Кіріспе тақырыптың өзектілігі
Мұнайлар және табиғи битумдардың азотты компоненттері
жүктеу/скачать 273,09 Kb.
|
| Мұнайлар және табиғи битумдардың азотты компоненттері. Табиғи битумдардағы азот мөлшері 1%-дан асады. Азотты қосылыстар негізінен жоғары қайнайтын фракцияларда болады. Құрамында азот бар қосылыстар екі топқа бөлінеді: азотты негіздер және бейтарап азотты қосылыстар [41].
Азотты негіздер ең жақсы зерттелген, өйткені оларды бөліп алу оңай. Бүгінгі таңда 50-ден астам жеке азотты негіздер анықталды. Бұл моно-, ди- және үшметилпиридиндер немесе метилхинолиндер, сондай-ақ олардың туындылары, мұнда метилдімен қатар, пропил және изопропил, бутил, циклопентил және басқа да орынбасарлар бар. Бұл ретте ди-, үш және тетраалкилхинолиндерде орынбасарлары 2-, 3-, 4- және 8-күйлерде орналасады, ал тек метил орынбасарлары 2- және 3-күйлерде кездеседі. Анилиннің гомологтары әлдеқайда сирек келтірілген. Пиридиннің тетрациклді туындылары негізінен 1,2- және 3,4-бензакридиндермен ұсынылған. Акридин типінің құрылымдары сирек кездеседі [42]. Құрамында азот бар бейтарап қосылыстар пирролдың арил туындылары мен қышқыл амидтерімен ұсынылған. Дистиллятты фракциялардың құрамына индол, карбазол, бензокарбазолдың алкил туындыларынан тұратын бейтарап азотты қосылыстардың көпшілігі кіретіні көрсетілген. Фракциялардың қайнау температурасы жоғарылағанда олардың құрамындағы негізгі мөлшері төмендейді және құрамында азоты бар бейтарап қосылыстар мөлшері артады. Газойльді фракциялардан бөліп алынатын қышқыл сығындыларда бір молекулада екі азот атомы болатын қосылыстар табылды. Әдетте олардың біреуі негізгі функцияны атқарады, ал екіншісі бейтарап [43]. Порфириндер құрамында азот атомы бар және олар өте егжей-тегжейлі зерттелген. Олар ванадилмен байланысқан молекуласында 4 пиррол сақинасы бар кешендер түрінде кездеседі . Қышқыл амидтері мен аминқышқылдарының туындылары көмірсутекті шикізат қосылыстарының құрамына да кіреді. Олар көптеген мұнайлар мен табиғи битумдарда кездеседі, бірақ оларды әлі бөліп көрсету мүмкін болмады. Қышқыл амидтері ароматты және лактамды сақиналардан тұратын циклдік құрылымға ие деп саналады. Қышқыл амидтерін зерттеу тек генезис тұрғысынан қызығушылық тудырады. жүктеу/скачать 273,09 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|