Лекциялар жинағы шымкент 2022 1-лекция Мектепте сандық жүйені оқыту. Натурал сандардың бөлiнгiштiк белгiлерi
жүктеу/скачать 8,29 Mb.
|
Лекциялар жинағы -11
| Жай бөлшектің түрлері.Жай бөлшектiң алымы мен бөлiмiндегi натурал сандардың бiр-бiрiнен үлкен, кiшi болуына байланысты жай бөлшектер дұрыс бөлшек, бұрыс бөлшек болатыны мысалдармен түсiндiрiледi. Сонымен қатар бүтiн сан мен дұрыс бөлшектен тұратын сандар ерекше аралас сан деп аталатыны айтылады.
Бұрыс бөлшекпен берiлген санды аралас сан түрiнде жазу және керiсiнше аралас санды бұрыс бөлшекпен жазу ережелерi тұжырымдалады. Бұрыс бөлшектi аралас сан түрiнде жазу қалдықпен бөлу арқылы көрсетiледi. Оқушыларға түсiнiктi болу үшiн бұрыс бөлшектiң алымын бөлiнгiш етiп, бөлiмiн бөлгiш етiп алса, толымсыз бөлiндi - аралас санның бүтiн бөлiгi; ал қалдық алымы, бөлгiш бөлiмi етiп жазылатындығы айтылады. Бұл жағдай бөлшектерге амалдар қолдануда (бөлшектердi азайтуда) натурал сандарды бұрыс бөлшек түрiнде және аралас сан түрiнде ашып жазуда қажет. Бөлiмдерi бiрдей екi бөлшектi салыстыруда олардың алымына тәуелдi болатындығы көрнекi түрде көрсетiледi: бөлiмдерi бiрдей бөлшектердiң алымы тең болса, тең бөлшек, ал алымы үлкенi - үлкен бөлшек. Жай бөлшектердің түрлерін оқып үйренуден күтілетін нәтижелер: Қандай бөлшектер дұрыс, бөлшек, бұрыс бөлшек деп аталатындығын білу. Бөлшектерді ішінен дұрыс бөлшек, бұрыс бөлшектерді ажырата алу. Дұрыс бөлшектер 1-ден кем, бұрыс бөлшектер 1-ге тең немесе 1-ден артық болатынын білу. Аралас санның қандай сан екенін білу. Аралас санды бүтін және бөлшек бөліктерге ажырата алу. Аралас санды бұрыс бөлшекке айналдыра алу. Бұрыс бөшекті аралас сан түрінде жаза білу. Төмендегі сұрақтарға жауап беріп, жатығулар орындай алу тиіс. Қандай бөлшек дұрыс бөлшек делінеді? Бұрыс бөлшек деген не? Дұрыс және бұрыс бөшектерді ажыратып жаз: . , , , , ,; ;;. . . , , , , ,; ;;. бөлшектерінің қайсысының міндері Бірден кем; Бірден артық; Бірге тең. Мына сұрақтарға жауап бер: Аралас сан деген не? Аралас санды бүтін және бөлшек бөліктерге қалай ажыратуға болады? Аралас сан бұрыс бөлшекке қалай айналдырылады? Бұрыс бөшекті аралас сан түрінде қайтіп жазады? Аралас санды бүтін және бөлшек бөліктерінің қосындысы түрінде жаз 2, 21. 103. Қосындыны аралас сан түрінде жаз: 3+, 13+, 100+, 7+. Аралас сан түрінде жаз: , , , . Аралас санды бұрыс бөлшекке айналдыр 2, 21. 103. жүктеу/скачать 8,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|