Кіріспе Мұстафа Шоқай
жүктеу/скачать 33,29 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылған әдебиеттер
| Қорытынды
М. Шоқай Түркістан халықтары тарихында бүтін бір кезеңді қамтыған ерекше ұлы құбылыс. Ол ерекшелік бұл қайраткердің Түркістан халықтарының 1917 жылы Кеңестік билікке балама Түркістан (Қоқан) автономиясы үшін демократиялық қозғалысына басшылық жасағаны мен шектелмейді. Әрине, тіптен оның басқа атқарған істерін былай қойып, тек осы биік мақсат үшін айтулы күресін атаудың өзі ғана Шоқайұлының есімін Түркістан халықтары тарихындағы мәңгі есімдер қатарына жатқызуға жеткілікті негіз болар еді. Бірақ М. Шоқайұлының өз елі үшін атқарған қызметінің мәні мен орны басқада. Ол Мұстафа Шоқайұлының Түркістан халықтары тарихында бұрынды – соңды болмаған құбылыс демократиялық еуропаның ортасында Түркістандық саяси эмиграциялық қызметтің негізін қалап (20 – шы жылдардың екінші жартысы), оған өзі көз жұмған 1941 жылдың желтоқсанына дейін басшылық жасауында, сондай – ақ осы кезеңде Түркістанда болып жатқан өзгерістерді жан – жақты терең талдауға алуында еді. Шоқай Түркiстандағы төңкерiстiң тарихи нақты тәжiрибесiн және жастүркiстандық реформаторлардың большевиктермен күрестегi жеңiлiсiнiң себептерiн философиялық тұрғыдан пайымдауға ұмтылды, сөйтiп Кеңес өкiметiнiң ортаазиялық аймақта түпкiлiктi орнамағанын дәлелдедi. Жалпы алғанда М. Шоқай өзінің саналы ғұмырында түрік халықтарын бір шаңырықтың астына біріктіруге күш жұмсады. Атап айтқанда патша өкіметі, одан қала берді, Кеңестік Ресей билігінен босанып шығып тәуелсіз ел болуды аңсады. Пайдаланылған әдебиеттер Мұқанов М.Қазақ жерінің тарихы.-А., 1994 Нупеис К.Н.Алаш- Орда.- Алматы.,2004 Қазақстан тарихы.Көне заманнан бүгінге дейін. 5 томдық,3-т.,-Алматыл,2000 Абылхожин Ж.Б. XX ғ. Қазақстан тарихының социалды-экономикалық очеркі.-Алматы,1997 Алаш-Орда. Сборник документов.-Алматы,1992. Түркістан халық энциклопедиясы . Алматы,2000ж . 268-270 б. Қазақстан Республикасының Ғылым Энциклопедиясы жүктеу/скачать 33,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|