Критериалдық бағалау

•  Критериалды бағалау жүйесінің ғылыми-педагогикалық негіздері 

Критериалдық бағалау – оқушылардың оқу-танымдық құзыретін қалыптастыруға жағдай жасайтын, білім беру мақсаты мен мазмұнына сәйкес білім беру процесіне қатысушылардың (оқушылар, мектеп әкімшілігі, ата-аналар, заңды тұлғалар және т.б.) барлығына алдын ала таныс, ұжым талқысынан өткен, нақты анықталған өлшемдер арқылы оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген процесс..  

• Критериалдық бағалау – оқушылардың оқу-танымдық құзыретін қалыптастыруға жағдай жасайтын, білім беру мақсаты мен мазмұнына сәйкес білім беру процесіне қатысушылардың (оқушылар, мектеп әкімшілігі, ата-аналар, заңды тұлғалар және т.б.) барлығына алдын ала таныс, ұжым талқысынан өткен, нақты анықталған өлшемдер арқылы оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруға негізделген процесс..  

• Критериалды бағалау қағидалары

• Бағалау мақсаты кім жақсы, кім нашар екенін анықтау емес, әркімнің жоғары нәтижеге жетуіне жағдай жасау.
• Бағалау «жоспарлау-оқыту-бағалау» үдерісінің ажырамас бөлігі.
• Бағалаушы мен бағаланушы бағалау шарттары мен критерийлерін алдын ала білуі және айқын түсінуі керек.
• Даму мен жетістіктер туралы нақты ақпарат алу үшін бағалау шарттары мен критерийлері алуан түрлі болуы керек.
• Бағалау үдерісінің басты кезеңі бағалаушы мен бағаланушы арасындағы кері байланыс болып табылады.
• Мұғалім ғана емес, оқушы да жақын арада не жасау қажеттігін нақты түсінуі керек
• Өз қабілеттерін бағалауда оқушыға нақты ролдік үлгі керек.

• 1. Критериалды бағалау оқыту мақсаттарына негізделуі керек және оқыту үдерісінде мұғалім оқушылар назарын үнемі аударып отыруы керек.
• 2. Критериалды бағалау оқушылардың оқу жетістіктеріне бағыттала отырып, оқуды мақсатты, бағалауды ашық етеді.
• 3. Критериалды бағалау оқушыларға түсінікті болуы креек.
• 4. Критериалды бағалау барысында үштен артық емес критерий қолданылуы керек.
• 5. Бағалау критерийлері тексеру жұмыстарын орындаудан бұрын хабарлануы, түсіндірілуі керек.
• 6. Бағалау критерийлері мүмкіндігінше, оқушылармен бірге дайындалуы, жасалуы керек.

• Критериалды бағалау талаптары

• Критериалды бағалау маңызы

• Критериалды бағалаудың тәжірибелік маңызы
• Оқушылардың өздері емес, тек жұмыстары бағаланады;
• Оқушы жұмысы оларға алдына ала белгілі дұрыс жасалған жұмыс үлгімен салыстырылады;
• Оқушыларға белгілі, сол арқылы қиналмай есептеу жасай алатын және ата-анасына хабарлай алатын, баға шығарудың нақты алгоритмі бар;
• Бағалау критерийлері оқу мақсаттарының нақты көрсеткіштері болғандықтан, не оқып игерілсе, тек сол ғана бағаланады

• Критериалды бағалау пайдасы

• Мұғалім үшін
• Оқытудың сапалы нәтижелерін алуға мүмкіндік беретін бағалау критерийлерін жасауға;
• Өз жұмысын талдау мен жоспарлау үшін жедел ақпарат алуға;
• Оқытудың сапасын жақсартуға;
• Әр оқушының жеке ерекшеліктері негізінде жеке оқу траекториясын құруға;
• Бағалаудың әр түрлі құралдары мен амалдарын тиімді қолдануға;
• Оқу бағдарламасы мазмұнын жетілдіру бойынша құнды ұсыныстар жасауға.

• Критериалды бағалау туралы

• Оқушы үшін
• Өз түсінгендігін көрсету үшін түрлі оқыту стилдері және ойлау әрекеттері мен қабілеттерін пайдалану;
• Табыс критерийі маңызын түсіну, нәтижені болжау үшін бағалау критерийлерін білу мен түсіну;
• Өзін және өзгелерді бағалай отырып, рефлексия жасауға қатысу;
• Өз білімін нақты мәселелерді шешу, түрлі көзқарастарды жеткізу, сыни ойлауын көрсету үшін пайдалану.
• Ата-ана үшін
• Баланың оқу деңгейі туралы дәлелдемелер алып отыру;
• Баланың оқудағы ілгерілеуін қадағалау;
• Оқу барысында балаға қолдау жасау.

• Бағалау функциялары:
• Мотивациялық
• Тәрбиелік
• Дамытушылық
• Түзетушілік
• Ақпараттық

• Бағалау қағидалары
• Әділдігі
• Шынайылығы
• Жүйелілігі
• Көрнекілігі

• Критерий – (гректің kriterion – пікір айту құралы деген сөзінен шыққан) соның негізінде баға берілетін белгі, бір нәрсені анықтау немесе бағалау, пікір беру өлшемі …

• Критериалды бағалау жүйесі