Экономикалық талдаудың түрлері мен жіктелуі
Экономикалық талдау келесі белгілері бойынша жіктелінеді:
Салалық белгі бойынша:
1) Салалық (нақты салалардың экономикасын зерттеу);
2) Салааралық (барлық сала үшін талдаудың жалпы әдістемесін өндеу).
Уақыт белгісі бойынша:
Алдын ала (перспективті) шаруашылық операцияларды жүзеге асыруға дейін жүргізіледі, болашаққа деген болжамдар жасалады.
Кейінгі (ретроспективті) шаруашылық операциялар жүргізілгеннен кейін орындалады.
Кеңістіктік белгі бойынша:
1) Ішкі шаруашылық талдау тек зерттелінетін кәсіпорын және оның бөлімшелерінің қызметін зерттейді;
2) Шаруашылықаралық талдау екі немесе бірнеше кәсіпорындардың кызметі салыстырылады.
Баскару субъектісі бойынша:
1) Технико-экономикалық талдау. Компанияның қаржылық нәтижелеріне техникалық және экономикалық үдерістердің әре- кетін зерттейді.
2) Қаржылық-экономикалық талдау. Қаржылық органдар,кәсіпорынның қаржы бөлімі, несие органдары айналысады.
3) Аудиторлық талдау. Кәсіпорынның қаржылық жағдайына диагностикасына экспертиза жасау, аудиторлық фирмалар жүргізеді.
4) Әлеуметтік-экономикалық талдау. Статистикалық органдар, әлеуметтік зертханалар, басқарудың экономикалық бөлімі айналысады.
5) Маркетингтік талдау. Өткізу нарығын, яғни сырткы ортаны зерттейді, кәсіпорынның маркетинг бөлімі айналысады.
6) Экономикалы-статистикалық талдау. Жаппай қоғамдық құбылыстарды зерттейді, статистикалык органдар жүргізеді
7) Экономикалы-құқықтық талдау. Кәсіпорынның заң бөлімі жүргізеді.
8) Экономикалы-экологиялық талдау. Сыртқы ортаны қорғау органдары ұйымдастырады.
Объектілерді зерттеу әдістемесі бойынша талдау бөлінеді:
1) Салыстырмалы.
2) Факторлық
3) Диагностикалық (экспресс-талдау)
4) Маржиналдық
5) Экономикалы-математикалық.
6) Стохастикалық (дисперсионды, корреляционды)
7) Функционалды-құндық талдау (ФКТ)
Талдау субъектілері бойынша:
1) Ішкі (басқару талдауы)
2) Сыртқы (қаржылық талдау)
Достарыңызбен бөлісу: |