Лекция №1. Тақырып: Кіріспе. Картография пәнінің мақсаты мен міндеті. Географиялық карта туралы жалпы түсінік. Кіріспе
Тақырып: Ұсақ масштабты картаны жасап шығару әдістері
жүктеу/скачать 1,28 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 13.1 Географиялық карталарды проектілеу, құрастыру және безендіру.
| Тақырып: Ұсақ масштабты картаны жасап шығару әдістері.
Лекция жоспары: 13.1 Географиялық карталарды проектілеу, құрастыру және безендіру. 13.2 Географиялық картаны баспаға дайындап шығару. 13.1 Географиялық карталарды проектілеу, құрастыру және безендіру. Ұсақ масштабты картаны, картографиялық, статистикалық т.б. деректерді пайдалана отырып камералдық жағдайда жасайды. Карта жасау үшін аэроғарыштық тағы басқа зерттеулердің мәліметтері дерек болып табылады. Яғни картаның тақырыбына қатысты барлық жиналған материал карта мазмұнының негізі болып табылады. Карта проектілеуде ең маңызды бөлігі картаның бағдарламасы, яғни редакторлық жоспар болып келеді. Кез келген картаның бағдарламасы төмендегілерді қамтиды: картаның аты; қандай мамандарға арналған; картаның типі; картаның түрі; математикалық негізінің элементтері; картографиялайтын материалдың мазмұны және оның безендіруі; жалпыластурдың принциптері және дәрежесі; географиялық құбылыстар мен объектілерді картада көрсеті үшін бейнелеу тәсілдері және символдардың графикасы; карта жасау үшін керек деректердің тізімі, оларды пайдалану жүйесі; фотонабор үшін жазулардың тізімі; картаны жасап шығарудың технологиялық үрдісі (процесі). Графикалық қосымшалар картаның кез келген бағдарламасының маңызды бөлігі болып табылады және төмендегілерден тұрады: а) картаның негізгі бөліктерінің өзара орналасуын көрсететін компоновкасының макеті, оған картографиялық бейне, шартты белгілер, легенда, карта масштабының белгісі, картографиялық тордың сызықтары, сонымен қатар, қосымша карталарпрофильдер, диаграммалар т.с.с. кіреді; б) негізгі учаскелерге келтірілген картаның үлгілері; в) жалпыластыру үлгілері; г) барлық элементтерді жазу шрифттерінің үлгісі. Одан басқа бағдарламаға қолданылған картографиялық материалдар мен басқа да деректердің және картада бейнеленетін барлық географиялық объектілердің тізімі қосылады. Тақырыптық картада жасауда көптеген мамандар қатысады. Бағдарлама, техникалық-экономикалық құжжаттар және кейбір жағдайда автордық оригинал картаның проекті болып табылады. Картаның проекті бекітілген соң карта жасауға өтеді. Карта құрастыру деген картаның оригиналын жасап шығару. Карта құрастыру процесіне төмендегідей жұмыс түрлері жатады: 1) картографиялық деректерді пайдалануға дайындау, яғни құрастыратын картаның бағдарламасының талаптарына сәйкес деректерде көрсетілген координаталар модификациясы, қажетті көрсеткіштер мен мәліметтер; 2) картаның координаттық торын карта бетіне түсіру (меридиандар мен параллельдер, немесе тік бұрышты координаталар торын, немесе екі торды бірге); 3) құрастырылатын оригиналғадеректердегі көрсеткіштерді түсіру; 4) бұл көрсеткіштерді жалпыластыру және өңдеу; 5) оригиналды сызып шығу. Карта оригиналын жасау барысында карта мазмұнының элементтерін түсіруде белгілі бір бірізділік сақталады; алдын ала тораптық нүктелер бойынша координаттық тор құрастырылады, оның бұйындары карта мазмұнының элементтерін толтыру үшін каркасы болып келеді. Карта мазмұнының элементтері төмендегідей бірізділікпен түсіріледі: 1) бағыттау объектілері (объекты ориентирования); 2) гидрографиясы; 3) мемлекеттік шекаралар; 4) елді мекендер; 5) жолдар торы; 6) жер бедері; 7) әкімшілік шекаралары әрі қарай элементтерінің маңыздылығына қарай. жүктеу/скачать 1,28 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|