Лекция сабақтардың НҰСҚаулары мамандық 3 кредит Құрастырушы: философия ғылымдарының кандидаты, Нығметова Ә. Т
Енді философияның даму кезендеріне келсек
жүктеу/скачать 115,74 Kb.
|
2022-2023 ЛЕКЦИЯ
| Енді философияның даму кезендеріне келсек;
Философия Үндістанда «Ми толқыны» дәуірінде пайда болады, бұл кезде Үндістанда 1000 түрлі философиялық мектептер мен қозғалыстар пайда болады. Ұнді де философ сөзі қолдаңбаған. Алғашқы филосфтар бұл жерде шрамандар деп аталған. Шрамандар деп ресми діңіне оппозициялық мектептерің құрғаң ежелгі данышпандар.Осылар брахман кастасына қарсы шықты. Брахмандар деп Үндістандағы санскрит тілін білетін және Веда мәтіндерді түсіндірген касталарды атаймыз. Ал, Веда - бұл Үндістанның ғана емес, бүкіл адамзаттың ең ежелгі діни және тарихи мәдени ескерткіші болып есептеледі. Веда мен бірге Қытайда И цзин Өзгерістер кітабы Шу . Цзин тарих кітабы сияқты мәдени ескерткіштері бар Грецияда болса, ол Гомер Эллиадасы. Көне Үнді философиясының гносеологиясының ерекшелігі заттар мен құбылыстардың сыртқы белгілерін қарастыру емес, заттар және құбылыстар әлемін түйсінгендегі санадағы процестерді тану болды. Қытайда философия мың патшалық дәуірінде пайда болады. Бұл кезде Қытай кішкентай князьдіктер бөлінген енді Дәл осындай Лу патшалығында көрнекті ойшыл, саясатшы - Конфуций (б.д.б. 551-479 ж.ж.) дүниеге келді. Ең көрнекті ойшыл Конфуций өте қиын заманда өмір сүрді. Әр княздікті бірнеше ауқатты отбасылар басқарды. Ұрлық ашаршылық пен аурулар. Халық жағдаый өте төмен заманда өмір сұргең Конфуций Ван билеушілерінің заманы - және бұрынғы заманды қатты сыйлап кұрметтеді. Осы бұрыңғы бабалырының Ван Патшаларың жоғары құрметтеді. Осы патшаларды енбектерінде ұлгі етіп Патша ұлдарының әкесі ретінде өз халқына қамқор болған уақыты деп айтқан. Осы ұмытылғын ежелгі Дәстүрі мен дінің жаңғыртуға енбектеңді.. Конфуция көзқарастары «Лунь юй» («Әңгімелер мен пайымдар») атты кітапта берілген. Бұл енбегінде Конфуций асыл азаматтары мен шенеуніктердің тәрбиесі туралы айтқан. Осылардың мемлекеттегі тәртіпті қалпына келтіретіне сенді. Конфуций өзінің әлеуметтік идеалын қалыптастырды – толысқан (жан-жақты, қайырымды) адам идеалы (Цзюнь-цзы), ол екі ішкі сипатқа ие болуы керек – «Жэнь» (гуманизм, адамсүйгіштік) и «И» (парыз сезімі және әділдік, білуге ұмтылу). Цзюнь-цзы – еліктеудің эталоны, қытай қоғамының әрбір мүшесі сондай болуға ұмтылуы керек. Қытай философиясы халықтың патриархалды тіршілігіне ұқсас және практикаға нақты-әрекетпен бағыталған. Сонымең: Философия - бұл жалпы адамзат туралы ғылым, ол адам танымының еркін және әмбебап өрісі, жаңаны үнемі іздейді. Философияны білімнің, болмыстың және адам мен әлемнің қарым-қатынасының жалпы принциптері туралы ілім ретінде анықтауға болады. жүктеу/скачать 115,74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|