Лекция. Электролит емес ерітінділер. Ерітінділер концентрациясы Идеал ерітінді компонентінің химиялық потенциалы

Лекция. Күшті және әлсіз электролиттер. Изотонды коэффициент. Гидроксид және сутегі иондарының аномальды қозғалғыштығы. Кондуктометрия

жүктеу/скачать 0,55 Mb.

бет	11/18
Дата	05.12.2023
өлшемі	0,55 Mb.
	#134465
түрі	Лекция

1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 18

Әлсіз электролиттер.
Біртіндеп диссоциалану

18 Лекция. Күшті және әлсіз электролиттер. Изотонды коэффициент. Гидроксид және сутегі иондарының аномальды қозғалғыштығы. Кондуктометрия.
Күшті электролиттер. 223 Аханбаев

Әлсіз электролиттер. Еріткенде иондарға толық ыдырамайтын заттарды орташа немесе әлсіз электролиттер деп атайды.
Электролиттредің иондарға ыдырау қабілетін сандық жағынан диссоциялану дәрежесі, изотондық коэффициенті және диссоциялану константасы анықтайды.
Диссоциация дәрежесі. Электролиттік диссоцияцияның сандық сипаттамасы- ертіндідегі электролиттің дисоциация дәрежесі.
Диссоциялану дәрежесі- иондарға ыдыраған молекулалар санының N жалпы еріген молекулалар санына Nқатынасы
=N/N_o Диссоцияланған молекулалар саны
=
Барлық еріген молекулалар саны

Бұл қатынасты 100-ге көбейтсе, диссоциялану дәрежесі процентпен көрсетіледі. Мысалы, ас тұзының әрбір еріген 100 молекуласының 84 молекуласы диссоцияланған болса =0,84.100 не 84% болады.

Дисоциациялану дәрежесіне ертіндінің концентрациясы әсер етеді - ерітіндіні сұйылтқанда электолиттің қайсысын болсада диссоциялану дәрежесі өседі.
Біртіндеп диссоциалану. Құрамында көп валентті иондары бар элект-ролиттер – көп негізді қышқылдар, көп атомды негіздер- барлық иондарына бірден диссоцияланбай, біртіндеп диссоцияланады.
Мысалы, көп негізді қышқылдар - Н₃РО₄, үш саты бойынша диссоция-ланады: алдымен
Н₃РО₄ Н⁺+Н₂РО₄^-

теңдігі бойынша диссоцияланады. Бұл диссоцияланудың бірінші сатысы.

Диссоцияланудың екінші сатысы: Н₃РО₄^- 2Н⁺+НРО₄^2-

Диссоцияланудың үшінші сатысы: Н₃РО₄^2- 3Н⁺+Н₂РО₄^3-

сутек ионын үш зарядты РО₄^3- ионы тартып тұрғандықтан, бұл сатыда іс жү-зінде білінерліктей диссоциялану төмен. Көп атомды негіздер де біртіндеп диссоцияланады. Мысалы,

1 саты Са(ОН)₂ОН^-+СаОН⁺

2 саты СаОН⁺2ОН^-+Са²⁺

Кесте
Кейбір әлсіз электролиттердің (298 к-дегі) диссоциялану константалары

Зат	К_д,моль/л	Зат	К_д,моль/л
СН₃СООН	K_д=1.76^*10^-3	H₃PO₄	К₁=7.6^10^3- K₂=3.2^10^-8 K₃=4.4^*10^-13
HCN	K_д=4.9^*10^-10	NH₄OH	K_д=1.77^*10^-5
HCN₂	K_д=5.1^*10^-4	Pb(OH)₂	K₁=9.6^10^-4 K₂=3^10^-8
H₂S	K₁=8.9^10^-8 K₂=1.3^10^-13	Zn(OH)₂	K₁=4.4^10^-5 K₂=1.5^10^-9
H₂SO₃	K₁=1.7^10^-2 K₂=6.3^10^-8	AI(OH)₃	K₁=4.4^10^-5 K²1.5^10^-9 K₃=1.38^*10^-9
H₂CO₃	K₁=4.5^10^-7 K₂=4.7^10^-11	AgOH	K_д=1.1^*10^-4
H₂SiO₃	K₁=1.3^10^-10 K₂=2^10^-12	Fe(OH)₂	K₁=3.3^10^-2 K²=1.3^10^-4

Диссоциялану константасы мен диссоциялану дәрежесі арасында сандық байланыс бар. Молекулалары бір зарядты иондарға ыдырайтын әлсіз элетролиттердің сулы ерітіндісі болған жағдайда, мысалы СН₃СООН үшін диссоциация тұрақтысы мен дәрежесі қатынаспен байланысқан:
² С
K_д=
(1- )
Мұндағы С- электролиттің молярлық концентрациясы
(1- )- заттың диссоцияланбаған молекулалар саны.
Егер диссоциация дәрежесі бірден кіші болса, онда 1- ≈ 1 тең деп қабылдауға болады. Онда формула мұна түрге енеді:
К = ² С
Бұл қатынас Оствальдтың сұйылту заңы – ерітінді неғұрлым сұйытылған сайын әлсіз электролиттің диссоциация дәрежесі жоғары болады.

жүктеу/скачать 0,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 18