Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
жүктеу/скачать 4,34 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ҧлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы ЕҰУ Ф 703-08-17 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым жағдайдан туындайды: дискреттік дабылдарды пайдалану кезінде, біріншіден, қателерді анықтауды және түзетуді қамтамасыз ететін кодтаудың осындай әдістерін қолдану қолайлы, екіншіден, оларды беру және ӛңдеу үдерістерінде ұқсастык (аналогтық) дабылдарға тән бұрмалаулардың жиналып қалу күшті әсерін болдырмауға болады, ӛйткені квантталған дабылды, жиналып қалған бұрмалаулардың саны кванттың жартысына жуықтаған кезде, кез келген ретте бастапқы деңгейге дейін қалпына келтіру оңай. Атап айтқан әдістерді тәжірибеде жүзеге асыру, екіге тең деңгейлердің ең аз саны кезінде неғұрлым тиімді. Ақпараттарды цифрлық формада кӛрсету бүкіл айналыс кезендерінде оны түрлендіру операцияларын бірыңғайлауды оңайлатады. Типтік тораптар мен блоктарды жаппай жасаушылық, оларды баптаудың қарапайымдылығы, пайдалану үдерісінде реттеу қажеттілігінің болмауы, ӛз кезегінде, жасау және пайдалану құны, сондай-ақ сенімділігі сияқты, цифрлық техникалар құралдарының осындай аса маңызды техникалық-экономикалық кӛрсеткіштерін жақсартуға мүмкіндік береді. Үлкен интеграл сұлбалар құнының тӛмендігі мен жоғары сенімділігі, цифрлық дабылдарды пайдалану ауқымын алдағы уақытта да кеңейте түсудің қуатты ынтатуғызушылықтары болып саналатыны заңды. Біз үзіліссіз дабылдарды дискреттік түрлендіру әдістерін қарастырумен шектелеміз. Дискретизациялау есептерінің жалпы қойылуы (постановка). Жалпы жағдайда Т интервалда (С1, C2,..., Сn) координаталар жиынтығымен u(t) үзіліссіз дабылды кӛрсету мынадай түрде жазылуы мүмкін. (с1 с 2 , ..., сN) =А[u(t)], (8.1) мұндағы, А - дискретизатор деп аталатын құрылғымен жүзеге асырылатын дабылды дискреттік кӛрсету операторы. Соған ұқсас, δ(t) = u(t) – u*(t) жақындаудың кейбір ағымдағы қателігімен алғашқы дабылды бейнелейтін u(t) үзіліссіз атқарымдардың (жаңғыртушы атқарымдардың) (С1,C2, ...Cn) координаталарының жиынтығы бойынша қалпына келтіру операциясын жазуға болады: u(t) = В[(с 1 , с 2 , ..., с n ,)], (8.2) мұндағы, В - дабылды қалпына келтіру құрылғысымен жүзеге асырылатын қалпына келтіру операторы. Математикалық тұрғыдағы дискретизациялау есебі дабылды калпына келтірудің берілген дәлдігін қамтамасыз ететін, А және В операторларының жұптарын бірлесіп таңдауға әкеледі. А және В пайдаланылатын операцияларының әр түрлерін және дабылды қалпына келтіру дәлдіктерін бағалау ӛлшемдерін қарастырамыз. Сызықтық операторлар тәжірибеде кеңінен қолданысқа ие болды, ӛйткені оларды техникалық жүзеге асыру оңайлау. Дабыл координаталарын анықтау үшін мына арақатынас қолданылады. С j = T j (t)u(t)dt = Аu(t), (8.3) мундагы, { T j (t)} j N =1 - анықтық үшін зілдеме деп атайтын, атқарымдар жүйссі. Жаңғыртушы атқарым аппроксимациялайтын полиноммен кӛрсетіледі: (8.4) Сол, бір оператор кезінде қалпына келтіру үшін А-ны кӛрсетуде B әртүрлі операторлар пайдаланылуы мүмкін. (8.3) және (8.4) арақатынастардан [ j (t)φ j (t)] кӛбейтіндісінің уақытқа кері ӛлшемділігі болуы тиіс екендігі шығады. Дискретизациялау әдістері бірінші кезекте дабыл координаталарын алу тәсіліне қатысты |