Лекция 1 Тақырыбы : Химиялық кинетика пәні, химиялық реакция жылдамдығы, оған әсер ететін факторлар
жүктеу/скачать 1,89 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу – әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. ПОӘК. Бесінші басылым электролиттердің теориясы - ол Льюистің термодинамикалық теориясы және Дебай - Хюккелдің күшті электролиттер теориясы. Электролит ерітіндісінің термодинамикалық теориясының негізгі ұғымдары мен заңдылықтарын қарастырайық. Электролит ерітінділеріне тән ерекшелік еріткіш пен электролит иондарының арасында ион - дипольдік және ион - иондық әрекеттесулердің сөзсіз орын алатындығы. Кез келген электролит немесе электролит емес заттың ерітіндісін сипаттайтын шама - концентрация. Бірақ концентрация электролит ерітіндісінде иондардың электростатикалық күшпен әрекеттесулерін сипаттай алмайды. Сондықтан 1 0 ж. Льюис электролиттің (және электролит емес заттардың) ерітінділерінің термодинамикалық теңдеулеріндегі концентрацияны олардың активтілігіне алмастыру туралы ұсыныс жасады (Льюистің активтілік теориясы); активтілік дейтін шама (а) ерітіндідегі бөлшектер арасындағы әрекеттесу күштерін сипаттайтын шама. Активтілік әдісін күшті электролиттердің ерітіндісіне қолданайық. Күшті электролитінің диссоциациясын жазсақ: мұнда (1) Электролит ерітіндісінің химиялық потенциалы ( ) ерітіндінің электр бейтараптылығы бойынша тең: (2) және = (3) мұнда - электролиттің ерітіндідегі активтілігі. Сонда электролиттің әр ионының (катионының және анионының) химиялық потенциалы мынаған тең: = (4) = Осы (3) және (4) - теңдеулерді (2) - теңдеуге қойсақ: (5) Стандартты күйде + , сонда немесе (6) Практикада жеке ионның активілігін анықтауға болмайды, сондықтан орташа иондық активтілікті ( ) пайдаланады. Орташа иондық активтілік катион мен анионның активтіліктерінің геометриялық орта мәні: (7) (6) және (7) - теңдеулерді біріктіріп шешсек (8) Мысалы, Сг 2 (SО 4 ) 3 электролиті үшін Электролит ерітіндісінің активтілігі концентрациясына тәуелді, демек а= (с) немесе а= с ( -активтілік коэффициенті). Ерітіндінің концентрациясына (молярлық, молялдық) байланысты активтілік әр түрлі жазылады. Молялдық концентрация арқылы иондардың активтілігі: а+ = және а- = , мұнда |