«Ақбілек»романы Әйел жерден шыққан жоқ,
Ол да еркектің баласы.
Ерлер көктен түскен жоқ,
Әйел – оның анасы.
Т рмаамбет Ізтілеу лы «Ақбілек»романыныңсюжетіқандайкезеңгебайланыстықұрылған? «Ақ бі лек» ро ма нын да 1917 жыл ғы Ақ пан төң ке рі сі нен кей ін Ре сей им пе-
рия сын ұзақ жыл бас қа рып кел ген мо нар хия лық пат ша өкі ме ті бір жо ла құ лап,
Ке ңес өкі ме ті нің үс тем дік ал ған дүр бе лең ке зе ңін де гі оқи ға су рет те ле ді. Пат ша
би лі гін сақ тап қа лу үшін Ке ңес өкі ме ті не қар сы құ рыл ған Уа қыт ша өкі мет тің
же ңі ліс та буы ел та ри хын да «Ақ қа шып, қы зыл қу ған за ма ным-ай, За ман ның
та ба ал ма дым ама лын-ай» де ген өлең жол да рын қал дыр ды.
Жа ңа өкі мет тің қа ру лы кү ші нен қа шып, Қы тай же рі не өту ді көз де ген
Уа қыт ша өкі мет тің қа лың қо лы қа зақ ау ыл да ры ның үс ті мен жү ріп өт кен.
Бұ ған дей ін гі Ре сей им пе рия сы ның 200 жыл ға жу ық жүр гіз ген отар лау сая-
са ты нә ти же сін де то лық тай бодан ел ге ай нал ған қа зақ да ла сы да осы кез де гі
қи ян-кес кі шай қас тар дан тыс қал ма ған. Мі не, «Ақ бі лек» ро ма нын да су рет-
те ле тін не гіз гі оқи ға 1918–1919 жыл да ры қа зақ ауы лы ның ба сы на жап пай
төн ген ора сан қай ғы-қа сі рет әкел ген зо ба лаң ды көр кем про за жан рын да ал ғаш
ашуы мен ерек ше ле не ді. 1917 жы лы қы зыл қыр ғын мен ор на ған со циалис тік
қо ғам 70 жыл дан ас там уа қыт өмір сү ріп, то қы рау ға ұшы ра ған нан кей ін оның
құ ра мын да ғы одақ тас рес пуб ли ка лар дың бә рі Ке ңес өкі ме ті нен бас тар тып,
өр ке ни ет тала бы на сай тәу ел сіз дік ал ғанын тарихтан білесіңдер.
«Ақбілек»романыныңерекшелігінеде? Ж.Ай мау ытұлы қа ла мы нан клас си ка лық реа лизм үл гі сін де ту ған ең
кө лем ді про за лық шы ғар ма сы – «Ақ бі лек» ро ма ны әлі көш пен ді лік салт тан
ары ла қой ма ған қа зақ ауы лы ның ерек ше та би ға тын су рет теу ден бас тала ды:
«Өс ке мен нің ар жа ғын да, Бұқ тыр ма ның бер жа ғын да әлем ге аян Ал тай
бар. Сол Ал тай дың күн гейі нен құбы ла жақ қа құ лай ақ қан, құ лай ағып Ер тіс
түс кен, күр-күр ет кен Күр шім бар. Ал тай Күр шімі – не за ман нан қа лың най-
ман ме ке ні. Сол Ал тай мен сол Күр шім нің қы сы қыс пақ, жа зы са мал, күн