Түзу токтың магнит өрісі:
B 0 I
2 r ,
мұндағы r - ток пен қарастырылып отырған нүктенің ара қашықтығы.
Дөңгелек токтың центріндегі магнит өрісі:
B 0 I ,
2 R
мұндағы R - дөңгелек токтың радиусы.
Магнит индукциясының сызықтары деп әр нүктесінде жүргізілген жанамалары өрістің сол нүктесіндегі B магнит индукциясы векторымен бағыттас болатындай етіп жүргізілген сызықтарды атайды. Индукция сызықтарын оларға перпендикуляр орналасқан бірлік бет арқылы өтетін сызықтар саны сол жердегі B векторының модуліне тең (немесе пропорционал) болатындай қоюлықпен жүргізеді.
Магнит индукциясының сызықтары әрқашан тұйықталған болады және тогы бар өткізгішті қамтиды. Үздіксіз сызықтарды иеленетін векторлық өрісті құйынды өріс деп атайды. Магнит өрісі - құйынды өріс.
Магнит өрісін сипаттау үшін магнит индукциясымен қатар басқа физикалық
шаманы қолданады – ол магнит өрісінің H кернеулігі. Вакуумде ол магнит индукция векторымен
B
H
0
өрнегі арқылы байланысқан.
Магнит өрісі кернеулігінің өлшем бірлігі – А/м.
Магниттік кернеу ұғымын енгізейік:
Um Hl dl L
Магниттік кернеу L контурдың пішініне тәуелді, ол контурдың бастапқы және соңғы нүктелерінің орындарымен ғана анықталмайды.
n
Кез келген тұйық контур бойымен алынған магниттік кернеу ( H векторының циркуляциясы) нолге тең емес. Ол осы контурмен қамтылған токтардың алгебралық қосындысына тең:
Hl dl Ii
L i1
мұндағы n - пішіні кез келген L контурымен қамтылған тогы бар өткізгіштердің саны. Бұл H векторының циркуляциясы жайлы теореманы басқаша вакуумдегі магнит өрісі үшін толық ток заңы деп де атайды. H векторының циркуляциясы жайлы теореманың көмегімен соленоид және тороидтың магнит өрістерін анықтауға болады.
Ұзындығы l , орам саны N соленоидтің өрісі:
H NI .
l
Тороидтың, яғни радиусы r , тор пішінді өзекшеге оралған сақина тәрізді катушканың, өрісі:
мұндағы N - орамдар саны.
H NI
,
2r
Достарыңызбен бөлісу: |
