Лекция конспектілері «Су шаруашылығы және табиғатқа үйлестіру» институты
жүктеу/скачать 0,9 Mb.
|
| Дәріс №4. RL және RC тізбектерінің жиіліктік сипаттамалары
Пассивті RL және RC тізбектерін фаза қозғалтқыш құрылғылар мен сүзгіш бөліктерде қолданылады. Индуктивтіліктің XL=ωL және конденсатордың Xc=1/ω кедергілері кірме сигналдың Uкір. жиілігіне ω=2πƒ тәуелді, сондықтан тізбек элементтерімен ағатын тоқтың амплитудасы және фазасы немесе тізбектің шығысындағы кернеу Uшығ жиілікке байланысты өзгереді. Айнымалы ток тізбектерін суреттегенде маңызды роль жиіліктік сипаттамалар болып табылады. Бір реактивті L және C элементі бар тізбектің құрамы түрлендіру коэфициентіне К және уақыт тұрақтыларына Т═RC немесе Т═L/R тәуелді, осыларды есепке ала отырып амплитудалы-жиілікті сипаттама (АЖС) К(ω) және фаза жиіліктік сипаттамалар (ФЖС) Ф(ω) модулдері мына шамалармен есептеледі. инерциондық бөлімі: K () = ; Ф()= –arctg(T) ; жылдамдау бөлімі: K() = ; Ф() = /2 – arctg(T) . Шекаралық жиілікте ωшек ═1/T немесе ƒ═ π/2-arctg ωT АЖС модулі оның максимальды мәнімен салыстырғанда √2 есе азаяды, ал кіріс және шығыс сигналдары арасындағы фазалық жылжудың бұрышы жылдамдау бөлімі үшін 45° және инерциялы бөлімі үшін минус 45° құрайды. Логарифмдік жиілікті сипаттамаларды тұрғызғанда әдетте логарифмдік координаттарды пайдалынады. Ординаттар осьтеріне күшейткішті салады, ол децибелмен өлшенеді (дб). Графиктерде АЖС К(ω) модулін дицебелдермен белгілейді W(ω)=20lg K(ω). Мұндай жағдайда 2 өлшемнің қатынастарының 10 есе өзгеруі 20дб күшейту өзгерісіне сәйкес келеді. W(ω) мәні шекті жиіліктегі инерциалы және жылдамдау бөліктері үшін максималды мәнінен 3дб төмен болады. Реактивті элементтерге резисторларды тізбектеп немесе паралельді қосу: түрлену коэффициентін К; эквивалентті кедергіні (R=R1+R2, R=R1||R2); уақыт тұрақтылығын Т және шекті жиілікті ωшек өзгертеді. Бірақта АЖС және ФЖС графиктерінің формалары өзгермейді. Тізбектері суретте көрсетілген сериялық RC тізбегін және параллель RL тізбегін қарастырыңыз. 1.4 [3]. Сурет. 1.4. Бір реактивті элементі бар қарапайым тізбектердің тізбектері: а-сериялық RC тізбегі; б - параллель RL тізбегі Сериялық RC тізбегі үшін біз кернеу бойынша күрделі беру коэффициентін анықтаймыз К2| (jсо) = U 2 /U, және параллель RL тізбегі үшін күрделі ток беру коэффициенті g2i (joo) = i2/il. RC тізбегі кернеуді бөлгіш болып табылады, онда Zt = ZR = R , Z2 = Zc =l/jcoC , сондықтан K21 (j) формуласы арқылы анықталады мұндағы TC = RC-RC тізбегінің уақыт константасы. Параллель RL тізбегі ток бөлгіш болып табылады (суретті қараңыз. 1.3, б), онда Zj=Zr=R, Z2=ZL = jcoL, сондықтан G21 (jco) формуласымен анықталады мұндағы tl = L / R-RL тізбегінің уақыт тұрақтысы. жүктеу/скачать 0,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|