Кинематика

• КИНЕМАТИКА

Механика

• Механика – денелердің механикалық қозғалысын зерттейді.
• Механикалық қозғалыс деп дененің кеңістіктегі орнының басқа денелерге қатысты уақыт бойынша өзгеруін айтады.
• Механиканың негізгі мақсаты: кез келген уақыт аралығында дененің кеністікте орынын анықтау

Механика

• Кинематика – денелердің әр түрлі қозғалысын зертейтің және пайда болу себептерін қарастырмайтын механиканың бөлімі.
• Динамика – денелердің өзара әрекеттесу заңдарын, олардың пайда болу себептерін қарастыратын механиканың бөлімі.
• Статика – денелердің тепе-теңдік күйлерін қарастыратын механиканың бөлімі.

Дәріс жоспары

• Материялық нүкте, санақ жүйесі, орын ауыстыру, жол ұзындығы
• Жылдамдық, орташа және лездік жылдамдық
• Үдеу, орташа үдеу, лездік үдеу
• Түзу сызықты бірқалыпты және бірқалыпты айнымалы қозғалыстар
• Қисық сызықты қозғалыс және оның үдеулері
• Айналмалы қозғалыстың бұрыштық жылдамдығы және бұрыштық үдеуі
• Дененің еркін түсу
• Еркін түсу үдеуі

• Материалық нүкте деп өлшемдері (қалыңдығы, диаметрі, ені) қоршаған сыртқы ортаның өлшемдерімен салыстырғанда елемеуге болатын массасы бар денені айтады.

• Дененің кеңістіктегі орнын басқа бір кез-келген қозғалмайтын дене арқылы анықтауға болатын денені санақ денесі деп атайды.

Дененің немесе материялық нүктенің кеңістіктегі қозғалыс кезінде сызық түрінде қалдырған ізі траектория немесе жүрген жол ұзындығы деп аталады.

• Дененің немесе материялық нүктенің кеңістіктегі қозғалыс кезінде сызық түрінде қалдырған ізі траектория немесе жүрген жол ұзындығы деп аталады.
• Траектория түзу сызықты және қисық сызықты болады.

• Жол және орынауыстыру

• Жылдамдық

• Жылдамдық - қозғалыстың шапшаңдығы мен бағытын сипатайтын векторлық шама. Ол бірлік уақыт ішіндегі жүрілген жолдың ұзындығын анықтайды.

• Орташа жылдамдық

• Егер дене уақыттың бірінші жартысын , ал қалған жартысын жылдамдықпен жүрсе, онда:

• Бір қалыпты емес қозғалыс

• Дене бірдей уақыт аралықтарында әр түрлі жол өтетін қозғалысты айтады.

• Уақыт бірлігіндегі жылдамдықтың өзгерісінің шамасын үдеу деп атайды.

• Орташа үдеу

ТҮЗУ СЫЗЫҚТЫ БІРҚАЛЫПТЫ ЖӘНЕ БІРҚАЛЫПТЫ АЙНЫМАЛЫ ҚОЗҒАЛЫСТАР

• Материялық нүктенің бірқалыпты түзу сызықты қозғалысы деп бірлік уақыт өткен сайын оның жылдамдығы өзгермейтін қозғалысты айтамыз.

• Бірқалыпты айнымалы қозғалыс

• Материялық нүктенің бірқалыпты айнымалы қозғалысы деп бірлік уақыт өткен сайын оның жылдамдығы бірдей шамаға өсетін немесе кемитін қозғалысты айтады.

Қисық сызықты қозғалыс және оның үдеулері

• Қисық сызықты қозғалыс – нүктелердің щембер доғалар бойы қозғалысы.Бұл қозғалыста жылдамдық тың модулі өзгермей бағыты уақыт өткен сайын өзгеріп отырады, дененің үдеуде модуль бойынша тұрақты бағыты өзгеріп отырады, щембердің центіріне бағыталған.

Дененің еркін түсуі

• Жерге қатысты белгілі бір биіктіктен бастапқы жылдамдықсыз түсірілген дененің Жердің тартылысы әсерінен жасайтын қозғалысы.
• Үйкеліс күші жоқ ортада құлайтын кез келген дененің үдеуі

Бақылау сұрақтары

• Материалық нүкте деп нені айтады?
• Санақ жүйесі деп нені айтады?
• Қозғалыстың траекториясы деп нені айтады?
• Материалық нүктенің үдеүі деп нені айтады?
• Бірқалыпты қозғалыс деп қандай қозғалысты айтады? Бірқалыпты қозғалыстың теңдеуін келтіріңіз?

• Назарларыңызға рахмет!