Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
жүктеу/скачать 1,51 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: бесінші
- №9 Дәріс ТАХЕОМЕТРЛІК ТҮСІРІС
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Бесінші басылым Қарама-қарсы таңбалар бар квадрат төбелерінің арасынан нольдік жұмыс нүктелерін табады. 65-сурет Мысалы: -0,16 және +0,25 белгілері бар төбелерінің арасынан нольдік жұмыс нүктесін табайық. Ол үшін, қабырғалардың қарсы жағына 16 және 25 тең болатын кесінділерді саламыз. Ол кесінділердің ұшын түзумен қосамыз; түзудің квадрат қабырғасымен қиылысқан жері нольдік – 0 нүктесін көрсетеді. Жұмыс белгілерінің мәні бізге горизонталь шаршы алу қанша топырақты қаз немесе көму екендігін білдіреді. е) Стрельчовский формуласы арқылы жер қазу жұмысының көмегін есептейміз. к ж ж ж h h h a V 2 2 4 к ж к ж h h h a V 2 2 4 мұндағы V ж , V қ – көму және қазу жұмыстарының көлемі (м 2 ) а – квадрат қабырғасы (м2) һ ж , һ қ – көму және қазу жерлерінің жұмыс белгілері, м Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Бесінші басылым №9 Дәріс ТАХЕОМЕТРЛІК ТҮСІРІС Тахеометрия грек тілінен аударғанда жылдам өлшеу деген мағынаны білдіреді. Тахеометрлік суретке түсіру полярлық әдіс бойынша жүргізіліп, ситуация мен рельеф горизрнтальдар арқылы планға түсіріледі (біркелкі биіктіктер сызықтары). Геодезиялық негіздеу пунктіне қарағандағы нүктенің жер бетіндегі алып тұрған орнын білу үшін бақылау пунктінен үш санақ жүргізеді: дальнометр (алысты өлшегіш) арқылы; теодолиттегі горизонталь және вертикаль дөңгелектер арқылы; осылар арқылы нүктенің кеңістіктегі полярлық координаталарын табуға болады, атап айтқанда, түзудің, оның горизонталь созбасының және ауытқуының дирекция бұрыштарын анықтауға болады. Нүктенің пландағы орнын анықтау үшін горизонталь бұрышпен арақашықтығын, ал биіктік орнын білу үшін – арақашықтық пен вертикаль бұрышты өлшеп алу қажет. Әрі қарай бұл нүктелерді рейкалық нүктелер деп немесе пикеттер деп айтамыз. Теодолиттік жүріс төбелері уақытша белгілермен таңбаланады да, пикеттер бекітілмейді. Тахеометрлік суретке түсіру мен қатар нүктені нивелирлеу де, жүргізіліп, нәтижелері схемаға жазылып отырады (57 - сурет). Теодолиттік жүріс түзулеріне нүктелердің ауытқулары жазылып отырады. Нүктенің номері алымына, белгісі бөліміне жазылады. Тахеометрлік суретке түсірудің жалпы схемасы 58 – суретте көрсетілген. |