Кіріспе Буллинг және оның түрлері Негізгі бөлім Буллинг себебі Қорытынды
жүктеу/скачать 17,72 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кіріспе 1.Буллинг және оның түрлері Негізгі бөлім 2.Буллинг себебі Қорытынды
- Күш көрсету
- Кибербуллинг
- Неліктен буллинг пайда болады
- Қолданылған әдебиеттер
|
Ақтөбе жоғары гуманитарлық колледжі Баяндама Тақырыбы:Буллинг Оқыған:Жайлыбаева Ф. Дайындаған:Оразаева Г. Ақтөбе облысы 2023 Буллинг
Кіріспе 1.Буллинг және оның түрлері Негізгі бөлім 2.Буллинг себебі Қорытынды Буллинг – ескі, ғасырлар бойы қалыптасқан құбылыс – бала қатыгездігін білдіретін салыстырмалы түрде жаңа термин. Балалар топтарындағы зорлық-зомбылық мәселесі бүкіл әлемнен келген мамандарды (педагогтар, психологтар, педиатрлар, невропатологтар) қатты алаңдатады. Bulling – (ағылш. bully – қорқыту, қудалау, мазалау) – қысым көрсету, қорлау, кемсіту. Кең мағынада бұл бір адамның (немесе топтың) басқа, физикалық және психикалық жағынан әлсіз адамға (немесе адамдар тобына) физикалық шабуыл жасауы немесе қорқытуы кезіндегі зорлық-зомбылықтың ерекше түрі. Буллинг кездейсоқ төбелестен оның жүйелілігімен және қайталануымен көрініс табады. Буллингтің негізгі төрт түрі бар. Олар: сөзбен қорқыту күшпен қорқыту реляцион түрі кибернетикалық буллинг Күш көрсету Буллингтің күш көрсету арқылы іске асатын түрі адамның тәніне зиянын тигізеді, оның дүние-мүлкіне зардап әкеледі. Мәселен, иықпен қағып өту, ұру, төбелесу және т.б. Әдетте буллинг бірден күш көрсетуден басталмайды. Дегенмен ақыр соңында күш көрсетуге алып келеді. Күш көрсету – өлімге апаруы мүмкін өте қауіпті буллинг түрі. Сөз арқылы Сөз формасындағы буллингте адам ауызша айқаймен, дауыс көтеру арқылы және күліп, кекетіп-мұқату арқылы зорлық көрсетеді. Құрбанды қорлап, оның намысына тию, сыртынан ол туралы өтірік айту, өсек тарату, дөрекі сөйлеу, жәбірлеу сөз түріндегі буллингке кіреді. Реляцион Реляцион буллингті кейде әлеуметтік агрессия деп те атайды. Бұл – бір адаммен қарым-қатынас құру арқылы оған зиян келтіру, кемсіту. Сондай-ақ, реляцион буллинг түсінігін бір адам басқа жанның репутациясына кір келтіргісі келген, оның қоғамдағы беделіне нұқсан келтіруді ойлап жасаған әрекетін сипаттағанда да қолданады. Реляцион буллинг сырт көзге жақын араласатын адамдар боп көрінетін ортада болуы мүмкін. Сондықтан ол ұзақ уақыт басқа адамдарға байқалмай, бірнеше жылға жалғаса береді. Кибербуллинг Қазір қорқытудың кибербуллинг деп аталатын түрі жиі кездеседі. Мамандар да кибербуллингтің, әсіресе пандемия кезінде, өршіп тұрғанын айтып жүр. Кибербуллинг – интернет, әлеуметтік желі, түрлі сайт арқылы қоқан-лоқы көрсету. Жәбірлеуші телефонмен хабарласып немесе әлеуметтік желіде жазып, адамды қорқыта алады. Кибербуллинг жасаушы ауызша немесе белгілі бір фото, видео жариялап, қорлауы мүмкін. Сонымен қатар құрбанға зиян тигізу мақсатында ойластырылған арнайы тапсырыс аясында кибербуллинг белгілері байқалады. Неліктен буллинг пайда болады Буллинг тек жағдайы нашар мектептерде болады деген миф бар. Немесе, керісінше, тек жабық, элиталық мекемелерде. Немесе - тек «басқаларға ұқсамайтын» балалар да.. Шындығында, кез келген адам кез келген нәрсенің құрбаны бола алады, ал буллингті анықтау кез келген мектепте мүмкін. Мәселе белгілі бір баланың қасиеттерінде емес, бұл құбылыстың артында тұрған механизмнің өзінде. Буллинг қарым-қатынастар доминанттық пен бағыныштық негізделген жерде орын алады. Бала мұндай тәжірибені отбасында немесе мектепте ала алады.Буллинг бастаған адам қарым-қатынасты басқаша құруды білмейді. Сондықтан ол көрген-білгенін қайталайды. Мектепте буллингтің алдын алу үшін балалардың агрессивті мінез-құлқына назар аудару керек. Мектептегі буллинг тіпті мұғалімнің мінез-құлқына байланысты болуы мүмкін. Егер ол бағынуды талап етсе, айқын «сүйіктілері» болса, балаларды қорлауға (әсіресе сыныпттың қатысуымен), олардың сәтсіздіктерін немесе сипаттамаларын (сөйлеуін, сыртқы түрні) келеке етуге рұқсат етсе, кемсітетін мәлімдемелер жасауға мүмкіндік береді - ол басқаларға бұл істің дұрыс,жақсы екеніне белгі береді. Мұндай әрекет мектепте қорлаудың алдын алуға мүмкіндік бермейді. Егер буллинг ұжымда басталса, араласпау қиын. Буллингте көптеген рөлдер бар. Үш негізгі: буллер (олар буллингті бастайды), бақылаушылар (жанжалдың шетінде болып көрінгенімен, агрессорларды мақұлдайды немесе айыптайды) және жәбірленуші. Қорытынды Кез келген бала физикалық, интеллектуалдық қабілеттеріне немесе қаржылық жағдайына қарамастан буллингтің құрбаны болуы мүмкін. Буллингке қатысушылар ғана емес, оның куәгерлері де психологиялық жарақат алады. Мектебіңізде буллингтің басталғанын білсеңіз, сіз шетте тұрып, жағдайдың өз бағытымен жүреуіне кедергі келтіруіңіз керек. Оны мұғалімдермен және басқа ата-аналармен талқылап, одан шығудың жолын табуға тырысыңыз. Балаңызбен буллинг туралы сөйлесіңіз және оны немесе мектептегі басқа балаларды қорқытатын болса, не істеу керектігін түсіндіріңіз. Өзі агрессорға айналмас үшін балаңызда эмпатия мен басқа адамдардың шекарасына құрметпен қарауды дамытыңыз. Қолданылған әдебиеттер: Интернеттегі мақала https://borisovdenis1989.medium.com/подростковый-буллинг-f66cc572016d Буллинг – как социальное явление современного мира https://school-science.ru/8/23/43339 жүктеу/скачать 17,72 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|