Кенжебаева Әсем Сабитқызы 31Б Қазақ жеріндегі бір тайпаның мәдениетіне сипаттама

Сақтарлың негізгі шаруашылығы мал шаруашылығы болды. Шаруашылықтың осындай түріне көшу, дала тайпаларының өміріндегі үлкен экономикалық прогресс болып табылады. Адам еңбегі өнімді бола бастады, өйткені шаруашылыықтың мамандандырылуы мол өнім өндіруге кеңінен мүмкіндік берді. Мал мен мал өнімдері тез арада айырбас бағаға ие болды және ол көшпелі халықтардың отырықшы өркениет орталықтарымен сауда қарым-қатынасының дамуына септігін тигізді. Сақтар мал шаруашылығының үш түрін үйлестірді: көшпелі, жартылай көшпелі және отырықшы. Көшпелі мал шаруашылығы негізінен Батыс және Орталық Қазақстанның бір бөлік далалық аймағында дамыды. Осы аудандардың табиғи-климаттық жағдайы малшылардың жылдың әр мезгілінде көшіп-қонуын қажет етті. Жартылай көшпелі мал шаруашылығымен негізінен Шығыс Қазақстан, Жетісу, Батыс және Орталық Қазақстанның бір бөлігінің далалық таулы аймақтарында, Тянь-Шань, Алтай тауларының етегінде айналысты. Шаруашылықтың бұл түріне малшылардың тұрақты қыстаулары мен жайлаулары болды. Отырықшы мал шаруашылығымен сақтардың аз ғана бөлігі айналысты. Негізінен Оңтүстік Қазақстанда Талас, Шу, Сырдария, Келес өзендерінің бойларында дамыды. Көшпелі және жартылай көшпелі аудандарда жылқы, қой, түйе, ал отырықшы аудандарда көбінесе ірі қара мал түлектерін өсірді. Сақ заманындағы жылқы екі тұқымды болды. Ең көп тараған тұқым ол тебінге әбден төзімді, жатаақ заманындағы жылқы екі тұқымды болды. Ең көп тараған тұқым ол тебінге әбден төзімді, жатаған жылқылары. Сақ жауынгері мен ақсүйектерінің қабірлерінен табылған шоқтығы биік, міністік тұқымды жылқылар ды ұшырасада. Сақтар мал шаруашылығымен қатар егіншілікпен айналысты. Сақтардың қолөнері өзіне тән ерекшелігімен көзге түседі. Көшпелі тұрмыс салтына орай олар доңғалақты көлік, тері мен ағаштан ыдыстар, жебе, ақинақтар мен пышақтар т.б. заттар жасады. Сақ заманында кен ісі мен руда шикізатын өңдеу өткен дәуірмен салыстырғанды едәуір ілгеріледі. Сақ шеберлері өндірістік және шаруашылық- тұрмыстық мақсаттарға арнап алуан- түрлі бұйымдар жасады. Археологиялық табылған заттар, сақ дәуіріндегі металл индустриясының жоғарға дәрежеде дамығандығын көрсетеді.