Көбекова Ж. С. Психология негіздері Оқу қуралы
§6.4 Топтағы, ұжымдағы түлғааралық қарым-қатынас
жүктеу/скачать 0,53 Mb.
|
Ê?áåêîâà Æ. Ñ. Ïñèõîëîãèÿ íåã³çäåð³ Î?ó ?óðàëû
| §6.4 Топтағы, ұжымдағы түлғааралық қарым-қатынас Топ - әлеуметтік және психолоғиялық феномен
Әлеуметтік психологияда «топ» термині жан-жақты жэне көе мағыналы болып табылады. Бір-бірімен көптеген эртүрлі тұрақтві бірлеСтіктерге біріккен, оте күрделі ұйымдасқан қоғамды адамдар «топтар» деп атайды. і Топтар іштей үлкен жэне шағын топтар деп бөлінеді. Үлкеиі топтар мемлекеттің, үлттың, партиялардың, әлеуметтіқ бірлестіктердің тарапынан үсынылған, кэсіптік, экономикалық^ жас, жыныстық, мэдени жэне басқа да белгілері бойынша, болінеді. Олардың жүргізген саясаты,. идеологиясы және мэдениеті арқылы іске асады. Үлкен әлеуметтік топтардың идеологиясын бірден бір жүргізуші эрбір нақты жеке тұлғаға сэйкес қолданатын шағын топ болып табылады. Онда адам аз өмірінің үлкен бөлігін откізеді. Шагын топ - бүл адамның бірігуі, оның мүшелерінің жалпы мақсаты бір және бір-бірімен тікелей жеке байланыста болатын қүрамы жағынан көп емес адамдардың бірлестігі. Шағын топ қоғамның қарапайым үясьін білдіреді, ол арқылы жеке түлғаға қоғамнан әртүрлі эсер етуінің үрдісі іске асады. Бүл ең алдымен отбасы, еңбек үжымы, қүрамы 30-40 адамға дейін кіретін оқу топтары, спорт командалары, жақын достардың бірлестіктері жэне т.б. Бүл қоғамдастық озінің эртүрлі сипаты бойынша байқалады, таза сыртқы сипаттарынан ішкі сипаттарына дейін. Психологиялық орталық олшемі топтың үйымшылдығын анықтайды. Оның әлеуметтік-психологиялық дамуының бірі болып табылады. Шағын топтар сандық қүрамы жағынан әртүрлі болуы мүмкін: 2-3 тен 30-40-қа дейін адам. Шётелдің әлеуметтік психологиясында «шағын топ» термині қолданылады. Шет елде шағын топтарды зерттеуге байланысты коптеген еңбектер жарық корді. АҚШ-та шағын топтарды зерттеумен барлық алдыңғы қатарлы университеттер айналысады, олардың ішінде Гарворд университетін ерекше атауға болады. ІІІағын топтардың жіктелуін қарастыратын болсақ: шартты немесе номиналды шағын топ дегеніміз бірде-бір шағын топтың қүрамына кірмейтін адамдарды біріктіретін топты айтады. Мысалы, шартты топтарга жоғары сынып оқушыларының сыныбын жатқызуға болады. Кей жағдайда осындай топтарды бөліп корсету зерттеу мақсатында қажет түпкілікті (реалдық) топтарға алынған нэтижелерді кездейсоқ біріккен, бір-бірімен байланысы жоқ, ортақ мақсаты жоқ топтармен салыстыру үшін қажет. Мэселен, спорттық журналистер дүние жүзінің ең үздік футболистерін шартты түрде толтыру үшін қажет тізімін жасайды. Түпкілікті (реалдық) топқа кірген жеке түлға бір-бірімен тығыз эрекетке жэне қатынаста болады. Оған мектеп сыныбы, эскери болімше, өндірістік бригада, спорт командасы, купедегі жолаушылар жатады. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|