Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу – әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. ПОӘК. Бесінші басылым
Кольрауш заңы Электрохимияда эквиваленттік немесе молярлық (егер концентрация
моль/л-мен өлшенсе) электрөткізгіштік дейтін ұғым жиі қолданылады. Бұл
ұғымды ғылымға алғаш Р. Ленц енгізген.
Эквиваленттік (молярлық) электр өткізгіштік ( ) деп ара қашықтығы 1м екі электродтың арасына орналасқан, ішінде 1г-экв (немесе 1 моль) электролит еріген ерітіндінің электрөткізгіштігін айтады. Эквиваленттік электрөткізгіштік мына теңдеумен өрнектеледі:
(10)
немесе
,
мұнда V - сұйылту саны. Және
(11)
Шексіз сұйылтқан ерітінді үшін электрөткізгіштік коэффициент 1 -ге тең,
сонда
(12)
мұнда
- электролиттің шексіз сұйылтқан ерітіндісінің электрөткізгіштігі,
және
-иондардың шексіз сұйылтылған ерітіндідегі қозғалғыштықтары,
сонда күшті электролит үшін
(13) Әлсіз электролиттер үшін,
(14)
Концентрацияның өлшем бірлігіне байланысты
мен арасындағы
байланыс (10 -теңдеудегі) өзгеріп отырады, егер концентрация моль/м
3
- пен
өлшенсе, сұйылту - м
3
/моль болады. Сонда
-нің өлшемі См м
2
/моль,
-дің өлшемі
См/м болып, жалпы түрде
Эквиваленттік электрөткізгішіктің температураға тәуелділігі меншікті
электр өткізгіштіктің тәуелділігіндей ( -теңдеу):
(15)
Эквиваленттік электрөткізгіштіктің концентрацияға тәуелділігі күрделі,
бірақ бинарлы күшті электролиттердің төмен концентрациялы ерітінділері
үшін төмендегі теңдеулермен өрнектеледі:
(16)
немесе
(17)
мұнда А және В - тұрақты шамалар.
Жалпы алғанда эквиваленттік электрөткізгіштік ерітіндіні сұйылтқан
сайын өсіп отырады, оның себебі күшті электролиттер үшін ион-иондық
әсерлесулердің азаюы, сөйтіп иондар қозғалғыштығының артуы болады.
