Лекция Шешімнің Ляпунов бойынша орнықтылығы. Бірінші жуықтау бойынша орнықтылық. Жоспар: Шешімнің Ляпунов бойынша орнықтылығы Бірінші жуықтау бойынша орнықтылық



Дата22.05.2023
өлшемі95,19 Kb.
#95940
түріЛекция

15 Лекция
Шешімнің Ляпунов бойынша орнықтылығы. Бірінші жуықтау бойынша орнықтылық.
Жоспар:

  1. Шешімнің Ляпунов бойынша орнықтылығы

  2. Бірінші жуықтау бойынша орнықтылық

Негізгі ұғымдар: орнықтылық, асимптотикалық орнықтылық, орнықсыз, Ляпунов функциялары
Дифференциалдық теңдеулердің қалыпты жүйесін қарастырамыз

Мұндағы tG R, x=colon (x1,….xn) белгісіз вектор функция
берілген вектор функция
Ол функция белгілі бір ашық Д шартын қанағаттандырады деп есептейміз. Бұл жағдайда Д облысының -н (-)-сі арқылы 1 жүйнеің жалғыз ғана шешімі өтеді.

  1. анықтама . Егер кез-келген Е>О ж/е бастапқы t0Є мәні я/н саны табылып, (1) жүйенің белгілі шешімімен мына теңсіздікті ( :x0 (2)

қанағаттандыратын барлық х=x(t) үшін
шешімдері
1) мәндерінде анықталса [яғни (t,x(t))єD, және
2) : (3) теңсіздігін қанағаттандырса, онда х= шешімі Ляпунов бойынша t кезде орнықты д.а. толады.
Орнықтылық ұғымының геометриялық түсініктемесі мынадай.
Кез келген бастапқы t0 мезетінде х= интегралдық қисығына жақын болатын (1) жүйенің кезгелген интегралдың қисықтары шексіз ұзартылмалы болса және х= қиығын айналдыра қурған барынша тар түтікшенің ішінде толығынан орналасса, онда х= шешімі орнықты деп аталады. (2) (3)теңсіздіктердің мағанысынан барлық кезде етіп таңдап алуға болады.
2- анықтама. Егер санын бастапқы мезетінен тәуелсіз етіп таңдап алуға болса онда ортақтылық бірқалыпты д.а.
3. Егер х= шешімі Ляпунов бойынша орнықты болса және кез келген ү/н саны табылып теңсіздігін қанағаттандыратын барлық х=х(t) шешімдері үшін теңдігі орындалатын болса онда х= шешімі кезде асимптотикалық орнықты болды.
Асимптотикалық орнықтылық мағынасы:
Кез келген бастапқы шарт де х= интегралдық қисығына жақын болатын (1) жүйенің барлық интегралдық қисықтары да х= қисығына шексіз ұмтылатын болса онда х= шешімі асимптотикалық орнықты.
4-анықтама. Егер кейбір мен және кез келген >0 ү/н ең болмағанда бір х0(t ) шешімі және Т=T( >t0 мезеті табылып, мына теңсіздіктер және
орындалатын болса, онда х= шешімі Ляпунов бойынша орнықсыз деп аталады.
* анықтама. Егер кезгелген және ү/н Саны табылып теңсіздігін қанағаттандыратын (1) жүйенің нөльдік шешімі – х0(t) х0(t)=0
: орнықты д.а. нөльдік шешімінің
2* Егер ( * анықтамадағы) >0 санын бастапқы мезетінен тәуелсіз, тек қана санынан тәуелді етіп алуға болатын болса, онда нөлдік шешім бірқалыпты орнықты д.а.
3* Егер нөлдік шешім орнықты болса және кезгелген ү/н табылып,
мына теңсіздікті қанағаттандыратын барлық х=х(t) шешімдері ү/н
теңдігі расталатын болса, онда нөлдік шешім асимптотикалық орнықты д.а.
Мысалдар. Төмендегі теңдеулердің берілген шартты қанағаттандыратын шешімінің орнықтылығын зерттеу к/н.
1) {
жүйенің Коши түріндегі жалпы шешімі

Мұнда х0:=х(0) у0:=у(0)
Берілген шартты қанағатттандыратын шешім
{
Сондықтан ү/н саны табылып


Шешім орнықты және де саны тек қана -нен тәуелді яғни орнықтылық бірқалыпты.




Өзің – өі тексеруге арналған сұрақтар:

  1. Шешімнің Ляпунов бойынша орнықтылығы

  2. Бірінші жуықтау бойынша орнықтылық


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет