Конспектісі «Экология»
Үкіметтік емес ұйымдардың қызметі
жүктеу/скачать 0,74 Mb.
|
Дәрістер Экология 2 болим
| 15.2 Үкіметтік емес ұйымдардың қызметі
Қазақстандағы алғашқы Азиялық қоғамның белгісі үкіметтік емес ұйымдар болып табылады (ҮЕҰ). Ол мемлекет пен делдал арасындағы рөлді қамтамасыз етеді. Олар түрлі мәселелердің шешілуіне әкелетін қоғамдағы әлеуметтік өзгерістердің қызметін орындайды. Экология, қоғамдағы әйелдер рөлінің артуы, тұтынушылар, жастар, көпбалалы және жалғызбасты аналардың, жетім балалардың, мүгедектердің, заңсыз репрессия құрбандарының құқықтары және т.б. Қазіргі таңда мемлекетте үкіметтік емес 3000 ұйымдар бар. Олар әлеуметтік - экономикалық сұрақтарды шеше отырып, қоғамды демократияландыру барысына азаматтарды белсенді қатыстырады. Онда тұрақты негізде шамамен 35 мың адам, ал уақытша кеңесші және сарапшы 50 мың адам, өз еркімен — 100 мың адам жұмыс істейді. ҮЕҰ-ның бастапқы бөлімдерінде шетел гранттары негізінде қалыптасқан. Сонымен қатар, құқық қорғау сипаттамасына ие бұл Қазақстанның тәуелсіздік алу уақыты мен демократиялық реформасының бас кезеңдерімен байланысты. 1998 жылы қабылданған мемлекеттердің демократияландыру бағдарламасы үкіметтік емес ұйымдардың қазақ демократия қоғамының негізгі элементінің рөлінің артуына себепкер. Біртіндеп осы әлеуметтік институттың қоғамдағы рөлі артуда. 2001 жылдың Қазақстан Республикасының «Саудалық емес ұйымдар» Заңы қабылданды. Бұл саудалық емес ұйымдардың мүмкіндіктерін арттырудағы басты қадам болып табылады. Заңнамада ұйымдастыру-құқықтық нормалары және саудалық емес құқықтардың адамдардың түрлі және олардың құқықтары мен міндеттері, құрастыру тізімі, қызметтің құлдырауы мен тоқтатылуы нақты көрсетілген. 2002 жылдың қаңтарында саудалық емес ұйымдардың мемлекеттік қолдау Концепциясы қабылданды. Онда ҮЕҰ мемлекеттік қолдауының артықшылықтары мен мақсаттары айқындалған. Концепцияны құрастыруда үкіметтік емес ұйымдардың белгілі көшбасшылары, сонымен қатар, халықаралық ұйымдардың өкілдері (ПРООН, ГАСИС, Каунтерпант, Консорциум) қатысты. Бағдарлама мақсаты – Қазақстанда ҮЕҰ-дың тұрақты даму шарттарын құру және азаматтардың қоғамдық мәселелерінің шешімдерінің әлеуметтік мәнін арттыру болып табылады. Қазақстан Республикасында түрлі бағытта көптеген ҮЕҰ жұмыс істейді, яғни экологиялық білім, Қазақстанның табиғатын сақтау, қоршаған ортаны қорғау шегіндегі заңнама сұрақтары, әлеуметтік сұрақтар, антиядролық қозғалыс, технологияларды өңдеуде, Семей, Арал, Солтүстік Балқаш аумақтарының тұрғындарына гуманитарлық көмек көрсету, жоспарларды ұйымдастыруда, аумақтық және жергілікті деңгейдегі жобалар мен бағдарламалар жатады. Көптеген экологиялық ӨЕҰ-ның кәсіпорындары халыққа экологиялық білім беруге бағытталған. ӨЕҰ-ның кәсіпорындарының басқа да бағыттары мен экологиялық білім беру бойынша ауыз су сапасы, тұрғын үй орамдарында жанармай құю орталықтарын және өнеркәсіп объектілерін орналастыруды жоспарлау, биотүрлілік пен орманды алқаптарды сақтау, қала мен басқа да тұрғын үй аумақтарында көгалдандыру мәселелері сияқты өмірлік маңызы зор мәселелерді шешуге бағытталған. Орхусиялық Конвенция текстінде айтылған: «ҮЕҰ-ның экологиялық қоғамында маңызды рөл атқаратын түрлі жағдайларды қабылдаймыз және қолдаймыз. Қызығушылық танытқан, ниеттенген және акпараттанған қоғам сау демократияның маңызды элементі болып табылады. Жеке азаматтар мен экологиялық ҮЕҰ - ға табиғат қорғау саясатында қоғамның ақпаратын арттыруға белсенді рөл атқаруына мүмкіндік бере отырып, Орхус Конвенциясы азаматтардың экологиялық жауапкершіліктерінің артуына мүмкіндік береді және қоғамның барлық мүшелеріне жекеше де, басқаларымен одақтаса да қазіргі және болашақ ұрпақтың өмір сүру орталықтарын жақсарту қорғауға әрбір азаматтың жауапкершілігін арттыруға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 0,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|