ксенобиотик концентрациясы жоғары болған сайын, ол қоршаған ортада соғұрлым ұзағырақ;* егер ксенобиотик концентрациясы микроорганизмдер үшін уыттылықтың рұқсат етілген деңгейінен асып кетсе, оның биодеградациясы баяулайды немесе тоқтатылады;
ең төменгі баршекті деңгеймикроорганизмдердің-деструктордың тіршілік әрекетін қолдау үшін қажетті ксенобиотиктің концентрациясы;
төмен концентрациясы кезінде ксенобиотика тозу басқа субстратты пайдаланған кезде тек кометаболизм режимінде мүмкін (табиғи жағдайларда бензпирендер мен диоксиндердің тозуы; ксенобиотиктердің қалдық концентрациясының жұтаңдануы)
КСЕНОБИОТИКТЕР ДЕГРАДАЦИЯСЫНЫҢ МЕХАНИЗМДЕРІ
Ксенобиотиктер дайындық метаболизмінің реакцияларының кең спектрінің қатысуымен азып қалуы мүмкін.
Аэробтық жағдайлар:
гидроксилдеу (гидроксилаздар, моно-, ди-, аралас функциялардың оксидаздары) - поляризация және ксенобиотиканың ерігіштігін арттыру;
N-деалкилдеу – моно -, ди -, аралас функциялардың оксидаздары)-алкилдандырылған ксенобиотиктердің бұзылуы;
декарбоксилдеу;
β-май қышқылдарының тотығуы;
эфирлік байланыстардың гидролизі;
эпоксидтер мен сульфоксидтердің түзілуі;
хош иісті және гетероциклді сақиналардың тотығып ыдырауы;
қалпына келтіру (аминогруппадағы нитротоптар, қос және үштік байланыстардың қанығуы, қалпына келтіру дегалогенирленуі, т. б.);
гидролиз (эстераза, фосфотазалар, лиазалар)
эфирлік, фосфоэфирлі және амидті байланыстардың ыдырауы.
Бастапқы кезеңдер
КСЕНОБИОТИКТЕР ДЕГРАДАЦИЯСЫНЫҢ МЕХАНИЗМДЕРІ
Егер синтетикалық ксенобиотиктер табиғи қосылыстардың химиялық қасиеттері бойынша ұқсас болса, олардың трансформациясы табиғи аналогтар сияқты тетіктер бойынша жүргізіледі. Мұндай ксенобиотиктердің өзгеруі қосылыстармен салыстырғанда тиімді, олардың химиялық құрылымы табиғи аналогтардан қатты ерекшеленеді
