1.1 Зәрді, сүтті және цикатриялық құрамын тексеру Клиникалық зерттеу биологиялық сұйықтықтарды, тіндерді және экскременттерді зертханалық зерттеуді қамтиды. Талдау өнеркәсіптік ветеринариялық зертханаларда, жиі ауданда немесе 2. Қанды, зәрді, сүтті, жемді зертханалық зерттеу.
Клиникалық зерттеу биологиялық сұйықтықтарды, тіндерді және экскременттерді зертханалық зерттеуді қамтиды. Талдау өндірістік ветеринариялық зертханаларда, көбінесе ауданда немесе ірі мамандандырылған арнайы шаруашылықтарда жұмыс істейді. Бақылау топтарындағы жануарлардың 20-30% қан алынады. Қанның морфологиялық көрсеткіштері бойынша мыналар анықталады: ЭТЖ, гемоглобин концентрациясы, эритроциттер, лейкоциттер саны, лейкограмма шығарылады. Олардың биологиялық көрсеткіштері құрамындағы: ақуыз, кальций, фосфор, каротинмен анықталады.
Қан сынамаларын тамақтандыру алдында немесе тамақтандырғаннан кейін 5-6 сағаттан кейін алады. Қан гемолизді болдырмау үшін пробиркаларда және қабырға бойымен жиналады. Қан сарысуында әдетте ақуыздың, мочевинаның, жалпы липидтердің, холестериннің, йодтың және кальцийдің, ал қан плазмасында натрийдің, калийдің, А, С витаминінің, мыс пен мырыштың мөлшері анықталады.
Сүтті зерттеудің зертханалық әдістеріне мыналар жатады: сүттің тазалық дәрежесін, тығыздығын анықтау, фенолфталеин индикаторы арқылы қышқылдығын, майлылығын, ақуызын анықтау, маститті тексеру, бруцеллезге тексеру, люминесценттік талдау.
Сүттің тазалық дәрежесін анықтау. Механикалық қоспалардың мөлшерін 250 мл сүтті Жазу құрылғысына орнатылған диаметрі 27-30 мм мақта немесе фланель сүзгілері арқылы сүзу арқылы анықтайды. Зерттеу алдында сүтті мұқият араластырып, 35±5°С температураға дейін қыздырып, сүзгіден өткізеді. Осыдан кейін сүзгіні алып тастап, таза ақ қағазға салады, мұнда стандартпен салыстырғанда сүт тазалық тобы белгіленеді.
Жемді зерттеу үшін үлгі партияның әртүрлі орындарынан алынады, егер олар біртекті болса, онда олар араласады және кем дегенде 1-2 кг орташа үлгіні құрайды. Кейбір жерлерде жемнің сыртқы түрі мен сапасында өзгерістер анықталса, сынамалар бөлек алынады. Беруді қарау кезінде сыртқы түрі, түсі, құрылымы, ылғалдылығы анықталады.
Жемнің түсін күндізгі диффузиялық жарықта, көк немесе көк қағазда бетінің және ішкі қабаттарының түсі мен жылтырлығына назар аудара отырып анықтау ұсынылады (дәнді, шөпті және басқа жемдерді бөлу керек).
Өндіріс жағдайында жемнің ылғалдылығы көбінесе сапалы, яғни шамамен анықталады. Мысалы, астықты кесу немесе тамақты алақанға алып, сығу, ал дөрекі жемді бұрау, ылғалдылығына қарай, азық ылғалды, шикі, құрғақ, т.б. деп бағаланады. арнайы ылғал өлшегішпен де анықталады.