Лекция№1 Қазіргі жағдайдағы білім берудің басымдылық ролі Лекция жоспары
Қарама-қайшылық - педагогикалық үдерістің қозғаушы күші
жүктеу/скачать 344,98 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5.Тұтас педагогикалық үдеріс теориясы туралы білім - мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің негізі.
| 4.Қарама-қайшылық - педагогикалық үдерістің қозғаушы күші.
Педагогикалық процестің негізгі қозғаушы күші, диалектикасы - қарама-қайшылық. Ю.К.Бабанский қарама-қайшылық көп жағдайда кездейсоқ бірізділікте қарастырылатынын анықтады. Педагогикалық процесте қарама-қайшылық екі тұрғыдан қаралады: Әлеуметтік педагогикалық қарама-қайшылық. Бұл әлеуметтік жағдайға байланысты шешілетін қарама-қайшылық: экономикалық, саяси, рухани адамгершілік, мәдени отбасына байланысты жағдайлар. Таза педагогикалық - оқу-тәрбие жұмысына байланысты жағдай. Педагогикалық қарама-қайшылық обьективті және субьективті болуы мүмкін: Обьективтік қарама-қайшылық: қоғамның қойған талабына баланың іс-әрекеті сәйкес келе бермеуі; ұжым мен жеке адамның көзқарасы сәйкес келе бермейді; жаңа талап пен ескі көзқарас арасындағы қарама-қайшылық. Субьективті қарама-қайшылық: педагогикалық теорияның, концепциялардың, жүйелердің өмір талабынан қалып қоюы. 5.Тұтас педагогикалық үдеріс теориясы туралы білім - мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің негізі. Елімізде қазіргі таңда қалыптасқан еңбек нарығы білімді, шығармашылық деңгейі жоғары, әрекеттің сан түрлі саласында өз білімі мен біліктілігін қолдана алуға қабілетті мамандардың кәсіби даярлығының деңгейіне және сапасына қойылатын талаптарға өз әсерін тигізуде. Осы орайда, жоғары оқу орындарының үлкен жауапкершілікті сезініп, білікті, өз ісінің шебері, бәсекеге қабілетті, кең ауқымды, жан–жақты дамыған, кәсіби құзыретті маман дайындауға ұмтылуы, өзінің бүкіл қызметін осы бағытта құруы заңды құбылыс, себебі, қоғам өзінің әлеуметтік-экономикалық және рухани дамуының мазмұны мен сипаттарының өзгеруіне және еңбек сапасына талаптың жоғарылауына байланысты өз ісін жетік білетін, кәсіби білігі мол мамандарды қажет етеді. Қазақстан Республикасының болашақта көркейіп, бәсекеге барынша қабілетті 50 мемлекеттің қатарына қосылуы бүгінгі ұрпақтың қандай білім мен тәрбие алатынына тікелей байланысты. Ел президенті Н.Ә.Назарбаев Л.Н. Гумилев атындағы Евразия ұлттық университетінде оқыған «Инновациялар мен оқу-білімді жетілдіру арқылы - білім экономикасына» атты дәрісінде: «ұлттар тауарлармен және қызметтермен ғана бәсекелеспейді, олар қоғамдық құндылықтар жүйесі мен білім беру жүйелерімен де бәсекелеседі»,- дей келіп, «соңғы 10-15 жыл бойында бәсекеге қабілеттіліктің жаңа өлшемі пайда болды: салмақ жаhандық экономикалық жаңа сапаға - «білім экономикасына» өтуіне түсіріледі», - деген болатын. Олай болса, республика жоғары оқу орындарының алдында жан-жақты дамыған, саяси сауатты, терең теориялық біліммен қаруланған, адамдармен қарым-қатынас мәдениетін меңгерген маман дайындау міндеті тұр. Психологиялық-педагогикалық әдебиеттердегі ғалымдардың зерттеулеріне қарағанда, кәсіби шеберліктің қалыптасуы мен даму үдерісінде екі ұғым: «құзыреттілік» және «құзырет» ұғымдары пайдаланылып келеді. Біріншісі,С.Ожегов сөздігі бойынша, белгілі бір кәсіби қызметке байланысты, «қандай да болсын мәселеден хабардарлық, беделділік», ал екіншісі, «қандай да бір істі жүргізетін жеке адамның, мекеменің мәселелерді шешуге, іс-әрекет етуге, бір нәрсені істеуге құқықтылық шеңбері». Құзырет - нақты әрекет пен үдерістерге байланысты тиімді, өнімді әрекеттер жасай алатындай дара тұлға сапаларының өзара байланысқан бірлестігі (білім, білік, дағдылар мен қызмет түрлері). Болашақ мұғалімдердің кәсіби-дидактикалық құзыреттілігін қалыптастыруға байланысты «құзыреттілік», «кәсіби құзыреттілік», «мұғалім құзыреттілігі» ұғымдарына берілген әртүрлі түсініктемелердің бар екендігіне көзіміз жетті. Бұдан «құзыреттілік» ұғымы білім беру, маман даярлау саласының қолданыстағы терминіне айналғанын көреміз. «Құзыреттілік» термині әдетте белгілі бір әлеуметтік-кәсіби статус иесіне байланысты қолданылады және оның сол істі атқарудағы түсінігі, білімі, білігінің орындалуға тиіс мәселенің нақты өз деңгейінде шешілуімен сәйкестілігі арқылы сипатталады. «Құзыреттілік» терминін ХХ ғасырдың ортасында Н.Хомский енгізген болатын, алғашында ол ана тілінде нақты тілдік қызметті орындау үшін қажет қабілеттіліктер ұғымын берген. Бүгінгі күні шетел ғалымдарының еңбектеріндегі кәсіби құзыреттілік анықтамалары «тереңдетілген білім», «міндетті шешудегі теңдік жағдайы», «қызметті орындаудағы қабілеттілік» және басқалар бұл ұғымның мәнін толық аша алмайды. Білімнің тұлғалық және әлеуметтік мәнін байланыстырудағы құзыреттіліктің маңыздылығына тоқтала келе, А.В. Хуторской оны қазіргі білім берудегі дағдарыстан шығудың бір жолы және жеке тұлғаның өзара байланысты сапаларының үйлесімі ретінде қарастырады. Бірқатар ғалымдар педагогикалық білім берудің негізі мұғалімдерді кәсіби даярлау екендігін айтады. Кәсіби педагог-мұғалім әдістемені жақсы меңгеруі, оқушыларды дамытуда оқу құралын мақсаттылықпен пайдалана білуі керек. Күрделі жұмысты шығармашылықпен шешуде оқушылардың техникалық ойлау қабілетін іс-әрекетімен дұрыс ұштастырып, оны саналы түрде қабылдай білуге баулу қажет. Мұғалімнің кәсіби сапасы мен тұлғалық қабілеті болашақ ұрпақты оқыту, дамыту және тәрбиелеудегі шығармашылық іс-әрекетті орындауға бағытталады. жүктеу/скачать 344,98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|