Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ҧлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы ЕҰУ Ф 703-08-17 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым
D7. Бұл анықтама Ғ модельдері, SC байланыстар, R қайта санау, FL ӛз бетімен оқу, ҒО
ӛзін-ӛзі ұйымдастыратын, СО байланыстарды ӛткізгіштік және JN модельдерді ӛршіту
ұғымдарына сүйеніп пайдаланылады:
S=(F, SC, R, FL, CJ, JN). Аталған анықтама нейрокибернетикалық зерттеулер кезінде ыңғайлы.
D8. Егер D5 анықтаманы уақыт және атқарымдық функционалдық байланыстар
факторымен толықтырсақ, онда әдетте автоматты басқару теориясында пайдаланылатын
жүйелер анықтамасын аламыз:
S=(T, X, Y, Z, W, V, η, φ),
мұндағы, Т- уақыт, X - кірулер, Ү - шығулар, Z - жай-күйі, W- шығулардың операторлар
сыныбы, V- шығулардағы операторлардың маңызы η-y(t 2 )= η(x(t 1 )),z(t 1 ), t 2 ) теңдеулердегі
атқарымдық байланыс, φ- z(t 2 )=φ(x(t 1 )),z(t 1 ), t 2 ) теңдеулердегі атқарамдық байланыс.
D9. Ұйымдық жүйелер үшін жүйелерді анықтауда тӛмендегіні ескерген ыңғайлы
болады:
S=(PL, RO, RJ, EX, PR, DP SV, RD, EF), мұндағы, PL - мақсаттар мен жоспарлар, RO - сыртқы қорлар, RJ- ішкі қорлар, EX-
орындаушылар, PR - үдеріс, DT- кедергілер, SV-бақылау, RD - басқару, EF - эффект (әсер).
Анықтамалар тізбегін қойылған мақсаттарға жетуде, шешілетін есептер үшін қажет
нақты жүйелердегі элементтер, байланыстар мен әрекеттердің сондай саны ескерілетіндей,
Dn(n=9,10,11...)-ге дейін жалғастыруға болады. Жүйелер ұғымын анықтауда жүйелер
теориясы жӛніндегі әдебиеттерде кӛбінесе: жүйе - белгілі бір тұтастықты, бірлікті құрайтын,
бір-бірімен қатынаста және байланыста болатын элементтер жиыны екені қарастырылады.
Жүйенің кез келген элементін, негізінен, неғұрлым тӛмен реттегі сияқты, дербес жүйе
(қандай да бір атқарылымдық блокты немесе зерттелетін проблеманың аспектісін сипаттайтын
математикалық модель) ретінде қарастыруға болады. Жүйенің әрбір әлементі ӛзінің
функцияларымен сипатталады. Кіретін және шығатын үдерістер арасындағы тірі және
сүйектік материяларға тән заттық-энергетикалық және ақпараттық қатынастар атқарымы
болып түсіндіріледі. Егер осындай элемент ішкі құрылымға ие болса, онда оны ішкі жҥйе деп
атайды және осындай сипаттама жүйелерді синтездеу мен талдау әдістерін жүзеге асыру
кезінде пайдаланылуы мүмкін. Бұл, жҥйелік талдау қағидаттарының бірінде - кез келген
элемент я кейбір жүйеде ішкі жүйе болуы мүмкін, я осындай санаттардағы объектілер
жиынының арасында ішкі жүйе болуы мүмкін екендігі туралы айтатын жүйелілік заңда
кӛрініс тапты. Элемент әрқашанда жүйенің бӛлігі болып саналады және одан тыс ӛз
мағынасын жоғалтады.