Конрад Аденауэр атындағы Қор


Ағымдағы ақша-кредит саясатының режимі туралы



Pdf көрінісі
бет121/178
Дата12.04.2022
өлшемі11,11 Mb.
#30806
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   178
Ағымдағы ақша-кредит саясатының режимі туралы
Рахым Ошақбаев
2015 жылғы 20 тамызда Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі инфля-
циялық таргеттеу режиміне және еркін өзгермелі айырбас бағамына 
ауысты. «Нарықтық айырбас бағамының қалыптасуы тұрақты эконо-
микалық өсуді қолдау және сыртқы соққыларға төтеп беру үшін қажетті 
жағдайлар туғызады» деп күткен еді 
1
.
Осы сәттен бастап Қазақстанда еркін өзгермелі айырбас бағамы инфля-
цияға қарсы саясаттың құрамдас бөлігі болып табылады деп жалпы қабыл-
данды. Яғни, инфляциялық таргеттеу тұжырымдамасын және еркін құбыл-
малы мөлшерлемені ауыстыру болды.
Халықаралық Валюта Қорының (ХВҚ) жіктелуіне сәйкес құбылмалы және 
еркін құбылмалы айырмашылық бар.
Еркін құбылмалы айырбас бағамы соңғы алты айда (әрқайсысы үш жұмыс 
күнінен кем емес) үш реттей валюта интервенцияларымен режим ретінде 
танылады 
2
.
Мәселен, ХВҚ Қазақстандағы ағымдағы айырбас бағамы режимін де юре 
еркін құбылмалы және дефолт болып саналады 
3
.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің деректері бойынша теңгенің 
айырбас бағамы іргелі факторлардың әсерінен қалыптасады, ал реттеуші 
айырбас бағамын қалыптастыруға кедергі жасамайды. Теңгенің айырбас 
бағамын анықтайтын негізгі іргелі факторлар мұнайдың әлемдік бағалары, 
сондай-ақ негізгі сауда серіктестері, бірінші кезекте, Ресейдің айырбас 
бағамдары болып табылады 
4
.
Сонымен бірге, Ұлттық Банк «теңге бағамының шамадан тыс құбылмауын 
болғызбау үшін» валюталық интервенцияларды жүргізуге құқылы. Осы-
мен қатар, ол «шамадан тыс курс өзгерістерін» және курстың бағдарла-
рын ашып көрсетпесе оған қол жеткізу үшін қандай шаралар қолданылуы 
1
 http://www.nationalbank.kz/cont/publish733297_29122.pdf
2
 https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/AREAER/AREAER_2016_Overview.ashx
3
 https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/CR/2017/Russian/cr17108r.ashx
4
 http://www.nationalbank.kz/?docid=3334&switch=russian


224
Қазақстан экономикасының трансформациясы
мүмкін. Демек, Ұлттық Банктің реттеуші курсқа араласуға тура келетін 
доллар бағамы бойынша арнайы бағамы жоқ.
2016 жылы Ұлттық Банк теңгенің айырбастау бағамының күрт ауытқуын 
болғызбау үшін валюта нарығында 2 870 млн доллар таза сатып алса, ал 
2017 жылы таза сату 621 млн құрады.
2018 жылдың қыркүйегінде девальвацияның күшеюін болғызбау және ішкі 
валюта нарығын тұрақтандыру мақсатында 2017 жылдың қазан айынан 
бастап алғаш рет Ұлттық Банк валюталық интервенцияларды жүргізу 
туралы шешім қабылдады. Осылайша, 2018 жылдың 5–7-қыркүйегі ара-
лығында шетел валютасымен жеткізілім болмаған жағдайда Ұлттық Банк 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   178




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет