Индуктивті кедергісі бар айнымалы ток тізбегі және оның векторлық диаграммасы
Егер индуктивті элементі бар тізбекте синусоидалы ток өтетін болса (5.4-сурет) , онда өздік индукцияның ЭҚК-і
.
Кирхгофтың ІІ-заңы бойынша , мұндағы кернеуді мына қатынаспен жазуға болады
немесе ,
мұндағы .
Сонымен мынадай қорытынды жасауға болады: Индуктивтілік катушкадағы ток күшінің тербелісі фаза бойынша кернеу тербелісінен -ге артта қалады.
шамасының өлшем бірлігі кедергінікіндей және индуктивті кедергі деп аталады. Индуктивті кедергіні реактивті кедергі деп атайды. Комплексті индуктивті кедергі мына қатынаспен анықталады
.
Бұл тізбектің векторлық диаграммасы 5.5-суретте келтірілген. Кернеу векторы ток векторынан 900 – қа озып кетеді ( символы ток векторын периодтың төрттен біріне сағат тіліне қарама-қарсы бұру қажет екенін көрсетеді).
5.4 – сурет. Синусоидалы кернеуге индуктивті элементті қосу сұлбасы
|
5.5 – сурет. Индуктивті кедергісі бар айнымалы ток тізбегінің векторлы диаграммасы
|
5.6 – сурет. Индуктивті кедергісі бар айнымалы ток тізбегіндегі кернеу мен ток амплитудаларының уақытқа тәуелділік графигі
Индуктивті элементі бар тізбек үшін Ом заңының амплитудалық мәнінің, әсерлі мәнінің және комплексті түрдегі жазылулары төмендегідей
, , .
Сыйымдылықты кедергісі бар айнымалы ток тізбегі
Егер синусоидалы ток тізбегінде идеаль сыйымдылықты элемент болса (5.7-сурет), онда ток мына заңмен өзгереді
.
Егер , онда немесе ,
мұндағы . Сонымен мынадай қорытынды жасауға болады: Конденсатор арқылы өтетін ток күші ондағы кернеуден -ге озып кетеді.
шамасының өлшем бірлігі кедергінікіндей және сыйымдылықты кедергі деп аталады. Сыйымдылықты кедергі индуктивті кедергі сияқты реактивті кедергі болып табылады. Индуктивті кедергі ток пен индуктивті элементтің жиілігінің жоғарылауымен бірге өседі. Тұрақты ток тізбегіндегі индуктивтілікте реактивті кедергі болмайды. Тұрақты токтағы сыйымдылықты кедергі шексіздікке тең және айнымалы ток пен сыйымдылық элемент жиілігінің жоғарылауымен кемиді.
Достарыңызбен бөлісу: |
