улар мен өзен-дариялар жаратқан және жемістердің

84
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Күндіздер  оның  нұрының  көрінісі  түндер  -  сырлар 
мен  хикметтер  жиыны...  Қысқасы,  әлем  тартымды 
аяттарға (белгілерге) толы бір көрініс әрі сырлар кі-
табы,  иләһи  есімдердің  ісжүзіндегі  көрінісі,  бейне 
бір үнсіз Құран... Құран - сөзге оранғвн әлем... Адам 
болса, екеуінің түйініндегі парасат көзі және көрініс 
дастаны...
Айша 
(радиаллаһу 
анһә) 
Расулуллаһтың 
(саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) жүрек сезімталдығы-
на байланысты бір көріністі былай баяндайды:
«Бір  түні  Расулуллаһ  (саллаллаһу  аләйһи  уә 
сәлләм) маған: «Ей, Айша! Рұқсат етсең түнді Раб-
быма деген ғибадатпен өткізейін» - деді. Мен:
«Уаллаһи, Сенімен бірге болғанды ұнатамын, бірақ 
сені  қуантатын  нәрсені  одан  да  жақсы  ұнатамын»  - 
дедім.
Сосын  тұрып  жақсылап  дәрет  алып,  намазын  ба-
стады. Жылап тұрды... Жылағаны соншалық, киімі, 
мүбәрәк сақалы, тіпті сәжде еткен жері су болып кет-
ті. Ол осы халде тұрғанында Біләл намазға шақыруға 
келді. Жылағанын көріп:
«Уа,  Расулаллаһ!  Аллаһ  Тағала  сіздің  өткеңдегі 
және  болашақтағы  күнәларыңызды  кешірсе,  неге 
жылайсыз?» - деді.
Сонда  Пайғамбарымыз  (саллаллаһу  аләйһи  уә 
сәлләм):
«Аллаһқа көп шүкіршілік етуші құл болмайын ба? 
Уаллаһи осы түн маған сондай аят кәримәлер түсті, 
оны оқып, ол туралы тәфәккүр етпегендерге нендей 
өкініш!» - деп, мына аят кәриманы оқыды:

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
85
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
«Сөзсіз  көктің,  жердің  жаратылуында,  күн  мен 
түннің бірінің соңынан бірі келуінде таза ақыл иеле-
рі  үшін  (Аллаһтың  бір  екендігін  көрсететін)  накггы 
дәлелдер бар. Олар тік турғанда, отырғанда, жамба-
стап жатқанда (әр сәт) Аллаһты зікір етеді, көк пен 
жердің  жаратылуы  жайында  терең-терең  тәфәккүр 
етеді және: Раббымыз! Сен бұларды босқа жаратқан 
жоқсың.  Сені  мадактаймыз,  бізді  жәһаннам  азабы-
нан сақта!» - (дейді). 
(Әли Имран сүресі 190, 191) (ИбниХиббан, 
II, 386)
Осы  аят  кәрималар  түскен  түні  Аллаһ  Расулы 
(саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) көктегі жұлдыздарды 
да  қызықтыратындай  көз  жасымен  таң  атқанша 
жылаған  еді.  Аллаһтың  құдіретімен  мүминдердің 
де  көз  жасы  әлбетте,  фәни  түндердің  көркі,  қабір 
қараңғылығының  жарығы,  ақыреттегі  жәннат 
бақшаларының шық тамшылары.
z
Аллаһ Тағала сыйлаған кейбір айлар, күндер мен 
түндер бар, олар қауышуға қол жеткізудің мүмкіндік 
сәттері.  Раббымыз  құрған  аспан  күнтізбесінде 
он  екі  айдың  кейбіреуін  басқаларынан  үстем  ет-
кен.  Аллаһтың  айы  болып  танылатын  «Режеп» 
айы  -  осылардың  біреуі.  Жәһилдік  кезінде  де  бұл 
айда  қылыш  қынына  салынып,  қанды  кектерге 
тыныштық пердесі жабылатын. Ислам келген соң да 
Режеп айына деген құрмет пен тағзым жалғасты. Бұл 
мүбәрәк  айдың,  алғашқы  жұма  түні  -періштелердің 
сөзімен-  «Рәғайып»  және  27  түні  «Миғраж»  болып, 
екі қасиетті түнге ие болған.

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Бұл  түндерді  Аллаһ  Расулының  фәйізі  мен 
сүйіспеншілігімен 
безендіру 
- 
ең 
маңызды 
міндеттеріміздің  бірі  болу  керек.  Өйткені  Аллаһ 
Расулының  махаббаты  -  жүрегіміздің  бақыттылық 
байлығы. Оған махаббатпен мойынсұнған, оған көңіл 
байлаған бақытты адамдар, Аллаһтың нығметтеріне 
бөленген  пайғамбарлар,  турашылдар,  шейіттер  мен 
салихтар керуеніне қосылған мәңгіліктің жолаушы-
лары.
Аллаһ  Тағала  жүрегімізді  мүбәрәк  күн,  түн 
және  айлардың  фәйіз  бен  берекетінетолтыр-
сын,  Расулуллаһтың  нұрымен  нұрландырсын, 
Оның  махаббатымен  кемкерсін.  Бізге  махшарда 
Расулуллаһтың  (саллаллаһу  аләйһи  уә  сәлләм) 
туының  астында  болуды  нәсіп  етсін  және  оның 
шапағатына бөлесін!
Елімізді және барлық Ислам әлемін жақсылыққа, 
фәйіздерге және жеңістерге жеткізсін!
Уа, 
Раббым! 
Ұзақ 
бір 
жыраққа, 
тұңғмықжалғыздықеліне  ағып  барамыз.  Ол  жерде 
күніміз иман, достарымыз пайғамбарлар мен салих-
тар, бақыт бақдіаларымыз ізгі амалдар болсын!
Аллаһым!  Бізді,  өлемді  және  оқиғаларды 
көңіл  көзімен  көре  алатын  шынайы  тусінік 
иесі  құлдарыңнан  қыл!  «Оқы»  илөһи  өмірінің 
мағынасынан жүрегімізге нөсіп етіп сыйла!
Әмин!
86

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Көңіліміз,  Құран  ақиқаттары  мен  ха-
зіреті  Пайғамбардың  (саллаллаһу  аләйһи 
уә  сәлләм)  сүннетіне  деген  құмарлық 
пен  сүйіспеншілікке  толыптасуы  ке-
рек.  Өйткені,  Құран  Кәрім  мен  Хазіреті 
Пайғамбар (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) 
бізді  шексіз  һидаят  пен  бақыттылық 
жолына  шақыруда.  Бізге  тек  кітап  пен 
сүннеттің, сақталып және ұстануымен ие 
болатын Пайғамбар аманаты болғандығын 
ұмытпаған жөн.
2

88
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
                     -2-
Адам баласы тек ет пен сүйектен ғана тұратын бір 
жаратылыс  емес.  Ол  -  жаратылыс  ғажайыбы,  яғни 
өнер  ғажайыбы,  Аллаһ  Тағала  ұлы  затына  қауышу 
қабілетін, жаратылғандардың ішінде тек соған нәсіп 
еткен. Жаратылысындағы абырой мен қасиетті қорғап 
кемелденген адам иләһи фәйіздерге бөленіп, жараты-
лыс  пен  ғылыми  көріністерге  негіз,  жақсылықтың 
көзі сияқты ұлы мәнге ие болады. Өйткені Раббысы 
оны  «ахсәни-тақуим»,  яғни  еңтамаша  жаратылыс 
сипатына ие еткен.
Осындай нығметке ие болған адам фәни және ама-
нат  болған  болмысын  күмән  мен  жәһилдік  иірімі-
не  батыруы,  ашығырақ  айтқанда,  азап  кебінін  киюі 
қандай аянышты?
Адамдар  -  нәпсі  оғының  алдына  тігілген  сынақ 
нысанасы.  Сол  үшін  әр  жұтымда  тұншығу,  әрбір 
жапырақ  тамақта  тұрып  қалу  ықтималын  естен 
шығармай, өмірінде жүрек сергектігімен өмір сүруге 
мәжбүр.  Өйткені,  өмір  фәни  тіршіліктің  санау-
лы  күндерін  қамтитын  бір  мүмкіндік  күнтізбесіне 
ұқсайды. Көрінбейтін бір қол күн сайын бетін жыр-
тып, ажал желіне жіберуде.

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
89
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Өткен  күндеріміз  куәларымыз,  болашақтағы 
күндер  болса  қонақтарымыз.  Қонақ  күндерімізге 
мұқият әзірлену керек. Өмір -мәңгіліктің іс-қағазы. 
Кирамән  Кәтибин  періштелері  істелген  істерді 
қатесіз жазып тұр. Сол жазылғандардың бәрі бір күні 
алдымызға жайылып, бізге:
ً��� ِ� َ�  َ�ْ�َ�َ� َمْ�َ�ْ�ا َ� ِ�ْ�َ�ِ� �َ�َ� َ�َ��َ�ِ� ْأَ�ْ�ِا
«Кітабыңды  оқы!  Бүгін  сенен  есеп  алу  үшін  өз 
нәпсіңжетеді» 
(Исра сүресі 14)
 делінеді.
Біздің  кітабымыз,  яғни  іс-амал  дәптерімізбен 
қатар үстінде өмір сүрген жер беті де істегендерімізге 
куә ретінде Хақ Тағаланың алдында тілге келеді. Аят 
кәримада былай делінген:
�َ�َر�َ� ْ�َأ ُثِّ� َ�ُ� ٍ�ِ�َ�ْ�َ�
«Міне, сол күні (жер беті үстінде жасалғандардың) 
хабарын айтады».
 (Зілзәла сүресі 4)
Иншаллаһ  сол  күні  мүмин  ретінде  барлығымыз-
дың  жүзіміз  жарқын  болар.  Сол  үшін  Құран  Кәрим 
бізге былайша бағыт береді:
«Ол тақуа адамдар түнде намаз оқып истиғфар жа-
сау үшін (жылы) төсектен жамбасын ажыратады. Раб-
быларына, азабынан қорқып, рахметінен үміттеніп, 
дұға етеді. Өздеріне берген рызықтарымыздан қайыр 
жолдарына жұмсайды». 
(Сәжде сүресі 16)
«Біз  қаралы  не  қиын  бір  күнде  Раббымыздан 
(оның азабына үшыраудан) қорқамыз (дейді)». 
(Инсан 
сүресі 10)

90
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
«Раббыларының  азабынан  қррқады.  Өйткені, 
Раббыларының  азабынан  аман  қалу  мүмкін  емес». 
(Мәариж сүресі 27-28)
Құран  Кәрим  өзін  Аллаһтың  азабынан  сенімді 
сезінушілердің,  тек  қайғыға  үшыраушылар  екенді-
гін айтады:
«Олар Аллаһтың айла-амалынан қауіптенбей ме? 
Тек  сорлайтын  қауым  ғана  Аллаһтың  айла-амалы-
нан қобал-жымайды». 
(Ағраф сүресі 99)
Иләһи  рахмет  пен  көмектен  үмітсізденгендердің 
тек кәпірлер екендігін айтады:
«...Аллаһтың  рахметінен  үміт  үзбеңдер.  Өйткені 
кәпір  қауымынан  басқасы  Аллаһтың  рахметінен 
үміт үзбейді...».
 (Юнус сүресі 87)
Мүмин  жүрегі  қорқыныш  пен  үміттің  арасын-
да  құлдық  тебіренісімен  дірілдейді.  Қорқыныш  пен 
үміт  арасындағы  бұл  тепе-теңдікті  «бәйнәл-хауфи 
уәр-рәжә»  мәртебесі  деп  атайды,  мүмин  үнемі  дұға, 
әлсіздік  пен  мінәжат  халінде  болып,  өлім  келгенше 
осы  тепе-теңдік  пен  үйлесімдікті  ұстағанда  өте  абай 
болуы керек. Аят кәримада былай делінеді:
«...Аллаһқа қорқып және (рахметінен) үміттеніп, 
дұға етіңдер. Әлбетте, ихсан иелеріне Аллаһтың рах-
меті өте жақын».
 (Ағраф сүресі 56)
Сондықтан мүминдердің:
ْ�ُ�ْ�َا َو ��ِإ ��ُ��ُ�َ� َ� َو ِ�ِ��َ�ُ� �� َ� َ� ا�ُ���ا اُ��َ�َا َ��ِ���ا �َ���َأ �َ� 
َن�ُ�ِ� ْ�ُ�
«...Оның рахметінен үміттеніп, азабынан қорқады. 

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
91
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Өйткені, Раббысының азабы - сақ болатын азап» 
(Исра 
сүресі 75)
 аят кәримадағы танымға сай тәфәккүр ішінде 
(ойда) өмір сүрулері қажет.
Пайғамбарлар мен олардың айтқандарынан басқа 
ешбір адамға мәңгілік құтылу кепілдігі жоқ. Раббы-
мыз осы жайтты дәлелдеу үшін:
«Ей, иман етушілер! Аллаһтан Оның ұлылығына 
лайық боларлыктай қорқыңдар және тек мұсылман 
күйлеріңде жан ғана беріңдер» 
(Әли Имран сүресі 102)
 дей-
ді.
Аллаһтан  қорқу  жүректің  бақыттылық  нұры. 
Құран  Кәрим  көптеген  азап  аят  кәримәлері  мен 
жәһаннам  хабарына  толы.  Соған  қарамастан  кейбір 
ғапыл адамдардың:
«Аллаһ ғафур (өте кешірімді, оны сүю керек, Одан 
қорқуға  болмайды,»  -  деген  сөздеріне  Құран  Кәрим 
былай ескертеді:
«Ей,  адамдар!  Раббыларыңа  қарсы  шығудан 
сақганыңдар!  Не  әкенің  баласы,  не  баланың  әкесі 
атына  еш  нәрсе  бере  алмайтын  күннен  қашыңдар. 
Аллаһтың  берген  уәдесі  шындық  екенін  біліңдер. 
Дүние  тіршілігі  сендерді  алдатып  қоймасын  және 
шайтан,  Аллаһтың  кешіріміне  сенгізіп  сендерді  ал-
даусыратпасын». 
(Лұқман сүресі 33)
Және де кейбір ғалымдардың:
«Күнәсін мен көтерейін!» деген сөздермен рухани 
батырлыққа барып, ақымақтықпен күнә көтеруге бас 
қоюы қандай өкінішті:
Ғапыл  адам  дүниеде  рахат  табады.  Дүние 

92
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
нығметтерінің ләззаты мен рахатына батады. Салих 
және ойланған адам дүние өмірін ғанибет санап; руха-
ни дәрежелерге жетуге қажырлық танытады. Ғапыл 
тағдырмен күресіп, оған қарсы болады. «Неге», «Не 
үшін»  сұрақтарының  тығырығынан  шыға  алмайды. 
Салих  және  ойланған  адам  болса,  хикметке  қарап, 
ақиқатта  тереңдеуге  тырысып  шынайы  рахатқа  қол 
жеткізу жолында, ризашылық халінде болады.
Кей  адамдардың  да  бейне  бір  өздерінде  ерекше 
бір  тасаввуфи  тереңдік  бар  сияқты  қимыл  көрсетуі, 
расында  жүрек  пен  хал  жөнінен  жетпеген  жоғары 
мәртебелерді  негізі  мен  сырларын  білмей  жатып, 
босқа айтуы, Мәуләнә, Юнус пен сол сияқтылардың 
мәртебесіне жетпей тұрып:
«Мен  жәннатты  қаламаймын,  жәһәннәмнан 
қорықпаймын.
Мен  Хаққа  ғашықпын,  тек  соны  ғана  сүйемін...» 
сияқты  жоғары  перделі  сөздер  айтуы,  жасанды 
ғашықтық танытуы тіпті еш дұрыс емес.
Аллаһ  жолында  фәни  болған  адам  жүрегінде 
басқаға тән барлық жолдарды бекітеді. Тек Аллаһқа 
баратын жолдарды ашық қояды. Оған деген махаббат 
пен  сүйіспеншіліктің  шыңына  жетеді.  Абдулқадир 
Гейланидің  (құддисә  сирруһ)  сөзімен  айтқанда, 
осы  халге  жеткен  ғашық  құлға  Раб  сүйікті  келе-
рі  соншалық,  ғарыштан  жер  түбіне  дейінгі  барлық 
жаратылыс  сүйіспеншілігін  оның  жүрегінен  алып 
тастайды.  Тіпті,  сол  ғашық  құл  қайтіп  дүниені  де, 
ақыретті  де  ойламайтындай  етіп  шығарады.  Өзінен 
де  қауіп  сезініп,  тек  Раббысымен  ғана  бірге  болуды 
қалайды. Тура Ләйлә мен Мәжнүннің жағдайындай 

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
93
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
болады:
Бір кезде Ләйләға деген сүйіспеншіліктен мәжнүн 
болған  жігіт  халықтың  арасынан  бөлініп,  жалғыз 
өмір  сүре  бастайды.  Елді  мекендерден  шығып, 
шөлде жыртқыш хайуандарға қосылады. Халықтың 
мақтауы мен жиіркенішін бір шетке ысырып, ештеңе 
естімейтін болады. Олардың сөйлегені мен үнсіздігін 
айыра  алмайтын  халге  жетеді.  Бір  күні  одан,  яғни 
Мәжнүннен сұрайды:
– Сен кімсің?
– Ләйлә - дейді. Және сұрайды:
– Қайдан келдің?
– Ләйләдан - дейді. Тағы сұрайды:
– Қайда барасың?
– Ләйләға - дейді.
Мәжнүннің  көзі  мен  көңілі  Ләйләға  деген 
ғашықтықтың күштілігінен барлық әлемді көрмейтін 
болды.  Құлағы  да  Ләйләдан  басқа  сезді  естімейтін 
болды. 
(Абдулкадир Гейлани, Фәтхур-Раббани, 284.6)
Мүмин  Аллаһты  ғашықтықпен  танып,  Оның  жо-
лында  фәни  болған  кезде  жүрегі  барлық  жараты-
лыстардан  босайды.  Тек  сонымен  толады.  Дүниелік 
және  адами  қалаулардың  өмірі  бітеді.  Ғашық  көңіл 
жалғыздық  пен  көпшілік  ортасында  тек  Раббысы-
мен ғана бірге. «Бұйырылған сияқты тура бол!» 
(Һуд 
сүресі  112)
  иләһи  әмірі  бойынша,  яғни  дұрыс  бағытта 
бақыттылықты табады. Аллаһ Тағала мұндай құлын 
терең ақиқаттарға ие етеді.

94
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Аллаһ  Тағала  Хазіреті  Пайғамбарды  (саллаллаһу 
аләйһи  уә  сәлләм)  адамзатқа  «үлгілі  тұлға»  етіп 
сыйлаған.  Адамзаттың  әрбір  табындағы  мүминге 
үлгі болатын Пайғамбарымыз (саллаллаһу аләйһи уә 
сәлләм).
Риуаят бойынша Хазіреті Пайғамбар (саллаллаһу 
аләйһи уә сәлләм) адамдық халінің басымдылығынан 
өз  жүрегінде  немерелері  Хасан  мен  Хусейнге 
жүрегінде артығырақ сүйіспеншілік сезген еді. Сон-
да  Жәбірейіл  (алейһиссәләм)  келіп,  Аллаһ  Расулы-
нан (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) сұрайды:
«Оларды қатты сүйесің бе?»
Расулуллаһ (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм):
«Иә, сүйемін»
Сол  кезде  Жәбірейіл  (алейһиссәләм)  мына  хабар-
ды жеткізеді:
«Олардың біреуі уланады, екіншісі шейіт болады»
Осы  оқиғадан  соң  Аллаһ  Расулы  (саллаллаһу 
аләйһи  уә  сәлләм)  кеңіліндегі  көзінің  нұрындай 
болған  немерелеріне  деген  сүйіспеншілікті  қалыпқа 
қойды. 
(Абдулқадир Гейлани, Фәтхур-Раббани, 314 6)
Бұл да махаббатты Аллаһтан басқа бір жаратылыс 
хақында шектен артық дәрежеде қолдану Аллаһ ал-
дында лайықты емес. Пайғамбар (саллаллаһу аләйһи 
уә сәлләм) әлемнің жаратылу себебі бола тұра, Ол да 
Аллаһ  Тағаланың  осы  мысалда  болғанындай,  ескер-
ту  мен  бағытына  ие  болмағанда,  бір  зәллә  (қателік) 
жасар  еді.  Олай  болса,  махабатта  шекген  шығудың 
қаншалықты қауіпті екендігін осы мысалдан түсініп, 

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
95
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
мойын бұрған барлық нәрсеге жүрек байланысымыз-
ды реттеп, оны бір сөзбен айтқанда, пұтқа айналды-
рудан сақ болуымыз керек. Өйткені біз Пайғамбарлар 
сияқты қорғалған (махфуз) емеспіз.
Шексіз  махаббат  танытуға,  тек  Аллаһ  Тағалаға 
ғана бағытталған кезде рұқсат етіледі. Аллаһқа деген 
қорқыныш  пен  үміт  сезімдері  бір  үйлесімділікпен 
жапғасса,  жүрек  иман  аспанының  рахмет  бұлты  бо-
лады.  Өйткені  сүйген  адам  үнемі  сүйіктісін  ренжі-
туден,  сүйіктісінің  махаббатынан  айырылып  қалу 
қаупінен қорқып, өмір сүреді.
Құран Кәримде:
ْ� ُ�َ�اَ�ْ�َأ ْ�ِّ�َ�ُ� َو ْ�ُ�ْ� ُ�ْ�َ� َ�ا اوُ� ُ�ْ�َ� ْنِإ اُ��َ�َا َ��ِ���ا �َ���َأ �َ�
«Ей,  иман  етушілер!  Егер  сендер  Аллаһқа 
(Аллаһтың  дініне)  жәрдем  етсеңдер,  Ол  да  сендерге 
жәрдем  етеді,  аяқтарыңды  сүріндірмейді» 
(Мұхаммед 
сүресі 7)
 делінеді.
Сол үшін осы мүмкіндік сәттерінде иманымыздың 
барлық  тамаша  көріністерімен  амал  дәптерімізді 
салих  амалдар  көрмесіне  айналдыруға  тырысуы-
мыз  керек.  Біз,  мүминдер,  Аллаһтың  сыйы  ретін-
де  періштелердің  сәжде  етуі  бұйырылған  Адамның 
(алейһиссәләм) ұрпақтары, иләһи есімдер мектебінің 
және  Хазіреті  Мұхаммед  Мұстафаның  (саллаллаһу 
аләйһи  уә  сәлләм)  ләдүнни  ақиқат  дәрісханасының 
шәкірттері 
екендігімізді 
ұмытпауымыз 
керек. 
Құранмен өмір сүретін тура жолдамыз.
Сондықтан  көңіліміз  Құрани  ақиқаттарға  және 
Хазіреті  Пайғамбардың  (саллаллаһу  аләйһи  уә 
95

96
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
сәлләм)  Сүннетіне,  ынта  мен  махаббатқа  толы  бо-
луы  керек.  Өйткені  Құран  Кәрим  мен  Хазіреті 
Пайғамбар (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) бізді шек-
сіз  бақыттылық  пен  һидайят  жолына  шақыруда. 
Раббымыз  өзіне  тек  калби  сәлимнің  (таза  жүрек) 
қана қауышатындығын айтады. Сондықтан олардың 
шақыруына  әрекетсіз  немесе  бейжай  қалу  -  тек 
құлыпты жүректердің ғапылдығы мен қасіреті.
Аят кәримада былай делінеді:
�َ�ُ��َ�ْ�َأ ٍب�ُ�ُ� �َ�َ� ْمَأ َنَاْ�ُ�ْ�ا َنوُ���َ�َ�َ� َ�َ�َأ
«Олар Кұранға ой салмай ма? Әлде жүректері бе-
кітілген бе?» 
(Мұхаммед сүресі 24)
Құран Кәрим бұл тәфәккүрді өзінің ұлылығы мен 
теңдессіздігі жөніне де бағыттайды:
ِ�ا ِ�ْ�َ� ِ�ْ�ِ� ْ�ِ� َن�َ� ْ�َ� َو َنَاْ�ُ�ْ�ا َنوُ���َ�َ�َ� َ�َ�َأ
اً��ِ�َ� ً��َ�ِ� ْ�ِا ِ��ِ� اوُ� َ�َ�َ�
«Құранға  ой  жүгіртпей  ме?  Егер  ол  Аллаһтан 
басқасынан  келгенде,  онда  өте  көп  қайшылыктар 
мен өзгешеліктер болар еді». 
(Ниса сүресі 82)
XIV  ғасырдан  бері  келе  жатқан  Құран  Кәримнің 
ғылымға,  пәнге  қайшы  келетін  бір  аятын  көрсету 
мүмкін  емес.  Керісінше,  әр  ғасырда  ашылған  та-
быстар  мен  жаңалықтар  Құранның  күшін  одан  әрі 
арттыруда.  Құран  1400  жыл  бүрын  өмір  сүрген  бір 
бәдәуиге де оның сұрағанын беріп қанағаттандырып, 
өмірін  ең  тамаша  түрде  ретке  келтірген.  Қазір  де 
ең  жоғары  дәрежедегі  ғылымды  да  қамтитындай 

Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
97
Хикмет
баспа үйі
Хикмет
баспа үйі
мағлұматтарды уақыты келген кезде паш ету арқылы 
барлық  адамды  таң  қалдырып  өзіне  баурап  алуда! 
Өйткені  ол  қияметке  дейін  болған  және  болатын 
барлық  ғылыми  жетістіктерге  басшылық  ететіндей 
нағыз мәліметтер жиынтығы.
Тіпті Құрандағы мұғжизауи мәліметтерге ашылған 
ғылыми  жаңалықтар  арқылы  көбірек  жақындауға 
болатындығы аят кәрималарда айтылған бір мүғжиза 
ретінде  Аллаһ  Тағаланың  уәдесі.  Құрандағы  осы 
таңғажайып жағдайлар ұлы ақиқаттардың иләһи уәде 
шеңберінде  уақыты  келген  кезде  жарыққа  шығуы. 
Аллаһ Тағала былай дейді:
«Адамдарға  көкжиектерде  және  өздерінде  аят-
тарымызды 
(құдіретімізді) 
көрсетеміз, 
оның 
(Құранның) ақиқат екендігі оларға әбден анық бол-
сын!  Раббыңның  барлық  нәрсеге  куә  болуы  жеткі-
лікті емес пе?» 
(Фұссиләт сүресі 53)
Осы  иләһи  пәрмен  бағытында  көптеген  мысалдар 
бар.  Бірнеше  аят  кәрималар  мен  ғылыми  ақиқаттар 
мыналар:
«Ей, 
Адамдар! 
Егер 
қайтадан 
тірілуге 
күмәндансаңдар,  мынаны  біліңдер:  біз  сендерге 
(құдіретімізді)  көрсету  үшін  сендерді  топырақтан, 
сосын  бір  тамшы  судан,  сосын  ұрықтанған 

жүктеу/скачать 3,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: