Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
жүктеу/скачать 4,34 Mb. Pdf көрінісі
|
umkd (1)
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ҧлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы ЕҰУ Ф 703-08-17 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым жағдайлармен байланысты: детерминделген дабыл жиынтығына кездейсоқ үдерісті құрайтын детерминделген атқарымдар, жиынының элементі ретінде қарастырылуы мүмкін. Детерминделген тербеліс, осылайша бірлікке тең ықтималдықпен кез келген уақыт мезетінде белгілі параметрлер мәндері мен кездейсоқ үдерістің формасын білдіреді. Детерминделген дабылдар дербес мәнге ие. Олар эталондар рӛлін атқара отырып, ақпараттық техникалар объектілерін ӛлшеу, реттеу мақсаттары үшін арнайы жасалады. Уақыттың кез келген мезетінде дәл анықталған ауытқу детерминделген деп аталады. Детерминделген ауытқу жағдайында шартты түрде, сондай-ақ детерминделген дабыл туралы айтылады. Осындай дабыл оны берудің мағынасы жоқ, белгілі хабарды бейнелейді. Уақыт бойынша толық анықталған атқарымдар түріндегі модель оған сәйкес келеді. Уақыттың экспоненциалдық атқарымдарымен сипатталатын детерминделген дабылдар уақыт бойынша сызықтық жүйелер арқылы ӛту кезінде ӛзінің сипаты бойынша ӛзгермейді және бұл саралау және бірiктipy операцияларына қатысты экспоненциалдық атқарымдар сыныбының минарианттылық салдары болып саналады. ept базистік атқарымдары р = ±jω (Фурье түрлендіруі) кезінде, сол сияқты р = s+jw (Лаплас түрлендіруі сияқты белгілі, жалпыланған Фурье түрлендіруі кезінде қолданатын детерминделген дабылдарды кӛрсету кеңінен пайдаланылады. Кешенді-түйіндес жұптармен (ω оң және тepic параметрлермен) Фурье түрлендіруінде экспоненциалдық базистік атқарымдарды пайдалану. Эйлер формуласына сәйкес е jω /2 + е -jω /2 = cosωt (22) күрделі детерминделген дабылды үйлесімділік құрамды бӛліктерінің қосындылары түрінде кӛрсетуге мүмкіндік береді. Ӛйткені ω параметрі бұл жағдайда шеңберлі жиілік мағынасына ие болады және осындай түрлендіру нәтижесі дабылды берудің жиілік формасы деп аталады. Ақпараттық параметрлердің құрылымдарына байланысты дабылдар дискреттік, үзіліссіз және дискреттік-үзіліссіз болып бӛлінеді. Егер осы параметрді қабылдайтын сандар мәні ақырлы (немесе саналымды) болса, онда берілген параметр бойынша дабыл дискретті болып саналады. Егер параметрдің мүмкін мәндерінің жиыны континуумды құраса, онда дабыл берілген параметр бойынша үзіліссіз болып саналады. Біp параметр бойынша дискретті және екінші параметр бойынша үзіліссіз дабыл дискреттік-үзіліссіз деп аталады. Осыған сәйкес детерминделген дабылдың математикалық кӛрсетілімдерінің (модельдерінің) мынадай түрлері қолданылады: • үзіліссіз аргументтің үзіліссіз атқарымы, мысалы үзіліссіз уақыт атқарымы (13 а-сурет); • дискреттік аргументтің үзіліссіз атқарымы, мысалы, мәні уақыттың белгілі бір мезеттерінде ғана саналатын атқарым (13б- сурет); • үзіліссіз аргументтің дискреттік атқарымы, мысалы, деңгейі бойынша квантталған уақыт атқарымы (13 е-сурет); • дискреттік аргументтің, дискретті атқарымы, мысалы, белгілі бір уақыт мезетіндегі мүмкін мәндердің түпкі жиынынан бірeyiн қабылдайтын атқарым (13 г-сурет) |