Лекция №20
Тақырыбы: Қазіргі заманның жаһандық проблемалары.
(1 сағат)
Жоспары:
1. Қазіргі заманның жаһандық проблемалары ұғымы және типтері: ядролық соғысты
болдырмау және жаппай қырып – жоятын ядролық қаруды қолданбау мен
қысқарту, экологиялық, демографиялық және азық - түлік проблемалары.
2. Ланкестік және экстремизм проблемалары, есірткі өндіру және тарату ( есірткі
бизнессі және есірткі трафигі ), дамушы елдердің арта қалуы мәселелері.
3. Жаһандық проблемаларды шешудегі халықаралық ынтымақтастық.
4. Адамзаттық хх ғасырдағы әлеуметтік - саяси дамуына болжам жасау.
5. Жаһандық проблемалар, халықаралық ұйымдар.
6. Қазіргі заманның жаһандық проблемалары жүйесіндегі Қазақстан.
Лекцияның мақсаты:
Студенттерге азіргі заманның жаһандық проблемалары ұғымы, типтері: ядролық соғысты болдырмау, жаппай қырып – жоятын ядролық қаруды қолданбау мен қысқарту, экологиялық , демографиялық және азық - түлік проблемалары, ланкестік, экстремизм проблемалары, есірткі өндіру және тарату ( есірткі бизнессі және есірткі трафигі ), дамушы елдердің артта қалуы мәселелері, жаһандық проблемаларды шешудегі халықаралық ынтымақтастық. адамзаттық хх ғасырдағы әлеуметтік - саяси дамуына болжам жасау,жаһандық проблемалар, халықаралық ұйымдар және қазіргі заманның жаһандық проблемалары жүйесіндегі Қазақстан туралы түсінік беру.
Лекция мәтіні:
1. Қазіргі заманның жаһандық проблемалары ұғымы және типтері: ядролық соғысты болдырмау және жаппай қырып – жоятын ядролық қаруды қолданбау мен қысқарту, экологиялық, демографиялық және азық - түлік проблемалары. XX ғасырдың 60-жылдары ғылымда ғаламтану бағыты пайда болды.
Ғаламдық проблемалардыц негізгі топтары:
а) халықаралық әлеумегтік-саяси проблемалар: жалпыға бірдей
қа>іпсіздік жүйесіп ныгайту негізіңде ядролық сағысқа жол бермеу,
жанталаса қаруланудың деңгейін төмендету, аймақіық, мемлекетаралық
жаігжалдарды реттеу, күш корсетпеу әлемін қүру;
б) халықаралық әлеуметтік-экономикалық және экологиялық
проблемалар: дамушы елдердің мешеулігін ( аштықты, кедейлікгі,
сауатсыздықты) жою, энергетикалық, шикізат және азық-түлік
дағдарыстарын шешу, демографиялық ахуалды оңтайландыру,
ондірістің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ғарыш пен
Дүниежүзілік мүхитты бейбіт мақсаттарға игеру;
в) адам проблемалары: негізгі қүқыктар мен бскландьпстардьі сақтау,
адамның омір сүруінің қажетгі омірлік жағдайларын камтамасыз ету,
қоғамдық қатынастарды демократияландыру, адамды саясатган жөне
халықаралық қатьшастардан аластауды жою.
Өзінің сипаты жағынан ғаламдық проблемалар өртүрлі болады, алайда олардың бәрі адамзаттың географиялық бірлігі мен оның омір сүруінің принципіне бағынады. Өркениет басынан кешетін қайсыбір проблемада қауіп-қатердің деңгейіне қатысты даулар пайда болады, бірақ олардың өскслең откірлігі мен олар созсіз шешіледі. Бүл орайда, қаншалықты қуатты болғанымен, бір де бір мемлекет, мемлекеттердің бір де бір тобы бүл проблема^арды дербес шеше алмайды. Бейбітшілік жағдайларындағы барлық елдердің озара іс-қимылдары ғана, жалпыға ортақ өзара тәуел-ділікті түсіну мен бірінші кезекке жалпы адамзаттық міндеттерді қою ғана халықтардың ертеңгі күніне деген, былайша айтқанда емір сүруіне кәміл сенімін үялатады.
Қазіргі заманғы әлемиің ғаламдық проблемалары туындауының себептері қандай? Олардыц корінуіне себепші факторлар қандай?
Біріншіден, бүл дүние жүзінде кең орістеген ғылыми-техни-калық революция. Оның откендегі онеркөсіп төңкерістерінен айырмашылығы техникадағы, технологиядағы және ғылымдағы бір мезгілдегі сапалық секірістер болып табьшады. Мүның озі өскери істе, ондірісте, колікте, байланыста, саудада ірі ілгері-леулерді туғызды, адамзат алдынан еңбек қарулары мен қүрал-жабдықтарын, материалдық жөне рухани қүндылықтарды өн-діруде принципті жаңа мүмкіндіктерді ашты.
Екіншіден, ғылыми-техникалық революция дүние жүзіндсгі аса ірі елеуметгік өзгерістермен, елдердің индустриялық дамуьзн шапшаңдатқаң қогамдық ілгерілеумен түспа-түс келді.
Үшіниіден, қоғамдық дамудың барлық жақтарын, ең алды-
мен энергияның жаңа түрлерін, электрді, атом энергиясын,
ғарышты, Дүниежүзілік мүхиттың қүпияларын игсру мен онъщ
байлықтарын пайдалануға жеткізетін ондіргіш күштердің дамуын
шапшандату.
Достарыңызбен бөлісу: |