Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия 
ұлттық университеті 
Пәннің оқу-әдістемелік кешені 
Басылым: 
Бесінші 
ЕҰУ Ф 703-08-15 Пәннің оқу-әдістемелік кешен. Бесінші басылым 
32 
1. 
Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. – Алматы, 1992. 
2. 
Оралбаева Н. Қазақ тілінің сөзжасамы. – Алматы, 2002. 114-136 бб. 
3. 
Қазіргі қазақ тілінің сөзжасам жүйесі. Монография. – Алматы, 1989, 102-
204, 204-224 бб. 
4. 
Төлеуов Ә. Қазақ тілінде зат есім мен сын есім тудыратын сұрақтар. -
Алматы, 1956. 
5. 
Қазақ грамматикасы. - Астана, 2003. 
6. 
Қазіргі қазақ тілінің грамматикасы. І том. – Алматы, 1967, 82-83 б. 
7. 
Оралбаева Н. Қазіргі қазақ тіліндегі сан есімнің сөзжасам жүйесі. – 
Алматы: Ғылым, 1988. 19-35, 98-103 б. 
8. 
Таңсықбаева Б. Үстеудің сөзжасамы. ДДА - Алматы, 2007.
9. 
Қалыбаева А. Қазақ тіліндегі туынды түбір етістіктер. – Алматы, 1959. 
№6 - дәріс 

Тақырыбы:
Грамматика және салалары. Негізгі грамматикалық 
ұғымдар 
Мақсаты
: Тілдегі негізгі грамматикалық ұғымдар, олардың қызметі,
арақатынасы туралы ғылыми тұжырымдарға шолу жасап, өзіндік белгілерін 
саралау. 
Дәріс жоспары: 
1. Грамматикалық мағына, оның түрлері 
2.Грамматикалық форма, оның грамматикалық мағынамен арақатынасы. 
3. Грамматикалық категориялар, олардың сөз таптарына қатысы. 
Тақырып бойынша негізгі ұғымдар:
грамматикалық мағына, грамматикалық 
форма, нөлдік форма, морф, грамматикалық категория, семантикалық, 
синтетикалық, аналитикалық тәсілдер. 
Дәріс мәтіні: 
 
Грамматикалық бірліктердің тілдік табиғатын, өзара байланысы мен қызметін, 
арақатынасын анықтау негізгі грамматикалық ұғымдармен тікелей 
байланысты. Грамматикалық ұғымдар қатарын анықтауда түрліше 
көзқарастар кездеседі. Мәселен, К. Аханов тілдегі негізгі грамматикалық 
ұғымдарға грамматикалық мағына, грамматикалық форма, грамматикалық 
тәсіл және грамматикалық категорияларды жатқызса [1, 8], Ә. Хасенов бұл 
ұғымдарды грамматиканың негізгі нысаны ретінде қарастырады /2, 203/.