Конференциясының ЕҢбектері

115 
Уменьшить Т
макс
СаО в системе CaSO
4
  –  CO  можно,  если  снизить давление  в  зоне  реакции. 
Так,  при  Р  =  0,01  МПа  Т
макс
СаО  =  1400  К,  при  Р  =  0,001  МПа  –1300  К.  В  присутствии  SiO
2
, 
находящегося  в  фосфогипсе  до  17  %,  Т
макс
СаО  с  образованием  CaSiO
3
  при  Р  =  0,001  МПа 
составляет  1000  К.  Для фосфоизвести  этот  процесс  негативен,  так как  он уменьшает  активность 
СаО. Однако для последующего получения из агломерата ферросиликокальция, присутствие SiO
2
 
оказывает позитивное влияние на разложение CaSO
4
. 
На  основании  проведенных  исследований  взаимодействия  CaSO
4
  с  СО  можно  сделать 
следующие выводы: 
- первоначально в системе при Т = 500 К формируется СаО, степень образования которого 
возрастает при увеличении количества молей СО; 
- восстановление CaSO
4
 до СаО происходит через стадию образования CaS;  
- степень перехода CaSO
4
 в CaS увеличивается при возрастании в системе СО; 
-  Т
нач
СаО уменьшается от 1237,3 К до 1116,3 К при увеличении числа молей СО от 0,2 до 
3,0; 
- Т
макс
СаО (> 99,5 %) при Р = 0,1 МПа наблюдается в температурном интервале 1500 – 1700 
К число молей СО = 1,1 – 1,5; 
- влияние температуры и число молей СО на αСаО из CaSO
4
 носит экстремальный характер; 
-  уменьшения  давления  от  0,1  до  0,001  МПа  и  ввод  в  систему  SiO
2
  позитивно  влияют  на 
разложение CaSO
4
, позволяют уменьшить Т
макс
СаО до 1000 К. 
 
Литература 
1.
 
Иваницкий  В.В.,  Классен  П.  В.,  Новиков  А.  Л.  и  др.  Фосфогипс  и  его  использование.  М.: 
Химия, 1990. 224 с. 
2.
 
Раздорских Л.М., Хряшев С.В., Солодянкина Н.Л. и др. Опытно промышленные испытания 
процесса  термохимического  разложения  фосфогипса  на  окись  кальция  и  сернистый  газ  в 
печи  кипящего  слоя.  II  Труды  НИУИФА  «Использование  фосфогипса  в  народном 
хозяйстве». М.: 1983. Вып 243. С. 57-67. 
3.
 
Технология  фосфорных  и  комплексных  удобрений  /  Под  ред.  С.  Д.  Эвенчика  и  А.  А. 
Бродского. М.: Химия, 1987. 464 с. 
4.
 
Синярев  Г.Б.,  Ватолин  Н.А.  и  др.  Применение  ЭВМ  для  термодинамических  расчетов 
металлургических процессов.  М.: Наука, 1982. 263 с. 
5.
 
Трусов  Б.Г.,  Барак  С.А.  и  др.  Автоматизированная  система  термодинамических  данных  и 
расчетов равновесных состояний // Математические методы химический термодинамики. – 
Новосибирск. 1982. С. 213-219. 
6.
 
JANAF Thermochemical tables, 2nd edition. NSROS-NBS US Gov Printing Office, Washington, 
DC, 1971. 1141 p.  
7.
 
Термодинамические  свойства  индивидуальных  веществ.  Справочное  издание  в  4-х  томах 
Гурвич Л.В., Вейца И.В. и др. М.: Наука, 1982. 559 c. 
8.
 
Шевко  В.  М.,  Калашников  Е.Я.,  Капсалямов  Б.А.  Возможность  получении  СаО  при 
взаимодействии  СаSО
4
  с  Н
2
,  С,  СО,  СН
4
  //  Труды  международной  научно-практической 
конференции  «Ауезовские  чтения-4»  и  третьей  научной  конференции  вузов  Южного 
региона. Шымкент 2004. C. 99-103. 
9.
 
Калашников  Е.Я.  Разработка  технологии  получения  карбида  кальция  из  фосфогипса. 
Диссертация на соискание ученой степени кандидата технических наук.  Шымкент, 2010. 172 с. 
10.
 
Ахназаров  С.А.,  Кафаров  Б.В.  Методы  оптимизации  эксперимента  в  химической 
промышленности. М.: Высшая школа, 1978.  319 с. 
11.
 
В.Ф. Очков. Mathcad 14 для студентов и инженеров. С.-Пб.: BHV-Петербург, 2007. 368 c. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

116 
ӘОЖ 331.45:622.691.4 
 
ГАЗ, ОНЫ ПАЙДАЛАНУ КЕЗІНДЕГІ ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ 
ЖӘНЕ ЕҢБЕКТІ 
ҚОРҒАУ 
 
Есеналиев Ж., Жантасов Қ., Керимбекова З. 
М. Әуезов атындағы ОҚМУ, Шымкент, Қазақстан 
 
Резюме 
Природный газ как высокоэффективный энергоноситель широко применяется в настоящее время 
во  многих  звеньях  общественного  производства,  оказывает  прямое  воздействие  на  увеличение  выпуска 
промышленной и сельскохозяйственной продукции, рост производительности труда и снижение удельных 
расходов  топлива.  Проектная  схема  газовых  сетей  должна  обеспечивать  их  безопасную  и  надежную 
эксплуатацию, транспортирование газа с заданными параметрами по давлению и расходу.  
 
Summary 
Natural  gas  as  the  highly  effective  energy  carrier  is  widely  applied  now  in  many  links  of  a  social 
production,  has  direct  influence  on  increase  in  release  of  industrial  and  agricultural  production,  growth  of  labor 
productivity and decrease in specific fuel consumption. The design scheme of gas networks should provide their safe 
and reliable operation, transportation of gas with the set parameters on pressure and the expense. 
 
Табиғи  газ  жоғары  эффективті  энергия  кӛзі  ретінде  қазіргі  уақытта  кӛптеген  қоғамдық 
ӛндірістерде кеңінен қолданылады. Ӛндіріс шығарылымының және ауылшаруашылық ӛнімдерінің 
артуына, еңбек ӛнімділігінің ӛсіміне және отын шығынының тӛмендеуіне тікелей әсер етеді. 
Ӛзге отын тҥрлерімен салыстырғанда табиғи газдың бірнеше басымдығы бар: 
-
 
Кӛмір немесе мҧнай ӛндірісімен салыстырғанда, табиғи газ ӛндірісінің бағасы біршама 
тӛмен, ал еңбек ӛнімділігі жоғары болып табылады; 
-
 
Жағу  кезіндегі  жылулық  кӛрсеткішінің  жоғары  болуы  алыс  қашықтықтарға 
магистральды газ қҧбырлар арқылы тасымалдануының ақталатынын кӛрсетеді; 
-
 
Жану  кезіндегі  қалдықсыздығы  шаруашылық  қызметкерлердің  жҧмыс  жағдайларын 
жеңілдетеді; 
-
 
Табиғи газда кӛміртегі оксидінің болмауы орын алуы мҥмкін газ жылыстауы кезіндегі 
улану мҥмкіндігін жоққа шығарады, бҧл әсіресе коммуналдық және шаруашылық тҧтынушыларды 
газбен қамту кезінде ерекше маңызға ие; 
-
 
Қалалар  мен  елді  мекендердің  газбен  қамтылуы  кезінде  ауа  бассейнінің  жағдайы 
жақсарады; 
-
 
Жану  процесін  автоматтандыруға  мҥмкін  береді,  пайдалы  әсер  коэффицентін  (п.ә.к.) 
арттырады, әсіресе тҧрғын ҥй  – коммуналдық шаруашылықта (тҧрмыстық приборларда, жылыту 
пештеріде және ӛнімділігі аз қазандықтарда) п.ә.к.-тің артуын қамтамасыз етеді; 
-
 
Табиғи газ химия ӛнеркәсібі ҥшін маңызды шикізат болып табылады; 
-
 
Табиғи  газдың  жоғары  жылуӛнімділігі  (2000°  С  –  ден  астам)  энергетикалық  және 
технологиялық отын ретінде тиімді қолдануға мҥмкіндік береді. 
Сонымен қоса, отын ретіндегі газдың кері әсерлік жағдайлары бар: 
Заманауи газбен қамтамасыз ететін тарату жҥйелер кҥрделі кешенді жабдық болып келеді, 
негізгі  элементтері:  қала  аумағы  немесе  басқа  елді  мекен  арқылы  ӛтетін  кӛше  аралық  және 
ғимарат аралық тӛмен, орташа және жоғары қысымды шеңбер, тҧйық және аралас газды жҥйелер; 
магистральдарда – газ таратушы станция (ГТС), газ реттегіш бекет және қондырғылар (ГРБ және 
ГРҚ),  байланыс,  автоматика  және  телемеханика  жҥйесі.  Бҥкіл  қҧрылғылар  кешені 
тҧтынушыларды  ҥздіксіз  газбен  қамтамасыз  етуі  тиіс.  Жҥйеде  ӛндірістік  жҧмыстар  мен  апаттық 
жҧмыстарды  жҥргізу  ҥшін  газқҧбырының  жекелей  элементтері  және  белгілі  бір  аралығының 
ӛшірілуі қарастырылуы тиіс, ӛз кезегінде тҧтынушыларды ҥздіксіз газбен қамтамасыз етуі қажет, 
пайдалануда қарапайым, қауіпсіз, сенімді және ыңғайлы болғаны абзал. 
Нысанды газбен қамтамасыз етуде газ қҧбырын жобалау маңызды кезең болып табылады. 
Дәл  осы  жоспарлау  кезінде  қондырғылардың  тҥрлері,  қҧбырлардың  және  ауа  алмастырғыш 
жҥйесінің  орналасуы  анықталады.  Ол  ҥшін  ғимараттың  ауданына,  оның  ауа  алмастырғыш 
жҥйесінің  пішіміне  қатысты  нормаларды  білу  және  қатаң  сақтау  міндетті  болып  табылады.  Кӛп 
жағдайда жоғарыдағы нормалар тҥсінбеушілік салдарынан іске аспай жатады. Бҧл, әдетте, газбен 
қамтамасыз  етуді  кәсіби  біліктілігі  тӛмен  маман  жобалаған  кезде  орын  алады.  Жобалау  және 

117 
жӛндеу кезінде эстетика туралы ҧмытпаған абзал, себебі газ қазандықтары кӛзге кӛрінетін тҧста 
орналасады  және  интерьерге  сәйкес  болуы  да  шартты.  Ереже  бойынша  кез  келген  қҧрылыс 
жобалау қҧжаттарын жасаудан басталады. Кӛп нәрсе жобалаудың сапасына байланысты. Ақылсыз 
техникалық  шешімдер  қҧрылыстың  қымбаттауына,  жҥйелердің  дҧрыс  емес  қызмет  етуіне  және 
олардың ӛте қауіпті болуына әкеліп соқтыруы ықтимал. 
Жобалау  қҧжаттарын  әзірлеуде  әр  қилы  талаптар  ескерілуі  қажет,  мәселен,  МЕМСТ 
21.107-97  «Қҧрылыс  ҥшін  жобалау  қҧжаттарының  жҥйесі.  Жобалау  және  жҧмыс  жасау 
қҧжаттарына  қойлатын  негізгі  талаптар»,  ҚНжЕ  42-014-2003  «Газ  таратушы  жҥйелер»,  МЕМСТ 
21.  610-85  «Газбен  қамту.  Сыртқы  газ  қҧбырлар»,  МЕМСТ  21.609-83  «Газбен  қамту.  Ішкі  газ 
қҧбырлар» және тағы басқалары. 
Газбен  қамту  жҥйесінің  барлық  элементтері  жете  ӛңдеуді  қамтамасыз  етеді,  сондықтан 
газбен  қамтуды  жобалау  кезінде  материалдық  шығын  мен  уақытты  ҥнемдеудің  қажеті  жоқ. 
Сонымен  қатар,  қҧрылыс  кезінде  қолданылатын  материалдар  мен  жабдықтардың  сапасы  туралы 
ойланған жӛн, себебі ол пайдалану жарамдылығынының ҧзақтығына әсер етеді, демек оған қоса 
тҧтынушылардың жайлылығына да әсері бар деген сӛз. Жабдықтарды таңдауда кәсіби шеберлерге 
сенім артқан абзал, әрине, ӛзіңіздің талаптарыңыз бен қаржылай мҥмкіндігіңізді ескергенде. 
Газбен қамту жҥйелерінің негізгі элементі – газ қҧбырлары болып табылады. Олар мақсаты 
мен  газдың  қысымына  сәйкес  классификацияланады.  Тасымалданатын  газдың  максималды 
қысымына байланысты газ қҧбырлары ҚНжЕ 2.04.08-87 «Газбен қамту» бойынша бӛлінеді: 
-
 
Жоғары қысымды газ қҧбырлары I категория  – газдың жҧмыс жасау қысымы       0,6 
МПа-дан (6 кгс/см
2
) жоғары және жанатын кӛмірсутек газдар ҥшін 1,6 МПа   (16 кгс/см
2
) дейін; 
-
 
Жоғары қысымды газ қҧбырлары II категория – газдың жҧмыс жасау қысымы       0,3 
МПа-дан (3 кгс/см
2
) жоғары және 0,6 МПа-ға (6 кгс/см
2
) дейін; 
-
 
Орташа  қысымды газ қҧбырлары  -  газдың жҧмыс  жасау  қысымы  0,005 МПа-дан  (0,05 
кгс/см
2
) және 0,3 МПа-ға (3 кгс/см
2
) дейін; 
-
 
Тӛмен  қысымды  газ  қҧбырлары  -  газдың  жҧмыс  жасау  қысымы  0,005  МПа-ға  (0,05 
кгс/см
2
) дейін. 
Тӛмен  қысымдағы  газ  қҧбырлар  тҧрғын  ҥй  және  қоғамдық  ғимараттарға,  қоғамдық 
тамақтану  кәсіпорындарына,  сондай-ақ  жылыту  қазандықтары  мен  тҧрмыстық  қызметтегі 
ӛнеркәсіп орындарға табиғи газды тасымалдауға пайдаланылады. 
Тӛмен  қысымды  газ  қҧбырлардың  қатарына  кішігірім  тҧтынушыларды  және  шағын 
жылыту  қазандықтарын  жатқызуға  болады.  Ірі  коммуналдық  тҧтынушылар  тӛмен  қысымды 
жҥйелерге  қосылмайды,  себебі  мҧндай  газ  қҧбырлар  арқылы  ҥлкен  кӛлемді  газды  тасымалдау 
ҥнемсіз болып табылады. 
Орташа және жоғары қысымды газ қҧбырлар ГРБ арқылы тӛмен  және орташа қысымдық 
қалалық  газ  таратушы  жҥйелерді  қамту  ҥшін  қызмет  етеді.  Сондай-ақ  олар  ГРБ  және  жергілікті 
ГРҚ арқылы ӛнеркәсіптік және коммуналдық кәсіпорындарға газ жеткізеді. 
Жоғары  қысымды  қалалық  газ  қҧбырлар  ірі  қалаларды  газбен  қамтитын  негізгі  артерия 
болып табылады. Ол жҥйелер шеңбер, жартылай шеңбер немесе сәуле тҥрінде кездеседі. Газ осы 
қҧбырлардан  ӛтіп,  ГРБ  арқылы  орташа  және  жоғары  қысымды  жҥйелерге,  сондай-ақ 
технологиялық  процестері  0,6  МПа-дан  жоғары  қысымды  газды  қажет  ететін  ірі  ӛнеркәсіп 
орындарына жеткізіледі. 
Газ  таратушы  жҥйелерді  жоспарлаумен  тек  белгіленген  уақыт  аралығында  және  сапалы 
жобалық-сметалық қҧжаттармен қамтамасыз ете алатын мамандандырылған ҧйымдар немесе кең 
профильдік  қҧрылымдағы  мамандандырылған  ҧйымдар  ғана  айналыса  алады.  Бҧл  мақсатта 
ҧйымдардың  сәйкесінше  материалдық-техникалық  және  нормативтік  жабдықталғаны,  ал  ең 
бастысы,  білімі  мен  тәжірибесі  аталған  талапқа  сәйкес,  дайындық  деңгейі  жоғары  және 
аттестациядан  ӛткен  қызметкерлері  болғаны  абзал.  Ӛнеркәсіптік  ғимараттары  мен  жобалаудың 
заманауи  қҧралдарының  да  болуы  ҥлкен  маңызға  ие.  Мәселен,  кӛп  жағдайда  жҧмыстың 
графикалық  сапасы  мен  аяқталу  уақыты  ҧйымның  компьютерлік  жарақтармен  жабдықталуымен 
тікелей байланысты болып табылады. 
Жобалық-сметалық қҧжаттар қауіпсіздікті қамтамасыз ету және газ таратушы жҥйелердің 
эксплуатациялық  сенімділік  талабына  сәйкес  жасалады.  Ӛз  кезегінде  оның  деңгейі  және 
техникалық  аяқталуы  кӛп  жағдайда  қҧрылыс-монтаждық  жҧмыстардың  техникалық  деңгейі  мен 
салынған  инвестицияның  эффективтілігіне  байланысты  болып  келеді.  Жобалық  қҧжаттарды 
әзірлеушілер  ғимараттардың,  жабдықтар  мен  техникалық  қҧралдардың  орналасуын  ескере 
отырып,  таңдалған  территорияда  газ  жҥйелерін  рационалды  тҥрде  орналастыруға  міндетті, 

118 
сондай-ақ  қҧрылыс-монтаждық  жҧмыстарының  ӛндірісі  мен  дайындығына  ақпараттық-
техникалық мәліметтерді келтіруге тиіс. 
Нормативтік  талаптардың  сақталмауы  және  жобалық  қҧжаттарды  әзірлеу  барысындағы 
қателер  нысан  эксплуатациясының  қаупін  арттырып,  материалдық  шығындарға  ҧшыратып, 
қоршаған  ортаға  зардабын  тигізуі  мҥмкін.  Сондықтан,  тапсырма  беруші  жалдамалы  жобалық 
ҧйымды таңдаған кезінде тек бағасына ғана назар аударып қоймай, қызметтің сапасына да ҥлкен 
мән береді. 
Жобалау  сатысында  газ  таратушы  жҥйені  эксплуатациялау  барысындағы  қауіпсіздік 
деңгейі  мен  сенімділікті  анықтайтын    техникалық  шешімдер  қабылданады.  Жобаның  сапасынан 
тҧрғызылғалы  жатқан  нысанның  эксплуатациялық  қауіпсіздігі  ғана  емес,  сонымен  қоса, 
қҧрылысқа  жҧмсалатын  қаражат  пен  ресурстардың  эффективтілігі  де  байланысты  болып 
табылады. Апаттық жағдайдың қаупін тӛмендету мақсатында жобада жҥзеге асатын қауіпсіздікке 
деген талап максималды қол жетімді болуы керек. 
Жобаланатын газ жҥйелер техникалық нормалардың ережелеріне формальді тҥрде сәйкес 
болуымен  қоса,  газдың  ҥздіксіз  берілу,  ҧзақ  мерзімділік  және  эксплуатациялық  сенімділік, 
қоршаған  орта  мен  халықтың  қауіпсіздігі  критерийлеріне  жауап  беруі  қажет.  Ережеге  сәйкес 
қҧрылыстың  ҥнемділігін,  сенімді және қауіпсіз  эксплуатациясын  қамтамасыз  ету  шартына қарай 
келе,  газ  қҧбырының  жобадағы  жер  асты  салынуын  қарастырған  жӛн.    Газ  қҧбырларының  жер 
асты және жер ҥсті бойымен салынуы сәйкестендірілген негіздермен жҥзеге асуы керек. 
Жер  беті  газ  тасымалдау  жҥйесінің  қҧрылысы  ҥшін  болат  қҧбырлар,  ал  жер  асты  жҥйесі 
ҥшін – болат және полиэтилен қҧбырлар пайдаланылады. Соңғы уақытта полиэтилен қҧбырларды 
пайдалану жиі кездеседі, себебі олар коррозияға тҧрақты, сондықтан да ҧзақ мерзімді, оған қоса 
енді газ қҧбырларды жобалаған кезде коррозияға қарсы қорғану шаралар кешенін ойластырудың 
қажеті  жоқ.  Жалпы,  бҥгінгі  таңда  газ  қҧбырларының  қҧрылысы  және  газбен  қамту  жҥйесі 
техникалық тҧрғыда дайындығы жоғары салалардың бірі және аталған саладағы фирманы таңдау 
ауқымы да кең болып табылады. 
Болатты  немесе  полиэтиленді  қҧбыр  материалы  ретінде  таңдаған  кезде,  аймақ  аралық 
немесе  елді-мекен  территориясы  арқылы  ӛтетін  жер  асты  қҧбыр  жҥйесін  таңдау  барысында 
МЕМСТ  талаптарына  сәйкес  жер  бедерінің  (топырақ  немесе  қҧм)  коррозиялық  агрессивтілігін 
ескере отырып жасаған дҧрыс. 
Полиэтилен қҧбырлар тек қана жер асты жҥйелері ҥшін қолданылады, ал ҥйге кіргізу және 
ҥй ішілік газ қҧбырлар тек болаттан жасалады. 
Полиэтилен  қҧбырлар  жҥйесінің  артықшылығы  болуымен  қоса,  ҚНжЕ  2.04.08-87-де 
белгіленген  газ  ӛткізгіш  қҧралдары  ҥшін  пайдалануға  деген  шектеулері  де  бар.  Тӛменде 
полиэтилен қҧбырлардан жасалған газ ӛткізгіш қҧралдарының кейбір шектеулері келтірілген: 
-
 
Сыртқы  ауа  райының  режимі  минус  45  градустан  тӛмен  аймақтарда  полиэтилен 
қҧбырды газ ӛткізгіш қҧралы ретінде пайдалануға тыйым салынады; 
-
 
Сейсмикалық кӛрсеткіші 6 балдан жоғары аймақтарда полиэтилен қҧбырды газ ӛткізгіш 
қҧралы ретінде пайдалануға тыйым салынады; 
-
 
Жер  ҥсті  және  жер  беті  бойымен  полиэтилен  қҧбырды  газ  ӛткізгіш  қҧралы  ретінде 
пайдалануға  тыйым  салынады,  сондай-ақ  ғимарат  ішінде,  тоннелдерде,  жердің  коллектор  және 
канал  учаскелерінде  полиэтилен  қҧбырды  газ  ӛткізгіш  қҧралы  ретінде  пайдалануға  тыйым 
салынады; 
-
 
Газ қысымы I және II категориялы қала аумағында полиэтилен қҧбырларды пайдалануға 
тыйым салынады. 
Мҧндай жағдайларда жер асты болат қҧбырларды пайдаланады. 
ҚНжЕ 2.04.08-87 сілтемесіне сәйкес МЕМСТ 380-71 бойынша қарапайым сападағы немесе 
МЕМСТ 1050-74 бойынша жоғары сапалы, жақсы дәнекерленетін, қҧрамында 0,25%-дан аспайтын 
мӛлшердегі  кӛміртегі,  0,056%  кҥкірт  және  0,046%  фосфор  болатын,  кӛміртектес  болаттан 
дайындалған қҧбырларды газбен қамту жҥйелерінде пайдаланған жӛн. 
Болат  қҧбырлар  2  тҥрлі  етіп  шығарылады:  дәнекерленетін  (тікелей  немесе  спиральді 
қосылмалы)  және  қосылмайтын  (жылы-,  ыстық-,  немесе  суықдеформацияланған).  Газ  желісі 
қҧрылысында ҚНжЕ 2.04.08-87 талаптарын қанағаттандыратын қҧбырлар пайдаланылады. 
Газ  жҥйелері,  тасымалдау  процестері  және  газды  жағу  қауіпсіздігіне  деген  талаптар 
жоспарлау барысында бекітіліп, қҧрылыс және эксплуатация кезінде қамтамасыз етіледі. 

119 
Газ  жҥйелерінің  жобалық  схемасы  олардың  қауіпсіз  және  сенімді  эксплуатациясын, 
белгіленген қысым мен шығын параметрлерін сақтай отырып, газ тасымалдануын қамтамасыз етуі 
тиіс. 
Газ  пайдаланушы  қондырғы,  қауіпсіздік  автоматикасы  және  жану  процесінің  реттегіші 
белгіленген қысым және шығын параметрлері бойынша газдың жану қауіпсіздігін қамтамасыз етуі 
қажет. 
Аймақтың  айрықша  жағдайларында  жобалау,  қҧрылыс,  газды  таратушы  жҥйелерді 
эксплуатациялау  барысында:  жер  бедеріне,  оның  геологиялық  қҧрамына,  гидрогеологиялық 
режиміне,  территорияны  таңдау,  климаттық  және  сейсмикалық  жағдайларға  байланысты  газ 
желісіне барлық әсерді, сондай-ақ олардың уақыт бойымен ӛзгеруін есепке ала отырып жасалуы 
керек. 
Газ  жҥйелерінің  қҧрылысы  және  жобалануы  кезінде  қазіргі  кездегі  заңнамаларға  сәйкес 
қоршаған ортаны қорғау, ӛрт қауіпсіздігімен қамтамасыз ету және тӛтенше жағдайларды хабарлау 
іс-шараларын қарастырған абзал. 
Газ  таратушы  жҥйелердің  қорғау  аймақтарының  шегаралары  және  осы  аймақтағы  жер 
учаскелерін пайдалану шарттары Қазақстан Республикасының заңнамасындағы талаптарға сәйкес 
болуы керек. 
 

жүктеу/скачать 7,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: