Машина жасау кәсіпорындарының өндірістік құрылымдарының қалыптасқан түрі бірқатар белгілерді сипаттайды:
- машина жасау өндірістерінің айқын технологиялық мамандануының болмауы;
- технологиялық ресурстардың шашырауы;
- көптеген жағдайларда қуаттың артықтығы немесе жеткіліксіздігі
өндірістік жүйелер;
- кәсіпорын жаңа өнім шығаруға көшкен кезде өндірістік жүйелердің икемділігінің болмауы.
Кәсіпорындар бойынша пәндік мамандандыру саланың негізі болды. Осы жағдайларда түбегейлі жаңа өнім шығаруға көшу қосымша инвестицияларды тарта отырып, түбегейлі қайта құруды қажет етеді, оларды алу қиын.
Пәндік мамандандырудың өнеркәсіптік кәсіпорындарының тұрақты ұйымдық құрылымдары тұрақты өзгеретін матрица деп аталатын өзгермелі құрылыммен алмастырылуы керек. Өнеркәсіптік өндіріс өндірілетін өнімнің түрін анықтайтын бас кәсіпорыннан және технологиялық мамандандырылған кәсіпорындар жиынтығынан тұратын корпоративті типтегі кәсіпорындар жүйесі ретінде ұсынылады. Мұндай кәсіпорындардың құрамы мен саны өндірілетін өнім түрімен анықталады. Мұндай құрылым нарық сұраныстарына байланысты оңай өзгереді. Оның қалыптасуы қазіргі заманғы машина жасау өндірісінің ерекшеліктерімен тығыз байланысты:
- машина жасауды дамыту үшін басым маңызы бар дербес салаға айналатын инжинирингтің ақпараттық технологиялары, ақпараттық қызметтер көрсету нарығы саласы қалыптасуда;
- ғылым қоғамның өндірістік күштерінің тәуелсіз элементіне айналады. Ғылымды қажет ететін өнімдер өндірісі өсуде. Олардың дамуы жаңа өнімдерді жасауға бұрын басым эмпирикалық тәсілге емес, озық іргелі зерттеулерге негізделген;
- мемлекеттің реттеуші рөліндегі бәсекелестік кәсіпорындарды дамытудың маңызды факторы болып табылады;
- экономиканың нарықтық заңдары негізінде кәсіпорындарды қайта құрылымдау жүріп жатыр. Кәсіпорынның құрылымы өнімнің толық өмірлік циклін қамтамасыз етеді. Корпоративтік ұмтылыстар виртуалды кәсіпорындар құру түрінде дамиды;
- тапсырыстарды даралау, өнім модельдерінің жиі өзгеруі өндірістің технологиялық дайындығының еңбек сыйымдылығының артуына және өндірістің еңбек сыйымдылығының салыстырмалы түрде төмендеуіне әкеледі;
- кәсіпорындар қызметінің тиімділігінің негізгі көрсеткіштері: тапсырыстарды орындау мерзімдерінің уақыты мен сенімділігі, өнімнің сапасы мен құны;
- кәсіпорын экономикасының барлық негізгі көрсеткіштеріне айтарлықтай әсер ететін инжинирингтің ақпараттық технологияларының рөлі артып келеді;
- кәсіпорындар арасындағы кооперацияны дамыту, өнімдерді өткізу нарықтарын кеңейту өндіріс үшін бірыңғай ақпараттық база құру қажеттілігіне алып келеді.
Осылайша, машина жасауды дамытудың қазіргі кезеңі өндірілетін өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету қажеттілігімен сипатталады, бұл өндірістің тұтынушылық сұраныстың өзгеруіне жедел жауап беруін, өндіріс мерзімдері едәуір қысқарған кезде оны өндірудің өзіндік құнын төмендетуді және сапаны қамтамасыз етуді білдіреді. Бұл проблема, ең алдымен, тез ауыстырылатын өндірістік жүйелерді (ПС) құруды талап ететін партиялардың мөлшерін азайту кезінде шығарылатын өнім номенклатурасының ұлғаюымен байланысты ТПП уақытын қысқарту мәселесін шешуді көздейді.
Сериялық өндіріс жағдайында ПС өнімнің жеткілікті кең номенклатурасын шығару мүмкіндігіне бағытталған. Қолданыстағы ПС әрқайсысы бастапқыда өнімнің белгілі бір түрлерін шығаруға бағытталған. Бұл ретте ПС туралы таратылған өндірістік жүйелер (РПС) туралы айту керек. РПС дегеніміз - олар үшін берілген өнімнің белгілі бір түрін жасау үшін қажетті технологиялық жабдықты қамтитын ұйымдастырушылық тұрғыдан байланысты емес жеке ТП.
Жақында жобалау ұйымдарындағы ұйымдық қайта құру жылдамдығы өнеркәсіптік кәсіпорындардағы қайта құру жылдамдығынан едәуір асып түсті, бәсекелестік күшейе түсті. Мұның бәрі құрылып жатқан жобаларды орындау үшін КС-ты жылдам қайта құруды және бейімдеуді қамтамасыз ету әдістерін әзірлеу мәселесін өткір қояды, және мұндай жобаларды орындау әртүрлі мөлшердегі кең номенклатураның бөлшектерін шығаруды көздеуі керек.
Үлкен көлемдегі өнімдер сонымен қатар шағын бағдарламалардан бастап икемді өндірісте өндірісті бастаған жөн. Бұл өнімнің дизайнын "жеткізуге", түпнұсқа бөлшектердің технологиясын пысықтауға, енгізу және шығару көлемін ұлғайту мерзімдерін жеделдетуге мүмкіндік береді. Бұл ретте бөлшектерді дайындауды "икемді" технологиядан негізгі технологияға ауыстыру Жабдықтың жекелеген операцияларда іске қосылуына қарай кезең-кезеңмен жүргізілуі мүмкін. Бұл ретте "икемді" өндірістегі босатылатын станоктар қалған операциялардың қуаттарын дамытуға тартылатын болады. Сонымен, негізгі өндіріске толық ауысқанға дейін.
Жобалау қызметтері нарығының конструкторлық бюролардың пайда болуы берілген параметрлерді қамтамасыз ете отырып, әзірленіп жатқан жобаларды қысқа мерзімде іске асыруға қабілетті ПС қалыптастыру талабын алға тартады. Жобаның өмірлік циклінің уақыты өте қысқа болуы мүмкін, сондықтан оларды жүзеге асыру үшін қолданыстағы ПС-ты физикалық қайта құру мүмкін емес. Сонымен қатар, бірнеше жобаларды және көптеген жағдайларда тіпті біреуін жүзеге асыру кезінде әртүрлі номенклатураның аздаған бөлшектерін бір уақытта жасау қажет. Мұнда көп объектіні жобалау және өндіру туралы айту керек, ал қалыптасқан ПС объектіге бағытталған болуы керек.
Қолданыстағы ПС-ты материалдық қайта құрумен байланысты дәстүрлі әдістермен ПС қалыптастыру осы мақсаттар үшін қолайсыз болып табылады. Көп уақытты қажет ететін материалдық қайта құруды жүзеге асырмай, қажетті қасиеттері бар ПС қалыптастыру процестеріне жаңа тәсілдерді іздеу қажеттілігі туындайды.
Бұл мәселені шешудің тәсілі уақытша (өндірістік жүйенің (ВПС) өмірлік циклі кезеңінде) пайдаланатын іс-шараларды өткізу арқылы қолданыстағы ПС негізінде ПС құру мүмкіндігін қамтамасыз ету болып табылады, бұл ретте оны құру мерзімдерін едәуір қысқарту қамтамасыз етіледі.
РПС бос бөліктерінің параметрлері туралы ақпарат электронды түрде ұсынылуы және әртүрлі ақпараттық желілердің, атап айтқанда ғаламдық интернет желісінің көмегімен таратылуы мүмкін. Бұл жағдайда РПС қызметтері нарығын қалыптастыру туралы айтуға болады.