Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу – әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. ПОӘК. Бесінші басылым
Аралық активті комплекстің концентрациясының уақыт бойынша өзгерісін
келесі түрде жазуға болады:
(10)
мұндағы К
1
- аралық активті комплекстің түзілуінің жылдамдық
константасы; К
2
-комплекстің реакция өніміне айналуының жылдамдық
константасы. Квазитепе-теңдік жағдайда аралық активті комплекстің пайда
болуының және жойылуының жылдамдықтары мынаған тең:
d[AB^* ]/dt=0 немесе
, осыдан
(11)
Енді (11) теңдеуді ескеріп (10) теңдеуді былай жазамыз.
Аралық
активті комплекстің ыдырауының жылдамдық константасын реакция
өнімдерінің түзілуіне әкелетін комплекстегі байланыстың үзілу жиілігі
ретінде есептеуге болады және активті комплекс теориясының негізгі теңдеуі
(7) -теңдеуге ұқсас:
.
Лекция 6 Тақырыбы: Күрделі химиялық реакциялардың кинетикасы. Қайтымды реакция. Параллель реакция Қарастырылатын сұрақтар:
1.
Күрделі химиялық реакциялар
2.
Қайтымды реакция.
3.
Бірінші ретті қайтымды реакция.
4.
Қайтымды реакциялардың кинетикасын зерттеу
5.
Параллель реакциялар
6.
Параллель реакцияның кинетикалық қисықтары.
7.
Тізбектелген реакция.
Бірнеше қарапайым реакциялардан тұратын, қарапайым сатыларының жылдамдықтары бір-біріне тәуелсіз реакцияны күрделі реакция дейді. Күрделі реакциялардың көп кездесетін типтері:
а)
қайтымды реакция;
б)
B
A
- параллель реакция;
C
в) А
В
С – тізбектелген реакция.
Күрделі реакцияның кинетикалық параметрлерін анықтау үшін химиялық
кинетиканың негізгі постулаты
жеткіліксіз.
Күрделі химиялық реакцияны қарастырғанда үш принципке сүйену керек,
олар:
а) күрделі реакцияның құрамындағы әрбір қарапайым реакцияның
жылдамдығы басқаларының жылдамдығына тәуелсіз, яғни әр қарапайым
реакцияның күрделі реакция құрамындағы жылдамдығы өзі жеке жүрген кездегі
