Кинематика Дайындаған: Қалдыбек А. Б



бет2/3
Дата18.05.2023
өлшемі1,11 Mb.
#94665
1   2   3
Үдеу - жылдамдық векторының өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын шама.ХБ жүйесіндегі өлшем бірлігі-метрдің секунд квадратына қатынасы [a]=[m/c^2]
Нормаль үдеу - жылдамдықтың бағыты бойынша өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын толық үдеудің құраушысы.
Тангенцияль үдеу - жылдамдықтың шамасы бойынша өзгеріс шапшаңдығын сипатттайтын толық үдеудің құраушысы.
Толық үдеу
2. Түзусызықты қозғалыс
Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс – кезкелген бірдей уақыт аралығында дене бірдей орынауыстырғанда жасайтын қозғалыс.
Бұл өрнек бірқалыпты түзусызықты қозғалатын дененің қозғалыс теңдеуі деп аталады.
Бірқалыпсыз түзусызықты қозғалыс деп түзусызықты траектория бойымен жылдамдығы өзгеріп отыратын қозғалысты айтады. Осындай қозғалыстың дербес жағдайы – теңайнымалы қозғалыс.
Теңайнымалы түзусызықты қозғалыс деп кез келген тең уақыт арасындағы дененің жылдамдығы бірдей шамаға өзгеріп отыратын қозғалысты айтады.
Теңайнымалы түзусызықты қозғалыс кезінде үдеудің шамасы мен бағыты өзгермейді, яғни
а = const
3. Денелердің еркін түсуі. Еркін түсу үдеуі.
Бастапқы жылдамдықсыз ортаның кедергісі болмағанда дененің Жерге тартылу салдарынан құлауы еркін түсу деп аталады. Жер бетінің маңында тек ауырлық күші ғана әсер етсе барлық дене тік төмен бағытталған бірдей үдеумен қозғалады, бұл еркін түсу үдеуі деп аталады және g = 9,8 m/
g = G •
g =
Ең алғаш мұндай тұжырымды италияндық ұлы ғалым Галилео Галилей жасаған болатын. Галилей 1583 ж. Пиза қаласындағы биік көлбеу мұнара үстінен диаметрлері бірдей, ауыр және жеңіл шарларды бір мезгілде тастап, олардыңмұнара табанына шамамен бір уақытта келіп түсетініне кез жеткізеді.
Еркін түсу үдеуінің ең үлкен мәні полюсте g=9,81m/, ал ең кіші мәні экваторда g=9,75m/ тең.
4. Қисықсызықты қозғалыс. Шеңбер бойымен қозғалыс.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет