Сөз жа сам ның син те ти ка лық тә сі лі Син те ти ка лық сөз жа сам дық тә сіл – жаңа сөз жа сау дағы не гіз гі
тә сіл. Син те ти ка лық тә сіл ар қы лы ту ын ды сөз жа сау да екі тіл дік бір-
лік қыз мет ат қа ра ды: лек си ка лық ма ғы на лы сөз және сөз жа сам дық
жұр нақ. Мы са лы: жаңалық, жүл де гер, ақыл ды, ардагер, айыпкер, сәулетші.
Ту ын ды сөз дің жа са лу ына не гіз бол ған сөз бен одан жа сал ған
ту ын ды сөз дің ма ғы на сы бай ла ныс ты бо ла тын дық тан, ту ын ды тү бір-
дің қай сөз ден жа сал ға нын дә лел деу ге бо ла ды. Мы са лы, өнім де ген
ту ын ды тү бір дің лек си ка лық ма ғы на сы өнуәре ке ті ар қы лы шық қан.
Өн, өнім сөз де рі нің ма ғы на лық бай ла ны сы анық кө рі ніп тұр, сол ар-
қы лы ол дә лел де не ді.
Со ны мен, сөз жа сам дық ма ғы на ны не гіз сөз бен ту ын ды тү бір дің
ма ғы налық бай ла ныс ы ар қы лы ажы ра ту ға бо ла ды.
Не гіз сөз де ге ні міз – ту ын ды сөз дің лек си ка лық ма ғы на сы на ар-
қау бо ла тын сөз. Мы са лы, кә сіп кер, қа лам гер, аң шы дегенту ын ды
сөздер кә сіп, қа лам, аң де ген не гіз сөз дер ден жа сал ған. Ал егінші, өнімді, білімпаз, сәнқойлықдеген сөздерге егін, өнім, білім, сәнқой деген туынды түбірлер негіз болған.
3. Оқы лым мә ті ні нен син те ти ка лық тә сіл ар қы лы жа сал ғанту ын ды
сөз дер ді те ріп алып, тү бі рін (не гіз сөз) анық тап, кес те ге тү сі рің дер.
