Көркем қолданбалы өнер жəне кəсіптік білім кафедрасы

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан  мемлекеттік  университеті 

Көркем қолданбалы өнер жəне кəсіптік білім кафедрасы 

5В042100-Дизайн мамандығы бойынша  

кредиттік  оқу жүйесінде оқитын  студенттерге арналған  

          Инженерлік сызба 2 

пəнінің оқу-əдістемелік кешені 

 

 

Курс – 1 

Семестр – 2 

Кредит саны – 2 

Дəріс – 15 сағат  

Студиялық  сабақ -  15 сағат  

Оқытушының жетекшілігімен 

СӨЖ – 30 сағат  

СӨЖ – 30 сағат  

Емтихан – 2 – ші семестр 

Барлығы – 90 сағат  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Орал  2011 ж. 

Курс  бағдарламасы    Қазақстан  Республикасы  3.08.303  –  2006    мемлекеттік   

жалпыға  міндетті    білім  беру  стандартына  сəйкес    əзірленген  5В042100  – 

Дизайн  мамандығына  арналған    типтік  оқу  бағдарламасы  негізінде 

құрастырылды. 

Құрастырған: «Көркем қолданбалы өнер жəне кəсіптік білім» кафедрасының 

оқытушысы Б.А.Молдашева. 

 

Көркем  қолданбалы  өнер  жəне  кəсіптік  білім  беру  кафедрасының 

отырысында қарастырылды. 

10.09.2011 ж. №  1 хаттама. 

 

Мəдениет  жəне  өнер    факультетінің  оқу-əдістемелік  кеңесінің  отырысында 

бекітілді. 

10.09.2011  ж.  № 1  хаттама. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Қазақстан Республикасы 3.08.303 – 2006  мемлекеттік   жалпыға міндетті  

білім беру стандартына сəйкес  əзірленген 5В042100 – Дизайн мамандығына 

арналған  типтік оқу бағдарламасы 

 

2. Пəнді оқыту бағдарламасы – SYLLABUS 

Оқытушы туралы мəлімет 

Оқытушы туралы мəлімет.  

Оқытушы Б.А.Молдашева 

“Көркем қолданбалы өнер жəне кəсіптік  білім” кафедрасы. 

Жұмыс мекен –жайы: Студенческая 1 

Жұмыс телефоны: 50 – 53 – 46  

Е – mail: 

Пəн туралы мəлімет 

Пəн атауы: Инженерлік сызба 2  

Семестр 15 оқу аптадан жəне 2 апта сессиядан тұрады. 

Бір  аптада  1  кредит  сағат,

 

  əр  кредит  –  сағат  бір  байланыс  сағаттан  (дəріс 

немесе  практика)  жəне  бір  сағат  оқытушының  жетекшілігімен  студенттің 

өздік жұмысынан (ОЖСӨЖ), студенттің өздік жұмысынан (СӨЖ) тұрады. 

 

Кредиттің аптаға бөліну кестесі:  

 

Сабақтар 

Өткізу уақыты 

Сабақтар 

Өткізу уақыты 

           2 семестр 

Байланыс сағат  

(1 дəріс) 

50 мин. 

ОЖСӨЖ, СӨЖ  50+50  мин. 

Байланыс сағат  

(1 студиялық сабақ) 

50 мин. 

ОЖСӨЖ, СӨЖ  50+50  мин. 

 

Кредит саны – 2 

Өту орны: № 7 оқу ғимараты, сабақ кестесі бойынша 

 

Оқу жоспарынан көшірме: 

 

 

 

 

 

 

 

 

Курс  Семестр  Креди

т саны 

Дəріс 

тер 

Студи

ялық 

СӨ

Ж 

ОЖСӨ

Ж 

Барлы

ғы 

Бақылау  

түрі 

1 

2 

 

2 

 

15 

 

15 

30 

 

30 

 

90 

емтихан 

Кіріспе 

Қазіргі  заманғы  ғимараттар  мен  үймереттерді  жобалау  мен  құрылысын  салу 

графикалық  пəндердің  алдында  бірқатар  маңызды  мəселелерді  қояды.  Бұл 

мəселелердің  қатарына  құрылыс  саласында  күрделі  жазық  беттермен 

шектелетін 

индустриалды 

конструкцияларды 

қолдану, 

техникалық 

эстетикаға  жəне  қазіргі  заманғы  сəулеттің  талаптарына  жауап  беретін 

бейнелеу  формаларын  қолдану,  техникалық  құжаттандыру  əдістері  жан-

жақты  мəселелердің  шешілуі  жəне  инженерлік  есептерді  графикалық 

əдістермен  шешу,  сызбаларды  оқу  жəне  орындау  дағдыларына  үйрену 

мəселелері  жатады.  Курсты  оқу  ЕСКД  нормативтік  стандарттарына 

негізделеді.  Бағдарламамен  қарастырылған  сызуға  қатысты  стандарттарды 

бөліп  оқу  графикалық  тапсырмаларды  орындауда  жүзеге  асырылады. 

Мектепте  алған  графикалық  білімдерін  бекіту,  оларды  тереңдету,  кеңістікті 

ойлау  қабілеттігін  дамыту  дəрежесі  тексеріліп,  жазықтықта  геометриялық 

фигуралардың жай түрлерін ықшамды жəне дұрыс бейнелеу, сонымен қатар 

геометриялық фигуралардың қасиеттерін талдау қабілеттері тексеріледі.  

Курс  мақсаты:  Инженерлік  сызба  ІІ  курсының  мақсаты  мен  мəселесі 

студенттерге  құрылыс  жəне  машина  құрылыс  сызбаларын  оқып  жəне 

орындауға қажетті білім мен дағдыларды беру болып табылады. 

Курс  міндеті:  Сызуды  толық  меңгеру  техникалық  ойлауды  жəне  өндірістік 

құжатты  білу,  сондай-ақ  сызудағы  тұрақты  дағдыларында  техникалық  пəнді 

толық  білуімен  шектеледі,  құрылыс  мамандықтарының  студенттері  курстық 

жұмыстар  мен  дипломдық  жобалау  жұмыстарын  орындауда  толық  білім 

кешенін бекітеді. 

Пререквизиттер:  математика,  геометрия,  информатика,  сызу,  инженерлік 

сызба 1 негіздеріне сүйенеді. 

Постреквизиттер: перспектива, сызба геометриясы. 

Сабақ мазмұны мен кестесі 

II семестр 

1 апта   

1 кредит сағат  

№ 1 дəріс 

Тақырып:  Кіріспе.  Сызбаларды  орындау  ережелері.  Сызбадағы  негізі 

мəліметтер. Өлшем түсіру. 

Дəрістің мазмұны: 

1. Сызу форматтары  

2. Сызбадағы негізі мəліметтер.  

3. Масштабтар.  

4. Жалпы талаптар. Сызбаға өлшемдер түсіру 

5. Өлшемдік сандар. Шартты белгілер жəне жазулар. 

Əдебиет:  

[1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение,19878. 23—28 бет. 

[2] Боголюбов С.К., Волков А.В. Черчение. М., Машиностроения, 1981  

[18] Егоров Ф.И. Черчение и рисование .М.,В.Ш.1981. 14-21 бет. 

[6] 

Фролов 

С.А. 

и 

др. 

Машиностроительное 

черчение. 

М., 

Машиностроение,1981. 14-17 бет. 

ОЖСӨЖ мазмұны: 1. Сызбаларды орындау ережелері. 

2. Стандарттау туралы жалпы мəлімет. Сызу стандарттары.  

Əдебиет: [8] Чекмарев А.А. Инженерная графика. М., В.Ш.,2003 г.стр. 17-19.  

СӨЖ мазмұны: Сызба шрифтілері. Графикалық тапсырма орындау.  

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение,19878.  

2 кредит сағат      

№ 1 студиялық  сабақ 

Тақырып: Сызбаға өлшемдер түсіру əдісі 

Студиялық сабақтың мазмұны:  

Техникалық бөлшектердің көрінісін тұрғызу жəне өлшемдер түсіру.  

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982                       

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983 

ОЖСӨЖ мазмұны:  Сызбалар жинағының сыртын толтыру. Формат жиегі 

жəне негізгі жазуды толтыру. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 [2] 

Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

СӨЖ мазмұны: Сызба сызықтары. Стандарттау туралы жалпы түсінік. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 

 

2 апта 

3 кредит сағат  

№ 2 дəріс 

Тақырып: Геометриялық тұрғызулар. 

Дəрістің мазмұны:  

1) Шеңберді тең бөліктерге бөлу 

2) Шеңберге жанама жүргізу     

Əдебиет: [1] Борисов Д М и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 

[2] Боголюбов С.К. ,Волков А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

ОЖСӨЖ мазмұны: Шеңберді тең 3, 5, 6, 8, 10, 12 бөлікке бөлу. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др.Черчение М.,Просвещение,1988  

 [8] Чекмарёв А.А. Инженерная графика М., В.Ш., 2003 

СӨЖ мазмұны: Сызба құрал- жабдықтары. Жұмыс орнын ұйымдастыру.  

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение,1987 

4 кредит сағат      

№ 2 студиялық  сабақ 

Тақырып: Түйіндесулер. 

Студиялық сабақтың мазмұны:  

1. Түйіндесу нүктелері.  

2. Түйіндесу сызықтары. 

3. Түйіндесу ортасы. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982                       

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983 

ОЖСӨЖ мазмұны:  Түйіндесулерді сызу. 

Екі шеңбер доғасының түзумен түйіндесуі. 

Екі түзудің шеңбер доғасымен түйіндесуі. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 [2] 

Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

СӨЖ мазмұны: Екі шеңбер доғасын радиусы берілген үшінші шеңбер 

доғасы арқылы түйіндестіру.   

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 

 

3 апта 

5 кредит сағат 

№ 3 дəріс 

Тақырып: Аксонометриялық проекциялар.   

Дəріс мазмұны: 

1) Тік бұрышты изометрия 

2) Қиғаш бұрышты фронталь диметрия  

Əдебиет: [1]  Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение,1988 

[14] Брилинг А.С. и др.  Задания по черчению. М., Стройиздат, 1984 

ОЖСӨЖ мазмұны: Техникалық бөлшектерді тікбұрышты изометрияда 

сызу.   

Əдебиет:  [14]  Брилинг  А.С.  Задания  по  черчению.  М.,  Стройиздат,1984  [8] 

Чекмарёв А..А. Инженерная графика. М., В.Ш.,1988 

СӨЖ  мазмұны:  Бөлшек  сызбасын  қиғаш  бұрышты  фронталь  диметрияда 

орындау.      

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение,1987  

6 кредит сағат      

№ 3 студиялық  сабақ 

Тақырып: Көріністер. 

Студиялық сабақтың мазмұны:  

1) Көріністер туралы жалпы түсінік 

2) Басты көріністі таңдау 

3) Косымша жəне жергілікті көріністер  

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982                       

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983 

ОЖСӨЖ мазмұны:  Басты көріністі таңдау. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 [2] 

Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

СӨЖ  мазмұны:  Жазық  фигураларды  аксонометриялық  проекцияда  

орындауға арналған тапсырмалар. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 

 

4 апта 

 

7 кредит сағат 

№ 4 дəріс 

Тақырып: Берілген екі проекциясы бойынша сызбаның үшінші көрінісін 

тұрғызу.  

Дəрістің мазмұны: Басты көріністі таңдау. Горизонталь жəне профиль 

проекцияларын тұрғызу, өлшемдер түсіру.  

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение,1988.  

[2]Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982  

[6] Миронова Р.С. Инженерная графика. М., Академия, 2006 

[16] Фролов С.А. и др. Машиностроительное черчение, 1981 

ОЖСӨЖ мазмұны: Сызбада қосымша көріністі орындау. 

Əдебиет: [8] Инженерная графика. М., В.Ш., 2003  

[12] Егоров Ф.И. Черчение и рисование М., В.Ш.1981 

СӨЖ мазмұны: Көріністер, негізгі көріністер тақырыптары бойынша 

теориялық материалдарды қайталау. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение,1987 

8 кредит сағат      

№ 4 студиялық  сабақ 

Тақырып: Қималар. 

Студиялық сабақтың мазмұны:  

1) Қима туралы түсінік. 

2) Қабаттасқан қималар. 

3) Оңашаланған қималар. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982                       

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983 

ОЖСӨЖ мазмұны:  Қималарды орындауға арналған графикалық 

тапсырмалар. «Біліктің» қимасын орындау. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 [2] 

Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

СӨЖ мазмұны: Көріністер. Қосымша жəне жергілікті көріністер тақырыбын 

қайталау. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 

 

5 апта 

9 кредит сағат  

№ 5 дəріс 

Тақырып: Тіліктер. 

Дəрістің мазмұны:  

1) Тіліктер туралы түсінік. 

2) Тілік пен қиманың айырмашылығы. 

3) Тіліктің сызбада белгіленуі. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.Н. Черчение М., Просвещение ,1988 

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение М. Машиностроение,1982  

[8] Чекмарёв А..А. Инженерная графика. М.,В.Ш.1980 

ОЖСӨЖ мазмұны: Тік, көлденең, көлбеу тіліктер.   

Əдебиет: [3]Боголюбов С.К. Задания по курсу черчения. М., В.Ш., 1984 

СӨЖ мазмұны: Тік, көлденең, көлбеу тіліктерді орындауға арналған 

графикалық тапсырмаларды аяқтау. 

Əдебиет: [3]Боголюбов С.К. Задания по курсу черчения. М., В.Ш., 1984 

10 кредит сағат      

№ 5 студиялық  сабақ 

Тақырып: Қарапайым тіліктер. Кескін мен тілікті біріктіру. 

Студиялық сабақтың мазмұны:  

1) Қарапайым тіліктердің классификациясы. 

2) Көрініс бөлігі мен тілік бөлігін біріктіру. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982                       

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983 

ОЖСӨЖ мазмұны:  Қарапайым тіліктерді орындау.  

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 [2] 

Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

СӨЖ мазмұны: Тіліктер тақырыбы бойынша теориялық материалдарды 

оқу. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 

 

6 апта 

11 кредит сағат 

№ 6 дəріс  

Тақырып: Күрделі тіліктер.    

Дəрістің мазмұны:  

1) Сатылы жəне сынық тіліктер. 

2) Күрделі тіліктерді орындау.  

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. Черчение. М., Просвещение, 1988 

[2] Боголюбов С.К.Воинов А.А. Черчение. М., Машиностроение,1982  

[8] Чекмарёв А.А.Инженерная графика М., В.Ш., 1988 

ОЖСӨЖ мазмұны: Сызбада қажетті тіліктерді орындауға машықтануға 

арналған графикалық тапсырмалар. 

Əдебиет: [8] Чекмарёв А.А. Инженерная графика. М.,   В.Ш.,1988  

[3] Боголюбов С.К. Задания по курсу черчения. М.,В.Ш.,1984  

СӨЖ мазмұны: Күрделі тіліктер тақырыбын қайталау. Тіліктер тақырыбына 

берілген графикалық тапсырмаларды аяқтау. 

Əдебиет: [3] Боголюбов С.К. Задания по курсу черчения. М., Ш., 1984  

12 кредит сағат      

№ 6 студиялық  сабақ 

Тақырып: Сатылы тіліктер. Сынық тілік. 

Студиялық сабақтың мазмұны:  

1) Бір-біріне параллель бірнеше қиюшы жазықтықтар. 

2) Бөлшекті өзара қиылысатын жазықтықтармен қию. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982                       

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983 

ОЖСӨЖ мазмұны:  Сатылы жəне сынық тілікті орындауға арналған 

графикалық жұмыстар. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 [2] 

Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

СӨЖ мазмұны: Көрініс пен тілік бөлігін біріктіруге арналған графикалық 

тапсырманы аяқтау. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 

 

7 апта 

13 кредит сағат  

№ 7 дəріс  

Тақырып: Бұйым түрлері, құрастыру құжаттары.  

Дəрістің мазмұны:  

1) Бұйым түрлері: бөлшектер, құрастыру бірліктері, жинақтар. 

2) Конструкторлық құжаттар түрлері: бөлшек сызбалары, құрастыру 

сызбалары, жалпы көріністер сызбасы, сипаттізім, схема т.б.    

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др.Черчение. М., Просвещение, 1988 

[2] Боголюбов С.К., Воинов В.А. Черчение. М., Машиностроение,1982.  

[9] Чекмарёв А.А.Справочник по машиностроительному черчению. М., В.Ш., 

2002 

[21] Селиверстов М.М. Черчение.М., В.Ш.,.1985 

ОЖСӨЖ мазмұны: Конструкторлық құжаттармен жəне жалпы сызбалармен 

танысу.   

Əдебиет:[6] Миронова Р.С. Инженерная графика. М.,Академия 2001 

[19] Василенко Е.А. Практикум по черчению. М., Просвещение, 1984 

СӨЖ мазмұны: Құрастыру сызбасына сипаттізім құрастырып, оны толтыру.   

Əдебиет: [3] Боголюбов С.К. Задания по курсу черчения. М., Ш., 1984 

14 кредит сағат      

№ 7 студиялық  сабақ 

Тақырып: Бұрандалар туралы жалпы түсінік. 

Студиялық сабақтың мазмұны:  

1) Бұрандалардың белгіленуі. 

2) Бұрама беттер жəне бұрандалар. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982                       

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983 

[21] Селиверстов М.М. Черчение.М., В.Ш.,.1985 

ОЖСӨЖ мазмұны:  Бұрандалардың сызбасын орындау. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 [2] 

Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

СӨЖ мазмұны: Бұрандаларды тұрғызу жəне белгілеуге арналған 

графикалық тапсырмаларды аяқтау. Бұрандалардың шартты кескінделуі. 

Бұрандалардың конструктивтік жəне технологиялық элементтері. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988 

 

8 апта 

15 кредит сағат 

№8 дəріс  

Тақырып: Бекіту бұйымдарының кескіні. 

Дəріс мазмұны:  

1) Бұрандама кескіні (болт).   

2) Сомын кескіні (гайка).   

3) Бұрама сұқпа кескіні (шпилька).                                   

4) Бұрама кескіні (винт). 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М., Просвещение,1988  

[3] Боголюбов С.К. Задания по курсу Черчения. М.,В.Ш.,1984  

ОЖСӨЖ мазмұны: Тығырық, сына жəне бұрама сұқпалардың кескінін 

орындау. 

Əдебиет: [2] Боголюбов С.К., Воинов.В.А. Черчение.М., «Машиностроение», 

1982 

[15] Мирзоян Э.Д. и др., «Машиностроительное черчение», 1981 

[21] Селиверстов М.М. Черчение.М., В.Ш.,.1985 

СӨЖ мазмұны: Графикалық тапсырма: шайба жəне шплинт кескінін 

орындау.  

Əдебиет: [8] Чекмарёв А.А. История графика М., В.Ш.,2003  

[13]  Суворов  С.Г.  Машиностроительное  черчение  в  вопросах  и  ответах.  М., 

Машиностроение , 1981 

[1] Борисов Д.М., Просвещение,1988  

16 кредит сағат      

№ 8 студиялық  сабақ 

Тақырып: Бекіту бұйымдарының көмегімен ажырайтын қосылыстар кескіні. 

Студиялық сабақтың мазмұны:  

1) Бұрандамалы қосылыс (болт) 

2) Бұрамалық қосылыс (шпилька) 

3) Сыналы қосылыс (шпонка) 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982                       

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983 

[21] Селиверстов М.М. Черчение.М., В.Ш.,.1985 

ОЖСӨЖ мазмұны: Бұрамалық қосылыстарды орындауға арналған 

графикалық жұмыстар. Винттік қосылыстарды орындауға арналған 

графикалқ тапсырма. 

Əдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988  

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982 

СӨЖ мазмұны: Бұрандаларды тұрғызу жəне белгілеуге арналған 

графикалық тапсырмаларды аяқтау. Бұрандалардың шартты кескінделуі. 

Бұрандалардың конструктивтік жəне технологиялық элементтері.