжением, 
выполняя  экспрессивную  функцию  при  соответствующем  интонационном 
оформлении. 
Назывные 
предложения 
в 
художественной 
литературе 
– 
это 
своеобразные  средства  выразительности.  Они  либо  рисуют  неподвижную 
картину, либо передают движение чего-либо или конкретного явления. Казалось 
бы, такие простые и неброские. Но, если вдуматься, то окажется, что это яркие, 
лаконичные и емкие средства выражения чувств. 
По теме работы прочитано 102 стихотворения Олжаса Сулейменова. Его 
стихам  присущи  красочная  образность,  щедрая  метафоричность,  широкий 
ораторский  жест.  Мысль  в  его  творчестве,  не  теряясь  в  лирической 
непосредственности, приобретает эпическую глубину. 
Используя общепринятый метод классификации назывных предложений, 
упомянутый  выше,  мы  в  свой  работе  также  поделили  номинативные 
предложения  на  три  группы.  В  произведениях,  которые  подверглись  анализу, 
выявлено 48 предложений по нашей теме. Из них наиболее частотны бытийные 
назывные – 40; указательных - 2, и оценочно-бытийных - 6.  
Далее  мы  приводим  несколько  ярких  примеров  каждого  типа  назывных 
предложений в поэзии О.Сулейменова. 
Бытийные  
 
 …Хруст салфеток, 
 Мягкий блеск фарфора… 
«Пей», стр.104 (в стихотворении повторяется дважды). 
 
 …Два часа в негритянском театре на Бродвее. 
 Темная мягкая сцена… 
 …Родина! О Негрия моя! 
 Громадных манго легкие кроны, 

 
 
29 
 алых акаций знойные тени, 
 тунцы, 
 ананасы, 
 бананы, 
 базары, 
 женщины, 
 стройные,  
 как растения!... 
 «Африканские ритмы», стр.105-107 
 
 Огни, все те же рыжие огни!... 
 …Костры. Луна. Огни… 
«Я таю над ночными городами», стр.113 
 
 Душно. Люди. Июль… 
 …Желтый день. Ливень. Сель… 
 Дождь на парк-авеню. 
 Душно. Дождь. 
«Ливень в Нью-Йорке», стр.114 
 
 Край росистых лесов 
 И глазастых коней, 
 Россыпь рубленных сел, 
 Городов изваяния, 
 И брусничные ночи, 
 И россыпь огней. 
Росомашьи размашистые расстояния. 
 Глупость осени. Шубы. 
 И русское небо. 
 И морозы. 
 И странные взгляды Марусь. 
 И хрустящие, жаркие 
 щеки хлеба… 
 Ночь июльская. Ивы. И месяц раскосый. 
«Русь Врубеля», стр.127 
 
 …сентябрь, отдых… 
«Девушка на зеленой траве», стр.161 
 О конь!... 
(Без названия) стр.102 
Используя  бытийные  назывные  предложения  в  своих  стихах,  поэт 
описывает  детали  происходящего,  время  и  место.  Тем  самым  он  хочет,  как 
можно  точнее  передать  нам  свои  чувства,  чтобы  и  мы  прониклись  этой 
атмосферой.  Употребляя  номинативные  предложения,  автор  показывает,  что 
даже  в  одном  слове  может  заключаться  глубокая  мысль,  что  оно  может 
вызывать удивительные чувства. 

 
 
30 
Читая  короткие  предложения,  мы  тут  же  представляем  себе  место 
описываемого действия. К примеру: 
 Двадцать какой-то год 
 В каком-то зеленом городе. 
 Желтое лето. Пыль. Верблюды и дыни. 
 Бухарское золото и советское серебро! 
«Глиняная кружка МОПРа», стр.125-126 
Читая  эти  строки,  образно  представляем  себе  картину,  хочется  свежего 
воздуха, прохлады, чувствуется духота и зной. Назывные предложения создают 
то  или  иное  настроение,  вызывают  определенные  чувства:  радости,  тоски, 
уныния, восхищения, умиротворения. 
Указательные 
 Зеленое море, тонкие пальмы, 
 Желтое зарево совершенства… 
 …Вот и Африка. 
 Берег 
 С топками, арыками, 
 Мирный мир после варварской ночи 
Там такие прекрасные прерии, 
Там колючки, жара и кочки… 
Пыль и кони такие! Прелесть! 
 Там колючки, жара, морозы 
Пыль и кони такие! Прелесть! 
«Ришад, сын степняка», (102-103) 
С  помощью  указательных  назывных  предложений  Олжас  Сулейменов 
как  бы  окунается  в  воспоминания,  воспроизводит  в  памяти  те  мгновения,  те 
картины, что поразили его когда-то. Он хочет, чтобы читатель так же, как и он, 
увидел  и  почувствовал  в  его  стихах  то,  что  видит  и  чувствует  он  в  своих 
воспоминаниях. 

жүктеу/скачать 1,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: