Лекция 1 Тақырыбы : Химиялық кинетика пәні, химиялық реакция жылдамдығы, оған әсер ететін факторлар
жүктеу/скачать 1,89 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тейлордың активті центрлер теориясы. Негізгі қағидалары
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу – әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. ПОӘК. Бесінші басылым Алынған теңдеуді интегралдасақ: , десек, бұдан (10) Бұл (10)-теңдеумен реакцияның байқалмалы жылдамдық константасы есептеледі. 2) Адсорбция көп (Р жоғары) болған жағдайда және немесе (11) демек, бұл жағдайда реакция нөлінші реттілікті, ал ал Р-ның орташа мәндерінде реакцияның реттілігі бөлшек сандарға тең болады. Реакцияның реттілігі газ фазасында өтетін гетерогенді катализдік реакция үшін 0-ден 1-ге өзгеруі мүмкін. - тәуелділігі бойынша байқалмалы (немесе тәжірибелік) активтену энергиясын табуға болады. теңдеуі шын және тәжірибелік активтену энергиялары арасындағы байланысты береді. - ты экспериментальды жолмен анықтау мүмкін емес, сондықтан гетерогенді катализдік реакцияның шын активтену энергиясын ( ) іс жүзінде анықтау қиынға түседі. Тейлордың активті центрлер теориясы. Негізгі қағидалары: Қатты катализатор бетінің табиғаты Тейлор теориясында алғаш зерттеліп, онда аз валенттік –қаныққан және көп валенттік – қаныққан атомдар дейтін ұғымдар енгізілді. Валенттігі аз қаныққан атомдардың катализдік активтігі жоғары болатыны табылды. Осы теорияның негізінде Тейлор теориясы промоторлардың әсерін, катализатордың улануын түсіндірді, бірақ катализатордың селективтігінің себебін ашпады. Кейін Тейлор теориясын басқа да зерттеушілер дамытып, катализатордың активті центрлерінің табиғатын және олардың орналасуын түсіндіру үшін мынадай қағидалар ұсынылды: 1) Активті центрлер қатты катализатор бетінің жарқышақтарында, кеуектерінде орналасады; 2) Адсорбция жылулығы катализатор бетінің басқа бөліктеріне қарағанда оның жарқышақтары мен кеуектерінің қабырғаларында көп болады; 3) Адсорбцияланған молекулалар (полярлы молекула) катализатор бетіне белгілі бір бағытпен бағытталып орналасады; 4) Катализде тек химиялық адсорбция (хемосорбция) болады. Бірақ, бұл айтылғандар адсорбциялық центрлердің табиғаты, (катализатор) активтілігінің себебі туралы сұрақтарға жауап бере алмады. Осы сұрақтарды түсіндіру мақсатында Баландин өз теориясын ұсынды. |