Курс: 2 Ландшафттану тұжырымының қалыптасу тарихы Ландшафттану термині ландшафттану ғылымының негізгі түсініктерінің бірі болып табылады. Бұл – неміс сөзі, «Жер түрі»
жүктеу/скачать 22,94 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5. Іле Алатауының биіктік белдеулік заңдылығына сай ландшафт ерекшеліктері
| 4. Ландшафттанудағы салыстыру әдісі
Салыстырмалы әдіс - екі немесе одан да көп объектілерді (құбылыстар, идеялар, зерттеу нәтижелері) салыстыру әдісі, жіктеу және типология мақсатында олардағы жалпы және әртүрлі ерекшеліктер. Жалпыға бірдей қолданылатын салыстырмалы әдіс жалпы ғылыми зерттеу әдістеріне жатады. Функционалды мақсаты мен қолдану тәсілдері бойынша эмпирикалық болып табылады. Іс жүзінде оның бірқатар формалары ажыратылады. Мысалы, гетерогенді объектілердің табиғатын анықтайтын салыстырмалы әдіс. Салыстырмалы-тарихи-типологиялық, Генезис пен дамудың бірдей шарттарымен байланысты емес құбылыстардың ұқсастығын ашады.Салыстырмалы-тарихи-генетикалық, құбылыстардың ұқсастығын олардың шығу тегі бойынша туыстығының нәтижесі ретінде көрсетеді; әртүрлі объектілердің өзара әсерін анықтайтын салыстыру және құбылыстар. Қолданбалы зерттеулерде салыстырмалы әдіс жіктеу, типология, бағалау, жалпылау кезінде негізгі әдіс ретінде қолданылады. Бұл зерттелетін объектілердің жалпы және ерекше белгілері мен қасиеттерін және олардың даму процестерін бөлуге мүмкіндік береді. Салыстырмалы әдісті сәтті қолдану бастапқы деректер мен алынған нәтижелерді стандарттауды қоса алғанда, бақылау әдістерін білдіреді. 5. Іле Алатауының биіктік белдеулік заңдылығына сай ландшафт ерекшеліктері Іле Алатауы Тянь-Шань таулы жүйесінің солтүстік жоталарының бірі болып табылады. Ең алғашқы зерттеушілер бұл кең аймақты Іле өлкесі деп атаған. Солтүстігінде жота тауалды жазығымен, ал оңтүстігінде - Шелек және Шоңкемін өзендерінің аңғарлары болып табылады. Батысында Қастек өзенімен, шығысында Шарын өзенімен шектеледі. Жотаның ең биік нүктесі Талғар шыңы.Биік таулар негізінен орталығында орналасқан. Климаты континентальдығымен ерекшеленеді. Іле Алатауының геологиялық құрылымы өте күрделі. Мұнда интрузивтік магмалық жыныстар кездеседі. Сонымен қатар метаморфтық тау жыныстары да кездеседі. Тау жотаның үлкен бөлігінде палеозойлық жыныстардан құралған сөрелер пайда болды. XIX ғасырдың екінші жартысында Еуропаның ғылыми әдебиетінде, Тянь- Шань таулы елі мүлде белгісіз қалды. Батыс Еуропа ғалымдарының Тянь-Шань табиғатымен танысуы өте қызық болды. Географ, әрі геолог, ботаник, әрі зоолог болған П.П.Тянь-Шаньский маршрут бойынша әр түрлі әсіресе Іле Алатауының геологиясын ғылыми тұрғыдан зерттеді. Ол жотаның рельефі геологиясы және өсімдік жамылғысына ауқымды сипаттама берді. Биіктік ландшафтық белдеулікті алғаш рет ұсынды. Оны бес зонаға; далалық,мәдени және бақшалық, қылқан жапырақты ормандар зонасы, альпілік және мәңгілік қар зонасы деп бөлді. 1902-1903 ж. ж. В.В.Сапожников неміс геологы Фридерхсенмен бірге Жетісуда геоботаникалық жұмыстар жүргізді. 1903 жылы және одан кейінгі жылдары С.В. Димитрев Іле Алатауы мұздықтарын зерттеді. 1916- 1920 жылдары Іле Алатауының мұздык қарын В.Д. Городецкий зерттеді. Д.Н. Казаналин 1946-1949 жылдары Іле Алатауының сейсмикасы мен тектоникасын зерттеді. Ол өзінің есеп беруі кезінде жотаның геологиялық картасын көрсетті. 1946- 1948 жылдары Іле Алатауының тауалды лессті түрімен Ломонович айналысты. Іле Алатауын зерттеген көрнекті орыс ғалымы, географ Семенов Тянь-Шаньский. 1856-1857 жылдары оның Тянь-Шаньға жасаған атакты саяхаты аркылы, Еуропа ғалымдары бірінші рет географиялық тұрғыдан сол аймақтын геологиясы мен өсімдіктерінен нақты мәлімет алды. Ол Іле Алатауының солтүстік беткейінің орталық бөлігіне, тік бағытта ландшафтық белдеу орналастырды. Ең бірінші Іле Алатауының топырақ жамылғысы, осы аймакта 1886 жылы геоботаникалық зерттеу жүргізген атақты ботаник әрі географ А.Н. Красновтың еңбегін еске түсіреді. жүктеу/скачать 22,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|