Педагогикалық шеберлік орталығы Кембридж университетінің Білім беру факультетімен бірлесіп әзірлеген Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттырудың деңгейлі бағдарламасы басты рөл атқаратын мектеп көшбасшысының белсенді қатысуынсыз пайда әкелмейді:
‘…олар өзгеріс енгізу үдерісінде тартылғандардың барлығына бағыт, қолдау көрсетеді, ақыл-кеңес береді. Жоғарыда айтылғандарды істеу үшін оған инновацияларды түсініп, оларды мектеп үшін қолайлы тәсілмен енгізуді қамтамасыз ету қажет.’
‘Мектептегі табысты көшбасшы үнемі ашық, басқадан үйренуге даяр; негізгі құндылықтар жүйесінің аясындағы ойларын бір-беткей деуден ғөрі, көнбіс деуге келеді; табанды (мәселен, жоғары талап үдесінен шығуға, қызметкерлерін уәждеуге ұмтылысында; іске берілгендігінде; барлығын оқытып, жоғары деңгейге қол жеткізуге ұмтылысында), жайдары, оптимист.’
(Лейтвуд, 2006)
‘Табыс өз мектебінде көшбасшылық тәжірибесін тиісті дәрежеде қолдана алу қабілетіне байланысты. Осы тұрғыдан алғанда, тиімді басшылар, әдетте, физикалық орта мен мінез-құлыққа басты көңіл бөледі, содан соң көшбасшылық міндетті бөлу мен деректерді пайдалану, тек соңында ғана жеке басы мен оқу бағдарламасын жақсартуға назар аударады.’
‘Көшбасшылықты мен қажетті нәтижеге қол жеткізу мақсатында басқалардың әрекетіне ықпал ету қабілеті деп танимын. Көшбасшылар - басқалардың мақсаты, уәжі мен әрекетін қалыптастыратын адамдар. Бекітілген және жаңа мақсатқа қол жеткізу үшін олар түрлі өзгерістерді енгізуге бастама жасайды. Көшбасшылық шығармашылық, қуат пен біліктілік дегенді білдіреді.’
‘Көшбасшылық пен басқару екеуі екі түрлі, алайда екеуі де тең көлемде маңызды. Жақсы басқарылатын, бірақ көшбасшылық қабілеті жеткіліксіз ұйымдар түптің түбінде мақсаты мен рухынан айырылады. Мықты, тартымды көшбасшысы бар ұйым қысқа уақытқа шыңға шығады да, содан соң күрт құлайды. Заманауи ұйымдарға менеджердің объективтік көзқарасы, сонымен қатар көшбасшыдан шығатын көзқарас пен үйірсектік қажет.’
(Боулман және Дил, 1997)
Табысты көшбасшылық негіздері
Қазіргі кезде табысты көшбасшы «негізін» қалайтын көшбасшы тәжірибесінің негізгі жинағы барына көп адам көз жеткізуде. Тиімді көшбасшы:
Қазақстандық қазіргі мектеп директорларының көшбасшылығы оқыту мен оқу үдерісіне қаншалықты тиімді әсер етеді?
Бағдарламаны енгізу барысына тартылған адамға кәсіби қолдау көрсету, тәлімгерлік ету және коучинг, Lesson study жүргізу үшін және осы үдерістерге басшылық жасау мақсатында Сіз өзгелердің көзін жеткізу үшін қандай стратегияны қолданасыз (қолданғыңыз келеді)?
Олар Сізге қаншалықты жүгіне алады, олармен жарқын-жайдары сөйлесесіз бе және қолдау көрсетесіз бе?
Өзіңізді иерархияға қаншалықты тәуелді емеспін деп ойлайсыз және басқаларға кеңес беруге дайынсыз ба?