ЖОЛАМАНОВА НУРАЛАЙ
ТАЛДАҒЫШТАР
ЖОСПАР:
1.Әлемді танудағы талдағыштар маңызы
2.ҚҰРЫЛЫСЫ
3.ОРТАҚ ҚАСИЕТТЕРІ
ТАЛДАҒЫШТАР
ТУРАЛЫ
ІЛІМДІ:И.П.ПАВЛОВ
ашты
Тадағыштар
Адам түйсігі – сезім мүшелеріне тітіркендіргіш әсер етуі
нәтижесінде, жоғары дәрежелі ми қыртысы функциялары
механизмімен байланысты, туындайтын адам санасының бір
бөлігі. Түйсік туындау үшін ішкі немесе сыртқы ортаның
өзгерісін ағза қабылдауы тиіс. Сезіну негізінде түйсік
қалыптасады.
ef
Талдағыштар ақпаратты миға жеткізіп және оны талдайтын жүйе.
Сезім ағзалары организмнің өзін қоршаған ортамен өзара әрекеттесуін
жүзеге асыруда маңызды роль атқарады.
СЕЗІМ МҮШЕЛЕРІ
●КӨРУ
●ЕСТУ
●ИІС СЕЗУ
●СИПАП СЕЗУ
●ДӘМ СЕЗУ
ТАЛДАҒЫШТАР ҚҰРЫЛЫСЫ:
И.П. Павлов талдағыштар құрамы үш бөлімнен
тұрады деп қарастырды:
•Шеткі бөлім – рецептор;
•Өткізгіш бөлім – қозуды өткізетін жолдар;
•Орталық бөлім – ми қыртысы нейрондары
ТАЛДАҒЫШТАРҒА ТӘН ҚАСИЕТТЕР
● Арнамалылық;
● Қозудың белгілі бір тітіркендігіш күшіне (қозу
табалдырығы) пайда болуы;
● Қозу процесінің инерттілігі;
● Жасырын кезеңнің (латенттік) болуы;
● Индукциялық құбылыс (бірмезгілді және кезекті
контрастар);
● Қабылдаудың активті сипаты (функциялық
мобильділік);
● Өзара байланысы (компенсация);
● Адаптация.
Рецепторларга екі үлкен топқа
бөлінеді:
●Экстрорецепторлар (көру, дыбыс, иіс, дәм, терінң сезімдерін жеткізеді).
●Интрорецепторлар (ішкі организмде висцерорецепторлар және
проприорецепторлар қабылдағыштары жатады).
Тітіркендіргіштер табиғаттарына байланысты:
1. Фоторецепторлар - көру;
2. Механорецепторлар - есту, жанасу, сезу, вестибуло-проприорецептор;
3. Хеморецепторлар - дәм, иіс сезу;
4. Терморецепторлар.
Ауырсынуды (ноцицепциялық) сезу - ерекше түрі
Достарыңызбен бөлісу: | 
